1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Сомнителни кандидати, нерелани ветувања

Кено Ферзек/ Александра Трајковска 9 декември 2012

Во пресрет на парламентарни избори во Романија, според анкетите во предност се социјал-либералите на премиерот Понта пред опозицијата околу претседателот Басеску. Меѓутоа меѓу двата блока речиси и да нема разлики.

https://p.dw.com/p/16ylP
Rumänien Bukarest - Palast des Parlamentes
Rumänien Bukarest - Palast des ParlamentesФотографија: picture-alliance/dpa

Тој беше овчар, кој по падот на диктаторот Николај Чаушеску стана еден од најбогатите луѓе во Романија: Џиџи Бекали, магнат за недвижности, сопственик на фудбалски клуб, европарламентарец.

Со години се водат процеси против него поради затајување на данок и мито. Тој застапува фундаменталистичка христијанска идеологија со десноекстремни примеси. Неговата Партија нова генерација едноствно си ја купи, во европскиот парламент доспеа во 2009 година на листата на антисемитската Партија Голема Романија.

Gigi Becali
Кандидатот Џиџи БекалиФотографија: picture alliance

Распад на политичката култура

Настапите на Бакали со години се олицтворение на најниската политичка култура во Романија и сепак со себе носат нешто симптоматично, како што покажа изборната кампања изминатите недели. Сите партии настапуваат со многубројни сомнителни кандидати: политичари против кои се водат казнени постапки, поранешни официцири на озлогласената тајна служба Секуритате, познати антисемити. Политичката дебата беше пуста и практично без содржина. Сите партии во својата програма имаат изборни ветувања, кои едноствно се нереални.

Најдобри шанси за изборна победа има владејачката Социјал-либерална унија (USL), сојуз од Социјал-демократите (PSD), национал-либералите (PNL) и партијата (PC) одвоена од матичната конзервативна партија.

Rumänien Parlament
Парламентот во БукурештФотографија: picture-alliance/dpa

Најголем конкурент на оваа унија е десно-либералната Алијанса праведна Романија (ARD) која ја сочинуваат либерал-демократите и други одвоени партии со десничарска оријентација. Овој сојуз е близок до претседателот Трајан Басеску.

Два блока, речиси без разлики

Политикологот Алина Мунгиу-Пипиди смета дека би водело во „заблуда“ доколку овие два блока се сврстат во шемата за политичка левица или десница. „Меѓу нив нема вистински разлики, станува збор за две групи со различни интереси, кои се борат за превласт“, вели Мунгиу-Пипиди и дополнува: „Кој владее може да дели јавни пари и функции“.

За да ја освои целата власт Социјал-либералната унија испровоцира една од најтешките државни кризи во посткомунистичка Романија, со тоа што сакаше да го симне од власт претседателот Басеску. Дури по тримесечен политички и административен застој и под притисок на ЕУ, владата на Понта ја повлече својата намера, а суспендираниот претседател во август се врати на функцијата.

Victor Ponta
Премиерот Виктор ПонтаФотографија: picture-alliance/dpa

Земја во криза

Меѓутоа вербално конфликтот продолжи. Контрахентите се’ повеќе користеа погрдни зборови. Претседателот Басеску, кој поради функцијата е обврзан на политичка неутралност, на агресивен начин се вмеша во изборната кампања. Неодамна во едно телевизиско интервју го нарече премиерот Понта „болен лажго“. На прашањето дали, доколку победи Социјал-либерална унија повторно ќе го номинира за премиер, што би било негова уставна обврска, тој одговори: „Во политиката понекогаш може да се проголтаат жаби, но не и свињи“.

Traian Basescu Wahlkampf Rumänien
Претседателот Трајан БасескуФотографија: Reuters

Притоа, на псоткомунистичка Ромaнија итно и е потребна политичка стабилност и ефикасно владеење. Земјата е тешко погодена од светската економска и финансиска криза од 2008 година. Стопанството опаѓа, една третина од населнието живее на или под егзистенцијалниот минимум, се’ повеќе добро образовани ја напуштаат земјата.

Исто така и билансот по пет години членство во ЕУ е беден: Земјата не искористи ниту десет проценти од 20 милијарди евра наманети за развој во периодот од 2007 до 2013 година. Неодамна Брисел ја стопираше исплатата на средства од структурниот фонд поради преголема бирократија и измами.

Кампања против „цицачите на крв“

Кога двајца се караат, третиот користи, а тоа во случајот на Романија би можело да биде човекот кој се вбројува меѓу најдубиозните личности во посткомунистичката романска политика: Дан Диаконеску, 44 годишен новинар во булеварскиот печат, кој од неговиот бел Ролс Ројс пропагира „пад на цицачите на крв“.

Диаконеску веќе беше во затвор поради уцени, против него се водат повеќе казнени постапки. Неодамна победи на тендерот за приватизација на еден голем државен хемиски комбинат. Куповната сума од 45 милиони евра, неможеше да ја покаже. Но и покрај тоа настапува како „спасител на романската индустрија“.

Supporters of Dan Diaconescu Popular Party (PP-DD) hold posters showing party's leader Dan Diaconescu during an electoral meeting in Targu Jiu city (300km west from Bucharest) on November 23, 2012. Famous for its enticing emissions, the head of the private channel OTV plans gain the presidency in 2014. Romanians are called to ballots on December 9, 2012 for the parliamentary elections. AFP PHOTO DANIEL MIHAILESCU (Photo credit should read DANIEL MIHAILESCU/AFP/Getty Images)
Приврзаници на: Народна партија Дан ДиаконескуФотографија: Getty Images

Неговата партијата го носи името: Народна партија Дан Диаконеску. На локалните избори во јуни годинава освои десет процетни, на парламентрните избори би можеле да бидат 15 проценти. Во случај на изборна победа тој ветува „виолетова револуција“. Нејзината програма: осуда на целата политичка елита на Романија пред народни судови и многу социјални добри дела, меѓу нив и 20.000 евра, кои на подарок треба да ги добие секој полнолетен Романец.