Баку: Со песна до поголема демократија

Азербејџан ги завршува последните подготовки за спектакуларното финале на Евровизија, но забавата ја засенува приведувањето на бројни активисти за човекови права и критичари на власта.

Евровизија е најголемиот настан што го организира државата богата со природни ресурси, која излегува на Каспиското Море. Азербејџан сака во полн сјај да се претстави пред светот, кој пак изразува загриженост за човековите права под власта на династијата Алијев.

Во финалето на Евровизија учествуваат 26 земји, меѓу кои и Македонија со Калиопи како 22-ра по ред. Се очекува преносот од Кристалната сала во Баку да го гледаат околу 100 милиони гледачи. За фаворити важат 28-годишната Швеѓанка Лорен, како и руските Бурановски бабушки.

Возбудата во градот ја поткреваат електронските билборди, кои ги одбројуваат часовите до финалето. Вчера вечер пораката „Евровизиско финале 2012-та“ светеше од фасадите на облакодерите на ридот над пристаништето.

Евровизија за привлекување внимание

Но, таквата весела атмосфера ја замрачуваат апсењата на опозициски активисти, кои на мирни протести побараа фер избори и слобода на здружување. Опозицискиот сојуз во Азербејџан преку Фејсбук објави дека вчера се „уапсени повеќе од 60 демонстранти“, а „околу 10 демонстранти се повредени“, кога полицијата во цивилна облека ги туркање во комбиња и автобуси.

Активистите се сретнаа и со претставничката на Шведска, но Лорен одби да ги коментира за нејзиниот поглед на состојбата со човековите права во Азербејџан, кога беше прашана на прес-конференцијата по втората полуфинална вечер.

Активистите за човекови права организираа повеќе протести за време на Евровизијата, за да привлечат внимание на, како што велат, маките на политичките затвореници и на недостатокот од слобода и демократија во Азербејџан. Земјата ја управува претседателот Илхам Алијев, кој го наследи својот починат татко Хејдар Алијев во 2003-та година.

А, годинашната организацијата на Евровизија е на некој начин проект на Алијев, чија сопруга Мехрибан Алијева е шеф на организацискиот комитет, а неговиот зет Емин Агаларов, бизнисмен во Москва кој пее од хоби, ќе настапи на паузата на евровизиското финале. Независната новинарка Кадија Исмаилова овој месец објави дека градежната компанија што ја градела Кристалната сала била поврзана со семејството Алијев.

Модерна држава со авторитарна власт

Како модерна и отворена сака да се покаже јужно-кавкаската земја богата со природни ресурси. Музичкиот натпревар е успех, кој е многу значаен за авторитарното раководство во Азербејџан. Критиката на политичката состојба во земјата таму не е посакувана. Но, таа сепак постои.Опозиционерите продолжуваат со обидите да протестираат во Баку. „Слобода! Слобода!“ викаа тие и се повлекоа по инервенција на полицијата.

Демонстрацијата не е одобрена. Навистина овие митинзи ретко добиваат дозволи за организирање. Кој критикува - може да заврши во затвор. Музичарот Џамал Али го искуси тоа на своја кожа. На демонстрацијата во март тој ја критикуваше фамилијата на Претседателот. Потоа, тој мина десет дена во притвор.

„На патот кон затворот сите ние бевме тепани. Во затворот имаше специјално сослушување со тепање. Двапати ме извадија од келија и се обидоа да ме натераат да сфатам дека нема корист да се прави вакво нешто во земјава. Ми рекоа: ќе направиме се’ за да те запреме“, изјави музичарот Џамал Али.

Новинари во затвор

Полицајците со часови го тепале по табаните, објаснува Џамал Али. Тој потоа тешко можел да се движи. Во меѓу време, тој го напуштил Баку и одлетал кон Германија.

А, борците за човекови права, како Расул Јафаров, спротивно на тоа - сакаат да останат. Тие стартуваа кампања наречена „Пеење за демократија“. Активистите сакаат да ја искористат Евровизијата за да привлечат внимание на кршењето на човековите права во Азербејџан.

„Новинарите се’ уште се во затвор. Нема независни телевизиски или радио станици. Дури и активистите за човекови права се под притисок“, вели Расул Јафаров, борец за човекови права.