مجمع جهانی اقتصاد در جست‌وجوی نظام مالی جهانشمول
۱۳۸۸ بهمن ۸, پنجشنبه
نشست مجمع جهانی اقتصاد، از روز پنجشنبه (۲۸ ژانویه،۸ بهمن) در داووس سویس برپا شده است. این نشست، با حضور ۲۵۰۰ سیاستمدار و مدیرمالی متنفذ جهان، تا روز یکشنبه این هفته به کار خود ادامه خواهد داد. زلزله هائیتی و عملکرد بانک‌ها پس از فروکش کردن بحران مالی جهانی، مهمترین موضوعاتی هستند که بر نشست داووس سایه افکنده‌اند.
حمله اوباما و سارکوزی به بانک‌ها
در نخستین روز نشست داووس، باراک اوباما رئیس‌جمهور فعلی و بیل کلینتون رئیس‌جمهور اسبق ایالات متحده آمریکا، در کنار نیکولا سارکوزی رئیس‌جمهور فرانسه، با پیشنهادهای خود در واقع محور بحث‌ها را مشخص کردند. اوباما و سارکوزی، به این موضوع اعتراض کردند که بانک‌ها در پی فروکش کردن نسبی بحران مالی جهانی و دست‌یابی مجدد به سود، بار دیگر پرداخت پاداش‌های کلان را به مدیران خود آغاز کرده‌اند و همچنان مشغول معاملاتی هستند که شفاف نیست.
روسای جمهور فرانسه و آمریکا در سخنرانی‌های خود که مسیری کاملا همسو داشت، خواستار ایجاد یک نظم جهانشمول برای کنترل عملیات بانک‌ها شدند. این نظم جهانشمول باید مانع از انجام معاملات غیرشفاف، بورس‌بازی‌های ماجراجویانه و مشارکت مدیران بانک‌ها در چنین معاملاتی شود.
پیشنهاد اوباما و سارکوزی با استقبال گرم جان کلود تریشه رئیس بانک مرکزی اروپا روبرو شد. اوباما، یک شب قبل از عزیمت به سویس، به مناسبت گذشت یک‌سال از تصدی مقام ریاست‌جمهوری آمریکا، در سخنرانی پیرامون موقعیت ملی، سیاست بانک‌ها را به شدت مورد انتقاد قرار داده بود. او، از جمله گفت:«ما نباید به موسسات مالی اجازه بدهیم دست به ریسک‌هائی بزنند که تمام اقتصاد را به خطر می‌اندازد».
یک "برتون وودز" جدید
بخش عمده سخنرانی‌های روز نخست نشست داووس، مکمل سخنان اوباما بود. نیکولا سارکوزی رئیس‌جمهور فرانسه، خواستار یک Bretton Woods جدید برای سامان دادن به نظام مالی جهانی شد.
برتون وودز عنوان سیستم اقتصادی بین‌المللی است که در سال ۱۹۴۴ ایجاد شد و دلار را به ارز راهبردی بازارهای جهان تبدیل کرد. این سیستم تا سال ۱۹۷۱ عمل می‌کرد. اما پس از آن دلار به تدریج نقش راهبردی خود را در معاملات جهانی باخت.
از دو سال پیش، هنگامی که بحران مالی اقتصاد جهانی را به لرزه درآورد، بسیاری از سیاستمداران و کارشناسان اقتصادی از این نظریه دفاع کرده‌اند که مجموعه‌ای از ارزهای قدرتمند و موادخام باید جای دلار را در بازار ارز بگیرند. این پیشنهاد به ویژه بارها از سوی دولت چین مطرح شده است.
گروه ۲۰ و اصلاح سیستم مالی جهان
در دومین روز نشست داووس، "لی میونگ بک" رئیس‌جمهور کره شمالی که ریاست ادواری کشورهای گروه ۲۰ را نیز به عهده دارد، گفت: «یک وظیفه مهم گروه ۲۰ پیشبرد رفرم در قواعد مالی جهان است. گروه ۲۰ باید یک چتر ایمنی مالی جهانی ایجاد کند». نشست بعدی گروه ۲۰ در ماه نوامبر امسال برپا می‌شود و تا آن زمان باید کره شمالی بسته پیشنهادی تازه را آماده کرده باشد.
معافیت‌های گمرکی برای هائیتی
فاجعه هائیتی، به ابتکار بیل کلینتون رئیس‌جمهور اسبق آمریکا به یکی دیگر از محورهای بحث داووس تبدیل شد. کلینتون از شرکت‌کنندگان مجمع جهانی اقتصاد خواست که به یاری هائیتی بشتابند و برای بازسازی این کشور ویران شده سرمایه‌گذاری کنند.
برزیل، در فعالیت‌های کمک‌رسانی به زلزله‌زدگان هائیتی نقش مهمی را به عهده گرفته است. "سلسو آموریم" وزیر خارجه برزیل، روز پنجشنبه در داووس به جوانان هائیتی هشدار داد که نباید از طریق مهاجرت کشور خود را تنها بگذارند. وی گفت:«جوانان هائیتی می‌توانند نشان بدهند که چیزهائی غیر از آزمندی هم وجود دارد.»
وزیرخارجه برزیل اعلام کرد که هائیتی، علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به کاهش عوارض گمرکی و محدودیت‌های صادرات خود نیاز دارد تا بتواند، از طریق افزایش صادرات، خود را بازسازی کند.
جواد طالعی
تحریریه: کیواندخت قهاری