12 najmocniejszych zdań o zjednoczeniu Niemiec

1. „Życie w NRD oznaczało życie w strefie buforowej. Oznaczało to również życie pod rządami Honeckera. Obywatele drugiego niemieckiego państwa okazywali mu coś w rodzaju cichego szacunku; wyraźnie czuło się to w czasie rozmów”.

Theo Sommer, redaktor naczelny tygodnika „Die Zeit“, w roku 1986 w swojej książce "Reise ins andere Deutschland" ("Podróż do drugich Niemiec")

2. „Mur będzie stał jeszcze za 50, i nawet za 100 lat, jeżeli nie usunie się istniejących przyczyn, dla których został wzniesiony”

Erich Honecker, 19 stycznia 1989

3. „Po 40 latach istnienia Republiki Federalnej Niemiec nie ma co okłamywać całej generacji Niemców w kwestii szans zjednoczenia. One nie istnieją”.

Były kanclerz RFN Gerhard Schröder 12 czerwca 1989 w wywiadzie dla „ BILD Zeitung”

4. „…przejściowy kryzys wzrostu…”

Georges Marchais, szef francuskich komunistów o sytuacji socjalizmu na wschodzie Europy w kilka dni po upadku muru

5. „Dwukrotnie pokonaliśmy Niemców! Teraz znowu powstali!”

Margret Thatcher, szefowa rządu Wielkiej Brytanii na początku grudnia 1989 na szczycie UE w Strasburgu

6. „Ponowne zjednoczenie? Co za historyczny idiotyzm!“

Wiceprzewodniczący SPD Oskar Lafontaine 18.12.89 na konwencji partii w Berlinie

7. „Jeżeli ludzie w RFN i NRD w wolnych i demokratycznych wyborach zadecydują o zjednoczeniu, nie można ich powstrzymać; chyba, że przez akcję wojskową”.

Douglas Hurd, szef dyplomacji brytyjskiej 16 stycznia 1990 pod adresem Margret Thatcher, która długo opierała się zjednoczeniu Niemiec

8. „Gdybyśmy sprzymierzyli się z Francuzami i Anglikami, sprawy potoczyłyby się inaczej. Niemcy byłyby konfederacją”

Walentin Falin, członek grupy tzw. „germanistów“, długoletnich doradców radzieckiego kierownictwa, przy okazji 15-lecia zjednoczenia Niemiec. Jego memoranda ws. Niemiec wysyłane Gorbaczowowi przechodziły bez echa, co jeszcze po latach napawało go złością.

9. "You are not part of the game!" (“Przecież to was nie dotyczy!”)

Hans-Dietrich Genscher zwracający się do ministra spraw zagranicznych Włoch Gianniego De Michelisa podczas sesji NATO na początku 1990r., na której otwarcie formułowano zastrzeżenia wobec przywrócenia jedności Niemiec

10. „Będę próbował w moim frankfurckim wystąpieniu argumentem Auschwitz torpedować rzekome prawo Niemiec do zjednoczenia się w sensie odrodzenia się wspólnej państwowości”.

Günter Grass w swym wpisie do pamiętnika z 13. 2.1990 na temat zbliżającego się wieczoru autorskiego we Frankfurcie nad Menem

11. „Dzięki zjednoczeniu i zawodnikom z NRD Niemcy jeszcze przez lata będą niepokonani”.

Franz Beckenbauer, trener kadry narodowej na mundial 1990, w czerwcu tegoż roku tuż po zdobyciu tytułu mistrzowskiego w pojedynku z Argentyną

12. „Czasami myślę, że to wcale nie było takie złe, że wtedy nie postawiliśmy na swoim”.

Marianne Birthler, działaczka na rzecz praw człowieka Sojuszu 90 i późniejsza dyrektorka Urzędu ds. Akt Stasi, w swej ocenie konsekwencji wyborów do Izby Ludowej 18 marca 1990, w wyniku których to nie enerdowscy opozycjoniści, ale importowany z zachodnich Niemiec system partyjny zadecydował o losie NRD

tł. Małgorzata Matzke