150-lecie firmy Bayer

Wraz z przyjacielem, farbiarzem Johannem Weskottem Friedrich Bayer (na zdj.) założył w Wuppertalu małą firmę. "Friedr. Bayer et comp." produkowała sztuczne barwniki. Z tej współpracy dwojga przyjaciół rozwinął się światowy potentat chemiczny.

Dom Friedricha Bayera w Wuppertalu (w środku, ok. 1870 r.) był siedzibą biura firmy; tuż obok zaczęły powstawać budynki fabryczne. Barwniki do tkanin były dość luksusowym artykułem. Syntetyczne farby były tańsze i szybko weszły na rynek.

W roku powstania Bayer zatrudniał trzech pracowników. Najstarsze zdjęcie załogi przedstawia pierwszego czeladnika firmy Heinricha Rittera (p) . 20 lat później załoga liczyła już ponad 300 osób. Dziś jest to 110 tysięcy.

W Elberfeld Bayer produkuje pierwszy środek na ból głowy, który był produktem odpadowym przy wyrobie barwników. Fenacetyna poprawiała samopoczucie i sprawność, przez co często była nadużywana. Ze względu na silne skutki uboczne została po pewnym czasie wycofana z rynku w Niemczech.

Barwy zdjęcia są mylące: W fabryce alizaryny, tuż nad Renem produkowano jaskrawo czerwony barwnik. Alizaryna była pierwszym barwnikiem naturalnym otrzymanym w roku 1869 na drodze syntezy chemicznej. Bayer kupił ten obiekt fabryczny pod koniec XIX w., by rozszerzyć produkcję. Jeszcze przed I wojną światową koncern stał się globalnym graczem i miał fabryki na prawie wszystkich kontynentach.

Także przed I wojną światową Bayer zgłasza patent na diacetylomorfinę. Międzynarodowa kampania reklamowa zachwala ten środek jako lekarstwo na gorączkę, wysokie ciśnienie i schorzenia płucne. Stosowany jest on do uśmierzania bólu u rannych na wojnie żołnierzy. Po II wojnie światowej substancja ta, znana później pod nazwą heroina, została zakazana.

Od roku 1925 Bayer należał do IG Farben (Wspólnota Interesów Przemysłu Farbiarskiego), która była producentem owadobójczego środka cyklonu B. Przez hitlerowców stosowany był on do uśmiercania ludzi w komorach gazowych w obozach koncentracyjnych. W fabrykach Bayera więźniowie obozów pracowali jako robotnicy przymusowi. W samym tylko roku 1944 było to 4300 osób w Leverkusen.

Po reaktywacji koncernu w latach 50. Bayer podejmuje rentowną produkcję. Penicylina wynaleziona przez Szkota Alexandra Fleminga była pomocna w zwalczaniu chorób bakteryjnych, takich jak dżuma, kiła czy gruźlica. Infekcje te przestały być zagrożeniem dla życia, bo lekarstwo było ogólnodostępne.

Lata 50. to wejście na rynek tkanin syntetycznych: nylonu w USA, dralonu w RFN, dederonu w NRD... Dralon Bayera był szczytem marzeń wielu elegantek, jak widać na zdjęciu z żurnala mody. Dziś to tworzywo jest używane już właściwie tylko do produkcji plamoodpornych obrusów i parasoli słonecznych.

Kiedy w roku 1969 statek kosmiczny Apollo 11 leciał na księżyc, miał na pokładzie małe, biało-zielone opakowanie aspiryny. Co roku sprzedawanych jest 11 mld pastylek tego środka w ponad 70 krajach świata. Nie wszyscy wiedzą, że nie należy go podawać dzieciom. Budynek centrali koncernu w Leverkusen to pomnik postawiony aspirynie.

To, co zaczęło się przed 150 laty przy biurku Friedricha Bayera w Wuppertalu, dziś jest światowym koncernem, którego serce wciąż bije w Leverkusen. Jego roczne obroty sięgają 40 miliardów euro.