نبرد سنگین با طالبان در اطراف فرودگاه قندوز
۱۳۹۴ مهر ۸, چهارشنبه
ارتش افغانستان هنوز موفق نشده کنترل شهر قندوز، مرکز ولایت قندوز در شمال افغانستان، را از طالبان پس بگیرد. نیروهای این گروه اسلام‌گرا به جای عقب‌نشینی، به سمت فرودگاه قندوز در حاشیه شهر پیش رفته‌اند. شامگاه سه‌شنبه (۲۹ سپتامبر/ ۷ مهر) برای مدت چند ساعت درگیری در اطراف فرودگاه ادامه داشت. حدود ۵ هزار نیروی ارتش افغانستان پس از تسلط طالبان بر شهر قندوز به سمت فرودگاه رفتند.
به گفته‌ی ساجد اسدالله سادات، از مقام‌های محلی در افغانستان، فرودگاه قندوز و محیط اطراف آن تنها منطقه‌ی قندوز است که هنوز به دست طالبان نیفتاده است. ساجد سرور حسینی، سخنگوی پلیس، اما می‌گوید نیروهای امنیتی افغانستان کنترل اداره مرکزی پلیس و زندان شهر را که روز سه‌شنبه پس گرفته بودند، همچنان در اختیار دارند.
حدود ۲ هزار ستیزه‌جوی طالب روز دوشنبه (۲۸ سپتامبر) شهر قندوز را تصرف کردند. این برای نخستین بار پس از سرنگونی حکومت طالبان در افغانستان در سال ۲۰۰۱ است که نیروهای این گروه افراط‌گرا موفق می‌شوند کنترل مرکز یک ولایت را به دست گیرند.
با وجود گذشت تنها دو روز از تسلط بر قندوز، بنا بر اعلام سازمان ملل، ظاهرا افرادی در شهر اعدام شده‌اند. نیکلاس هیسم، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان، روز چهارشنبه نسبت به اوضاع در قندوز پس از تسلط طالبان به شدت ابراز نگرانی کرد.
البته مردم محلی اعدام در قندوزرا تأیید نمی‌کنند. ملا عثمان، یکی از فرماندهان طالبان در قندوز، هم پیشتر گفته بود کارمندان دولت دستگیر می‌شوند اما کشته نمی‌شوند.
ورود نیروهای ناتو به قندوز
صدها سرباز محلی که قصد داشتند خود را زمینی به قندوز برسانند، در ولایت بغلان در همسایگی ولایت قندوز گرفتار شده‌اند. طالبان مسیرهای اصلی را با سنگ و کیسه‌های شن مسدود کرده‌اند.
ساجد اسدالله سادات که خود در اطراف فرودگاه قندوز حاضر است، نسبت به توانایی دولت برای بازپس‌گیری شهر از طالبان ابراز تردید کرده است. او روز چهارشنبه گفت: «طالبان همچنان مناطق تصرف کرده را در اختیار دارند. نیروهای کمکی از کابل و تخار غافلگیر شده و به قندوز نرسیده‌اند. وقتی دولت نمی‌تواند حتی نیروی کمکی به محل اعزام کند، تردید جدی دارم بتواند قندوزرا پس بگیرد».
البته منظور این مقام محلی، اعزام نیرو از راه‌های زمینی است. از راه هوایی، بنا بر اعلام منابع نظامی، صدها نیروی کمکی به محل اعزام شده‌اند.
وزارت دفاع افغانستان روز سه‌شنبه اعلام کرد که عملیات گسترده‌ای برای بازپس‌گیری شهر قندوز از طالبان انجام می‌دهد. نیروی هوایی آمریکا هم با حمله به مواضع طالبان در مناطق اطراف، از ارتش افغانستان پشتیبانی می‌کند. دولت باراک اوباما در واشینگتن اعلام کرد که آمریکا برای دفع خطر از غیرنظامیان با دولت اشرف غنی همکاری می‌کند.
اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، روز سه‌شنبه به مردم کشورش قول داد ارتش قندوز را از طالبان پس بگیرد.
از سوی دیگر، ناتو نیز به قندوز سرباز اعزام کرده است. یک سخنگوی ارتش آمریکا در کابل اعلام کرد که یگان‌های ویژه برای ارائه مشاوره به همکاران محلی در محل حاضر هستند. به گفته منابع نظامی غربی، سربازانی آلمانی، بریتانیایی و آمریکایی به قندوز اعزام شده‌اند. در مورد شمار این نیروها جزئیاتی منتشر نشده است.
پیشتر وزارت دفاع آلمان در برلین اعلام کرده بود که گروهی از سربازان آلمانی مستقر در مزار شریف برای بررسی اوضاع به قندوز فرستاده شده‌اند.
همزمان سرویس امنیتی افغانستان (NDS) اعلام کرد که مولوی عبدالسلام، والی طالبان برای ایالت قندوز و ده‌ها شورشی اسلام‌گرای دیگر در حمله‌ای هوایی کشته شده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان، اما گفت که سلام زنده است و فرماندهی حمله به فرودگاه قندوز را بر عهده دارد.
بنا بر اعلام سازمان ملل، در نبرد بر سر قندوز بیش از ۱۰۰ غیر نظامی کشته یا زخمی شده‌اند؛ تا ۶ هزار نفر هم از بیم جان از محل گریخته‌اند.
هشدار نسبت به گسترش "دولت اسلامی" در افغانستان
همزمان با نگرانی از پیشروی بیشتر طالبان، ناظران خطر دیگری را گوشزد می‌کنند. فرستاده ویژه اتحادیه اروپا در افغانستان نسبت به قدرت‌گیری گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش سابق) در این کشور هشدار داد. فرانس-میشل ملبین در مقاله‌ای در روزنامه "دی ولت" آلمان نوشت: «دولت اسلامی در هفته‌های اخیر خود را در افغانستان از نو سازماندهی کرده است». بر این اساس، افراط‌گرایان، مردم منطقه به ویژه سران قبایل را به طرز خشونت‌آمیزی کشته و در مواردی کل خانواده را به اسارت برده‌اند.
به نوشته‌ی این دیپلمات دانمارکی، اینکه "دولت اسلامی" در افغانستان در حد موضوعی حاشیه‌ای باقی خواهند ماند، تصور نادرستی بود. نیروهای امنیتی افغانستان واکنش نشان می‌دهند اما با توجه به عملیات مداوم و گسترده علیه طالبان پرنفوذ در مناطق مختلف کشور، برای مقابله مؤثر با "دولت اسلامی" ظرفیت کافی ندارند.