«سازمان محیط زیست و باغ وحش تهران <br> مسئول مرگ ببر روسی است»

رئيس بیمارستان دامپزشکی تهران در گفت‌وگو با دویچه‌وله «سهل‌انگاری سازمان حفاظت محیط زیست ایران و باغ وحش تهران» را عامل مرگ ببر روسی وارداتی خواند.

دکتر پیام محبی همچنین روز چهارشنبه، ۲۲ دی‌ماه، در نامه‌ای به محمد‌جواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان محیط زیست ایران، اتهام به سازمان دامپزشکی و دامپزشکان در رابطه با مرگ ببر روسی در ایران را رد کرد و نوشت، سازمان محیط زیست ایران «هنوز الفبای دامپزشکی و درمان حیوانات را در خود نهادینه نکرده است».

علت تلف شدن ببر سیبری در دی‌ماه در باغ وحش تهران بیماری مشمشه اعلام شد. در حالیکه به گفته‌ی سازمان دامپزشکی ایران، این ببر از گواهی سلامت دامپزشکی روسیه برخوردار بود.

دکتر پیام محبی، رئيس بیمارستان دامپزشکی تهران، در نامه به محمدی‌زاده علت مرگ ببر سیبری را «نحوه‌ی عملکرد سازمان محیط زیست» خواند و نوشت :«باغ وحش از زمان تحویل گرفتن تا مرگ حیوان اقدام مؤثری در جهت توجه به اهمیت موضوع نگهداری انجام نداد، ولی در انتها سازمان دامپزشکی و دامپزشکان را متهم ساخت».

دکتر محبی همچنین نوشته است: «باغ وحش باید بر اساس اصول مراقبت شود، واگرنه کانون بیماری‌ها و عفونت‌هایی می‌شود که گریبان جامعه را می‌گیرد».

دلایل رد اتهام به سازمان دامپزشکی

رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران در گفت‌وگو با دویچه‌وله در توضیح دلایل نوشتن نامه‌ی اعتراضی به سازمان محیط زیست می‌گوید: «اولا اینها مدعی‌اند که دانشگاه تهران در این قضیه وارد شده و ۳ ماه ببر را تحت نظر داشته در حالیکه دانشگاه تهران این اتهام را رد کرده و حتی در صدد است که از سازمان محیط زیست به خاطر این دروغی که گفته شکایت کند».

دکتر محبی می‌افزاید: «نکته‌ی دیگر این است که اینها می‌گویند، این ببر، خر مبتلا به بیماری مشمشه خورده است و تصریح می‌کنند که سازمان دامپزشکی باید بر خرهایی که حمل و نقل می‌شد ‌نظارت می‌کرد. بله باید نظارت می‌کرد، ولی در صورتی که از آن خواسته می‌شد».

پیام محبی توضیح می‌دهد: «اینها وقتی خر یا هر تک‌سمی را می‌خواهند حمل کنند باید مجوز حملش را داشته باشند، برای دریافت مجوز حمل باید ابتدا با سازمان دامپزشکی تماس بگیرند و بگویند، ما می‌خواهیم این حیوان‌های تک سمی را از اینجا ببریم جای دیگر. سازمان دامپزشکی تستی می‌گیرد به نام تست pseudomonas mallei یا همان مالئی که ظرف ۷۲ ساعت قرائتش می‌کند و اگر مثبت بود می‌گوید، اینها باید معدوم شوند. اگر منفی بود می‌گوید، این مجوز حملتان می‌توانید حمل کنید. حالا اگر اینها می‌خواستند، حتی خری را بخرند و تا باغ وحش آن را حمل کنند باید مجوز می‌گرفتند، در حالی که من می‌دانم این مجوز را نگرفتند».

رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران در ادامه می‌افزاید: «مضافا اینها می‌گویند، سازمان دامپزشکی روی کشتار اینها نظارت داشته، در حالی که این درست نیست. اصلا به واسطه‌ی اینکه در ایران گوشت تک‌سمی‌ها مصرف خوراکی ندارد ما پروتکلی برای کشتار آنها نداریم».

دکتر پیام محبی این احتمال را می‌دهد که به ببر روسی که در باغ وحش تهران نگهداری می‌شده کورتون تزریق کرده یا داده باشند، چون «ابتلای حیوان گوشت‌خوار به مشمشه به تنهایی کشنده نیست مگر در مواقعی که کورتون مصرف شده باشد».

رئيس بیمارستان دامپزشکی تهران با اشاره به این موضوع می‌افزاید: « اینها اگر یک "سی بی سی" و آزمایش خون گرفته بودند کورتون نمی‌زدند. اینها می‌گویند ما امکانات نداریم در حالیکه در ایران ما همه جور امکانی داریم، ولی دلشان نمی‌خواست از این امکانات استفاده کنند».

دکتر پیام محبی همچنین تأکید می‌کند: «از روزی که این ببر نر مرده بیمارستان ما رسما به محیط زیست اعلام کرده که ما حاضریم حیوانات شما را به رایگان آزمایش و درمان کنیم. ولی اینها همچنان نمی‌خواهند با ما کار کنند. برای اینکه ما اگر آنجا چیزی ببینیم می‌گوییم».

ببری که قرار بود ببر مازندران را احیا کند

سازمان حفاظت محیط زیست ایران حدود هشت ماه پیش در مقابل تحویل دو پلنگ ایرانی، دو قلاده ببر از روسیه دریافت کرد.

مدیران این سازمان اعلام کرده بودند که هدف از وارد کردن این دو ببر نر و ماده احیای نسل منقرض‌شده‌ی ببر مازندران است. همچنین قرار بود که این دو ببر سرانجام به زیستگاه تحت حفاظت میانکاله منتقل شوند.

پس از تلف شدن ببر نر در دی‌ماه سرانجام تیم دامپزشکی مربوطه عامل را بیماری مشمشه عنوان کرد و گفت که این بیماری از طریق گوشت خر آلوده وارد بدن این حیوان شده است.

بیماری مشمشه چیست؟

مشمشه یک بیماری باکتریایی است که بین تک‌سمی‌ها (مانند الاغ، قاطر و اسب) شایع است. این بیماری می‌تواند از طریق تنفس و ترشحات حیوان آلوده به انسان نیز منتقل شود.

در انسان در مراحل اولیه‌ی ابتلا به این بیماری درمان آسان‌تر است، اما در صورتی که بیماری غدد لنفاوی را گرفتار کند می‌تواند به سپتی‌سمی (عفونت منتشر شده) منجر شود و خطرات زیادی را ایجاد کند.

دکتر محبی می‌گوید، به دلیل «حساسیت‌برانگیز بودن و خطرات بالا»‌ی بیماری مشمشه در صورتی که تست این بیماری در حیوانی در ایران مثبت باشد آن حیوان معدوم می‌شود.

او توضیح می‌دهد: «الان اگر سوارکارهای ما نمی‌توانند به راحتی اسب‌هایشان را به مسابقات اروپایی ببرند به خاطر همین بیماری است که در کشور ما وجود دارد. هر چند که می‌گویند این بیماری از عراق به ایران وارد و شایع شده است. در اواخر دهه‌ی ۷۰ هم اپیدمی آن را داشتیم به خاطر اسب‌هایی که بدون تست مالئی از عراق به ایران آورده بودند».

رئیس بیمارستان دامپزشکی تهران بهترین راه پیشگیری از ابتلا به بیماری مشمشمه را «کنترل حمل و نقل و معدوم کردن حیوانات آلوده» می‌داند و می‌گوید: «ولی هیچ کدام از این اتفاق‌ها در باغ وحش تهران نیافتده است».

ببر وارداتی روسی در سی‌امین روز از آخرین ماه سال ۲۰۱۰ در ایران از دست رفت، سالی که از سوی سازمان ملل متحد به عنوان سال "تنوع زیستی" نام‌گذاری شده بود تا جهانیان بر اهمیت حفاظت از گونه‌ها واقف شده و آنها را پاس بدارند.

فریبا والیات

تحریریه: فرید وحیدی

برای شنیدن این گزارش می‌توانید، به فایل صوتی زیر مراجعه کنید.