1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نقض حقوق بشر در ایران گسترد‌ه‌تر می‌شود

۱۳۸۹ بهمن ۲۸, پنجشنبه

افزایش فشار بر فعالان سیاسی و مدنی، موج تازه‌ای از دستگیری‌ها، تایید دو حکم اعدام و زیر فشار گذاشتن خانواده‌‌های کشته‌شدگان، پس‌لرزه‌های راهپیمایی ۲۵ بهمن بوده‌اند. آیا نقض حقوق بشر در ایران بیشتر از قبل خواهد شد؟

https://p.dw.com/p/R1zm
عکس: AP

قانع ژاله برادر صانع ژاله یکی از کشته‌شدگان راهپیمایی ۲۵ بهمن، روز چهارشنبه ۲۷ بهمن دستگیر شد. این دستگیری پس از آن صورت گرفت که وی در مصاحبه با صدای آمریکا بسیجی بودن برادرش را تکذیب کرد و توضیح داد که چگونه پسرخا‌له‌ی اطلاعاتی‌اش عکس صانع را از آنها گرفته تا بتواند کارت بسیج برایش جعل کند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که وی و خانواده‌اش تحت فشار قرار دارند تا آنچه را که در صدای آمریکا گفته‌اند تکذیب کنند. هیچ خبر تاییدشده‌ای از وضعیت قانع ژاله منتشر نشده است.

خبرگزاری هرانا گزارش داده که در جریان تشییع جنازه صانع ژاله حداقل ۱۶ دانشجو دستگیر شده‌اند. همچنین دانشجویان دیگر نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفته و برای خروج از سالن غذاخوری دانشگاه، آنها را وادار کرده‌اند تا از میان "تونل باتوم" رد شوند که توسط نیروهای بسیجی تشکیل شده بوده است.

اعضای انجمن اسلامی دانشگاه هنر با اعلام یک هفته عزای عمومی، خبر داده که تا آزادی دانشجویان بازداشتی از حضور در کلاس‌های درس خودداری می‌کنند.

در جریان راهپیمایی ۲۵ بهمن به گفته‌ی منابع رسمی ۱۵۰ نفر دستگیر شدند. هر روز نام و مشخصات دستگیرشدگان به تدریج اعلام می‌شود. روز پنج‌شنبه اعلام شد که مرتضی موسوی لاری فرزند وزیر کشور دولت خاتمی از جمله دستگیرشدگان است که از محل نگهداری او اطلاعی در دست نیست.

اما دستگیری‌ها منحصر به روز تظاهرات و خیابان‌ها نبود. دو روز پس از ناآرامی‌های ۲۵ بهمن، احمد حکیمی‌پور نماینده سابق مجلس در منزل مسکونی‌‌اش بازداشت شد. وی نماینده مردم زنجان در دور چهارم مجلس شورا و از فرماندهان جنگ ایران و عراق است.

در همان روز مدیران مسئول و مسئولان فنی دو سایت فرارو و آفتاب‌نیوز نیز بازداشت شدند. علت بازداشت آنها انتشار خبری در صبح روز ۲۵ بهمن در این دو سایت عنوان می‌شود. در این خبر اعلام شده بود که به درخواست عبدالله گل رئیس‌جمهور ترکیه که آن زمان در ایران به سر می‌برد، وزارت کشور مجوز راهپیمایی را صادر کرده است.

مسئولان این دو سایت قبلا اعلام کرده بودند که سایت‌هایشان در آن زمان مورد حمله هکرها واقع شده بوده و آنچه در آن منتشر شده، کار نویسندگان سایت نبوده است.

مدیر مسئول سایت فرارو، محمد حسین خوشوقت مدیرکل مطبوعاتی وزارت ارشاد در دولت اصلاحات است.

صانع ژاله دانشجوی هنر در تظاهرات ۲۵ بهمن با شلیک مستقیم گلوله کشته شد
صانع ژاله دانشجوی هنر در تظاهرات ۲۵ بهمن با شلیک مستقیم گلوله کشته شدعکس: Kaleme

خبرگزاری هرانا گزارش داده که در پی تجمع خانواده‌های بازداشت‌شدگان ۲۵ بهمن در مقابل زندان اوین، ماموران این زندان اقدام به ضرب و شتم آنان کرده‌اند. بنا بر این گزارش، نیروهای امنیتی شیشه‌ی اکثر خودروهایی را که در مقابل زندان اوین پارک شده بودند شکستند.

فعالان حقوق بشر و دمکراسی گزارش داده‌اند که روز پنج‌شنبه ۲۸ بهمن نیز تجمع خانواده‌ها مقابل اوین ادامه داشته است.

هم‌زمان با این تجمع نیز طرفداران دولت ایران مقابل منازل مسکونی میرحسین موسوی و مهدی کروبی تجمع کردند. به گزارش پایگاه خبری فارس، عده‌ای هم مقابل منزل محمد خاتمی رئیس‌دولت اصلاحات جمع شده‌ و شعارهایی علیه وی و آقایان موسوی و کروبی سر داده‌اند.

باید منتظر فشارهای بیشتر بود

شیرین عبادی برنده ایرانی جایزه نوبل صلح می‌‌گوید با توجه به ماهیت حکومت جمهوری اسلامی و نیز احساس ترسی که دولتمردان از معترضان دارند، طبیعی است که این فشارها روز به روز افزایش یابند. او می‌گوید: «متأسفانه حکومتی که مبنای قدرتش بر رعب و وحشت مردم است، برای این که مسلط بر اوضاع باقی بماند، مجبور است روز به روز دوز خشونت را بالا ببرد و روز به روز خشن‌تر می‌شود. حکومتی که خشن است، نشان از ضعف دارد. حکومتی که پایه‌های مردمی قوی دارد، خشونت به خرج نمی‌دهد. بنابراین چون حکومت روز به روز دارد ضعیف‌تر می‌شود، من منتظر خشونت بیش‌تر هستم.»

وی که اخیرا به‌همراه شش سازمان مدافع حقوق بشر فراخوانی برای توقف اعدام‌ها در ایران داده، می‌گوید منتظر عکس‌العمل مناسب مجامع بین‌المللی است. به گفته‌ی خانم عبادی: «واکنش مناسب آن است که با صدور قطعنامه این کار را محکوم کنند و می‌بایستی برای ایران از طرف شورای حقوق بشر یا مجمع عمومی سازمان ملل متحد گزارشگر دائمی برای حقوق بشر تعیین شود. عملکرد دولت ایران باید زیر ذره‌بین قرار گیرد تا دیگر این چنین بی‌رحمانه مردم را نکشد.»

البته شیرین عبادی تاکید می‌کند که سازمان ملل متشکل از دولت‌هاست و توقع بیجایی است اگر از دولت‌ها انتظار داشته باشیم که اقدام خاصی علیه نقض حقوق بشر تویط دولت ایران انجام دهند. امید وی اما به افکار عمومی است: «از آنجایی که افکارعمومی بر دولت‌ها تأثیرگذار است و خوشبختانه میزان اطلاعات در سطح بین‌المللی از وضعیت ایران به علت اطلاع‌رسانی ایرانی‌ها خیلی بالاست و آن‌ها بر دولت‌های‌شان فشار می‌آورند، من امیدوارم که ظرف امسال سازمان ملل متحد بتواند گزارشگر ویژه برای ایران تعیین کند و ایران را دائماً رصد کند و ببیند چه اعمال و افعالی را انجام می‌دهد.»

دولت ایران همواره هرگونه اظهارنظر سازمان‌ها و مقامات غیر ایرانی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران را دخالت در امور داخلی خود دانسته و آن را به شدت رد کرده است. این در حالی است که دولتمردان جمهوری اسلامی به صراحت درباره اوضاع داخلی کشورهای دیگر مثل لبنان، فلسطین، عراق و افغانستان اظهار نظر می‌کنند.

شیرین عبادی در این زمینه می‌گوید: «من بارها گفته‌ام که حقوق بشر مقوله‌ای است بین‌المللی و فرامرزی. با همان استدلالی که دولت ایران حق دارد در مورد فلسطین و لبنان اظهارنظر کند، دولت‌های دیگر هم حق دارند در مورد ایران اظهارنظر کنند. نبود آزادی بیان در یک کشور و نبود حق تجمعات و راهپیمایی مسالمت‌آمیز، این‌ها به حقوق بشر مربوط می‌شود. در این گونه موارد طبیعتاً هر دولتی و حتی هر فردی می‌تواند به دولت ایران اعتراض کند.»

میترا شجاعی

تحریریه: مهیندخت مصباح

پرش از قسمت در همین زمینه