شورای امنیت سازمان ملل چه ترکیب و کارکردی دارد؟

پایبندی به منشور سازمان ملل برای همه‌ی اعضای این سازمان الزامی است. افزون بر این همه اعضا بایستی به قطعنامه‌های یک ارگان سازمان ملل گردن بگذارند. این ارگان "شورای امنیت" است.

اعضاء دائم این شورا ۵ کشور هستند: روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده‌ی آمریکا. این کشورها از حق وتو برخوردارند. شورای امنیت در کنار ۵ عضو دائم، ۱۰ عضو غیر ثابت دارد که هر دو سال یکبار تغییر داده می‌شوند. این ۱۰ کشور هرچند حق وتو ندارند، اما نقش آنان بدانسان هست که نتوان آنها را نادیده گرفت: برای تصویب هر قطعنامه دست‌کم به ۹ رأی نیاز است.

توزیع کرسی‌ها میان این اعضا غیر ثابت شورای امنیت به این ترتیب است:

دو کرسی برای کشورهای اروپای غربی

دو کرسی مختص کشورهای آمریکای لاتین یا کاریبیک

یک کرسی مختص کشوری از اروپای شرقی یا اروپای میانه

۵ کرسی باقیمانده میان کشورهای آسیایی و آفریقایی و عربی تقسیم می‌شوند.

اگر بحرانی صلح را تهدید کند، شورای امنیت طرف‌های درگیر را به رسم معمول برای مذاکره فرامی‌خواند. در صورت کشمکش نظامی ، این شورا به طرفین فرمان آتش‌بس می‌دهد. شورای امنیت برای اجرای تصمیمات خود می‌تواند دست به اعمال تحریم بزند: تحریم اسلحه یا تحریم‌های اقتصادی. آخرین گام شورای امنیت برای برقراری صلح، موافقت با مداخله‌ی نظامی است.

برای تصویب قطعنامه‌های این شورا دست‌کم به رأی ۹ کشور نیاز است. اگر تنها یکی از اعضاء ثابت این شورا از حق وتوی خود استفاده کند، تصویب قطعنامه رد می‌شود. رأی گیری به صورت عمومی و با بلند کردن دست انجام می‌شود.

در صورتی که شورای امنیت به دلیل مشاجراتی قادر به انجام تکالیفش نباشد، مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند جلسه‌ی اضطراری تشکیل دهد. در مجمع عمومی هیچ عضوی حق وتو ندارد.

ریاست شورای امنیت هر ماهه بر اساس ترتیب الفبایی نام‌های اعضاء، عوض می‌شود.

شورای امنیت مسئول انتخاب رئیس سازمان ملل است. در این مورد استثنایی به صورت علنی رأی گیری نمی‌شود. اعضای سازمان ملل متحد که در این شورا نماینده‌ای ندارند، می‌توانند در جلسات این شورا شرکت کنند. آنها اما حق رأی ندارند.

الف