«گامی به هوای تازه؛ تخیل و آزادی در موسیقی»
۱۳۸۹ شهریور ۱۹, جمعه
امسال در چارچوب یازدهمین جشنواره بین‌المللی بتهوون بیش از ۱۵۰ برنامه مختلف موسیقی توسط حدود ۲۵۰۰ تن از هنرمندان سراسر جهان در بیش از صد سالن مختلف در شهر بن و اطراف آن عرضه خواهد شد. نام جشنواره امسال «گامی به هوای تازه؛ تخیل و آزادی در موسیقی» انتخاب شده است. این نام اقتباسی از شعر «گامی به سوی دشت» اثر هولدرلین، فیلسوف و شاعر نامی آلمانی است. این شعر که در سال ۱۸۰۰ میلادی نوشته شده، با این بیت شروع می‌شود: «بیا، ای دوست، به سوی هوایی تازه...»
«هوایی تازه در موسیقی»
هولدرلین در این شعر خواننده را دعوت می‌کند که از فضای تیره و تار اطراف خود به‌درآید و به سوی طبیعت شکوفان بهار گام بردارد که به نگاه و قلب انسان روشنی می‌بخشد. دعوت هولدرلین گام برداشتن به سوی آینده‌ای است که در آن سنت‌های دست وپاگیر برچیده و مرزها کم‌رنگ‌تر خواهند شد.
شکاف در تفکر قدیمی و تغییرات اجتماعی در آخرین سال‌های قرن ۱۸ برای هنرمندان این امکان را مهیا کرد که خود را از قید و بندهای سخت جامعه و نگاه بسته نسبت به «زیبایی» در هنر برهانند. آهنگسازان در این میان، چه در نوشتن قطعات موسیقی و چه در نحوه اجرای آن، راه‌های تازه را تجربه کردند. تجربه‌ای که نوالیس، شاعر رومانتیک آلمانی، از آن به عنوان «انقلاب زیبایی شناسانه در موسیقی» و عملی که «به هنرمند این فرصت را داد که هنر خود را از درون خویش بیرون کشد»، یاد کرد.
با توجه به همین موضوع است که نام جشنواره بین‌المللی امسال بتهوون، «گامی به هوای تازه؛ تخیل و آزادی در موسیقی» انتخاب شده است. در این فستیوال، سنفونی ۹ بتهوون با تعبیری از گوستاومالر با ارکستر بزرگ وایمار به رهبری پتر روچیکاس اجرا خواهد شد. اجرای آثار گوستاو مالر به مناسبت صدوپنجاهمین سالگرد تولد این آهنگساز برجسته، جای ویژه‌ای را به‌خود اختصاص داده است.
موسیقی و پروژه‌های اجتماعی
رئیس افتخاری جشنواره بتهوون دکتر خوزه آنتونیو آبروی، دارنده جایزه بدیل نوبل است. وی ۳۵ سال پیش به این فکر افتاد که در ونزوئلا برای کودکان فقیر و خیابانی امکانی را فراهم آورد که زندگیشان را تغییر دهند. وی کودکان یک محله را برای گذراندن دوره آشنایی با موسیقی کلاسیک در یک شبکه اجتماعی گرد‌هم آورد. با تلاش بسیار آبروی این رویای وی به واقعیت پیوست. پروژه آنتونیو آبروی که در ونزوئلا به نام "سیستما" (Sistema) شناخته می‌شود و هم‌چنین موسیقی کلاسیک در این میان، به جزیی جدایی‌ناپذیر از برنامه‌های اجتماعی ونزوئلا تبدیل شده است.
خوزه آنتونیو آبروی به دلیل عملی کردن همین پروژه، جوایز بسیار جهانی و از آن جمله جایزه بدیل نوبل را دریافت کرد. "سیستما" توانست بیش از ۳۵۰ هزار کودک و نوجوان خیابانی را در بیش از ۱۸۰ مرکز در ونزوئلا به صورت شبکه‌ای یک‌پارچه تحت پوشش قرار دهد.
در جشنواره موسیقی بتهوون امسال برای اولین بار گروه جوانان ونزوئلایی "ترزا کارنو" (Teresa Carreno Youth Orchestra 0f Venezuela)، شامل کودکان و نو جوانان میان ۱۲ تا ۲۱ سال، برنامه اجرا خواهند کرد. علاوه بر این گروه، چند ارکستر جوانان از دیگر کشورهای آمریکای جنوبی هم میهمان این جشنواره موسیقی هستند.
به دلیل دویستمین سالگرد تولد روبرت شومان، جای ویژه‌ای در جشنواره موسیقی امسال بتهوون به این موسیقیدان به‌نام آلمانی داده شده است. آثار شومان به عنوان "انقلابی" و "ترانه‌سرا" در موسیقی، در طول برنامه‌های متعدد و هم‌چنین در هفته اول افتتاحیه جشنواره اجرا می‌شوند.
از جمله رهبران ارکستر و موسیقی‌دانان دیگر شرکت‌کننده در جشنواره بتهوون امسال می‌توان از پاوو جروی (Paavo Järvi)، کنت ناگانو(Kent Nagano)، لیزا باتیاشویلی (Lisa Batiashvili) و دانیل هوپ (Daniel Hope)، نام برد.
SJ/MM