محمد بن سلمان؛ شاهزاده‌ای به دنبال طرفدار
۱۳۹۷ فروردین ۹, پنجشنبه
از نتایج سفر محمد بن سلمان، وزیر دفاع و ولیعهد عربستان سعودی، به ایالات متحده چنین برمی‌آید که واشنگتن ریاض را بیش از هر چیز یک شریک اقتصادی می‌داند. کرستن کنیپ، تحلیلگر دویچه وله، از جمله اظهارات رئیس جمهوری ایالات متحده در دیدار با محمد بن سلمان را گواه این امر می‌داند.
دونالد ترامپ از ولیعهد عربستان به گرمی استقبال کرد؛ از جمله به دلیل استقبال باشکوهی که ریاض از ترامپ در ماه مه سال گذشته (۲۰۱۷) کرده بود. با وجود این سخنان ترامپ خالی از انتقاد نبودند. او گفت که عربستان سعودی کشوری بسیار ثروتمند است و او امیدوار است که ریاض بخشی از این ثروت را مثلا با خرید "مدرن‌ترین محصولات نظامی جهان" به آمریکا بدهد.
رئیس جمهوری آمریکا در ادامه گفت که تا کنون این‌گونه نبوده است. او افزود، از زمانی که دو کشور در سال گذشته قراردادی تسلیحاتی به ارزش حدود ۱۱۰ میلیارد دلار امضا کردند، عربستان تسلیحات اندکی خریداری کرده است. ترامپ حجم خرید را "ناچیز" توصیف کرد. حاضران در جلسه می‌گویند که چهره محمد بن سلمان نشان می‌داد از شنیدن این سخن خشنود نشده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
"حاکم جوان پرخاشگر"
مجله اینترنتی المانیتور می‌نویسد: «ورای سخنان دوستانه و عکس‌گرفتن‌ها توافق مهمی وجود نداشت. همزمان در خارج از دولت موج انتقاد از ولیعهد و حکومت عربستان بیشتر می‌شود».
از قرار معلوم تلاش‌های محمد بن سلمان و حاکمیت عربستان برای تغییر وجهه ریاض تأثیر چندانی نداشته است. شبکه خبری الجزیره قطر می‌نویسد که عربستان می‌کوشد محمد بن سلمان را "چهره سیاسی از نوع دیگر" نشان دهد؛ چهره‌ای که قرار است به اصلاحات دست بزند و تصویری جدید از زنان سعودی و چهره‌ای معتدل‌تر از مذهب ارائه کند.
ناظران می‌گویند این تصویر هنوز در غرب تثبیت نشده است. خانم شارلوته ویده‌مان، کارشناس امور خاورمیانه، در پایگاه اینترنتی "قنطره" دویچه وله می‌نویسد که محمد بن سلمان از حقوق زنان دفاع می‌کند. او در عین حال با اشاره به برخورد خشن ولیعهد عربستان با هر رقیب احتمالی تصریح می‌کند که دفاع از حقوق زنان نباید یک نکته را به حاشیه براند: «حاکم جوان پرخاشگری با سرعتی برق‌آسا در حال رشد است که حتی همین حالا هم کسی طرفدار او نیست».
نادر هاشمی، استاد علوم سیاسی، دانشگاه دنوِر آمریکا هم همین نظر را دارد. او به الجزیره می‌گوید: «عربستان سعودی می‌داند که وجهه‌اش با مشکل مواجه است».
جنگ در یمن
کارشناسان می‌گویند سیاست خارجی عربستان از عوامل مهم شکل‌گیری چنین وجهه‌ای است. حمله ائتلاف عربی به رهبری عربستان به مواضع مخالفان دولت یمن که از سه سال پیش آغاز شده، همچنان ادامه دارد. کرستِن کنیپ، کارشناس امور منطقه در دویچه وله، معتقد است که این جنگ بجز افزایش روزافزون شمار کشتگان غیرنظامی تا کنون نتیجه ملموسی در بر نداشته است. در این جنگ تا کنون ۱۰ هزار نفر که به هیچ‌یک از دو طرف جنگ تعلق نداشته‌اند، کشته و ۵۳ هزار نفر زخمی شده‌اند. میلیون‌ها نفر هم در یمن آواره شده‌اند. بیماری واگیر وبا هم به طرز گسترده‌ای در حال گسترش است.
با وجود این‌که عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دیگر عضو ائتلاف عربی، حدود ۹۳۰ میلیون دلار برای کمک به آسیب‌دیدگان جنگ یمن در نظر گرفته‌اند، اما حتی این موضوع هم از انتقاد ضمنی دبیرکل سازمان ملل نسبت به سیاست‌های ائـتلاف جلوگیری نکرد. به گفته آنتونیو گوترش، درگیری نظامی راه حل نیست و تنها راه حل سیاسی می‌تواند به جنگ یمن پایان دهد.
اختلاف عربستان و ایران
راه حل سیاسی برای جنگ یمن دست‌کم در حال حاضر متصور نیست. تا کنون ۱۰۰ فروند موشک از مناطق تحت کنترل حوثی‌ها در یمن به خاک عربستان سعودی شلیک شده است. عربستان مدعی است که بخش عمده این موشک‌ها ساخت ایران هستند.
عربستان سعودی به برجام هم نگاه خوشبینانه‌ای ندارد. محمد بن سلمان در سفر آمریکا هم بار دیگر به این موضوع اشاره کرد. ریاض نگران است که ایران با وجود محدودیت‌های ناشی از برجام به تسلیحات اتمی دست یابد. ولیعهد عربستان می‌گوید: «وقتی به سلاح هسته‌ای دست یابند، سپری خواهند داشت که در سایه آن هر کار بخواهند در خاورمیانه می‌کنند». او به‌طور تلویحی اشاره کرد که کشورش در صورت نیاز به سوی تسلیحات هسته‌ای خواهد رفت.
گوترش می‌گوید راه حل سیاسی تنها راه حل مشکلات است. مشخص نیست عربستان و ایران این پیام را جدی بگیرند.