1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Jeszcze w tym roku możliwe zjednoczenie Cypru

Małgorzata Matzke15 maja 2016

Po 42 latach podziału na Cyprze zarysowuje się historyczne wydarzenie. Zjednoczenie obydwu części wyspy nabiera coraz realniejszych kształtów.

https://p.dw.com/p/1IoH0
Zypern Fahne
Zdjęcie: Getty Images/AFP/J. Ammar

Prawie 42 lata od podziału Cypr mógłby się zjednoczyć już nawet w tym roku. Mimo jeszcze istniejących rozbieżności, możliwe jest rozwiązanie, przy którym obydwie strony byłyby zwycięzcami - oświadczyli prezydent Cypru Nikos Anastasiades i lider cypryjskich Turków Mustafa Akinci.

Ich oświadczenie opublikowały w niedzielę (15.05.2016) cypryjskie media. Obydwaj liderzy przed rokiem podjęli rozmowy w sprawie przezwyciężenia podziału wyspy. Anastasiades i Akinci podkreślają, że są gotowi wykazać się "niezbędną odwagą”, by usunąć sporne punkty. Obydwaj liderzy zdają się być w dobrej komitywie: podczas szeregu spotkań w minionych miesiącach nie brakło wymownych gestów, jak wspólny spacer po ulicach Nikozji. Zwrócili się także obaj do wszystkich Cypryjczyków w przemówieniu noworocznym 1 stycznia 2016.

Zypern Mustafa Akinci & Nicos Anastasiades
Mustafa Akinci (l) i Nikos Anastasiades pokazują, że jednak możnaZdjęcie: Getty Images/AFP/I. Hatzistavrou

Ich wizją jest stworzenie na Cyprze struktury federalnej. Największym punktem spornym jest forma tej federacji i obszary, które kontrolowałby każdy z krajów federalnych oraz kwestia, którzy obywatele i jak wielu z nich mogłoby się osiedlać w którym z krajów.

Niewyjaśniona jest też kwestia, co stałoby się z majątkiem obywateli, którzy przed podziałem w roku 1974 żyli w drugim kraju.

Silny rząd federalny czy luźna konfederacja?

Cypryjscy Grecy dążą do struktury federalnej z silnym rządem federalnym. Turcy woleliby luźną konfederację dwóch praktycznie niezależnych krajów ze słabym rządem federalnym. Turecka koncepcja przewiduje także ograniczenia możliwości osiedlania się greckich i tureckich Cypryjczyków w jednym z krajów.

Prezydent Cypru Nikos Anastasiades już przed trzema miesiącami wyliczył punkty, co do których właściwie uzyskano porozumienie. W federalnymi Cyprze byłaby Wyższa Izba, w której zasiadałoby po 20 przedstawicieli obydwu nacji, by zapewnić polityczną równowagę między obydwiema grupami, które nie są równe pod wzglądem liczebności: cypryjscy Greccy stanowią około 75 proc., Turcy około 25 proc. populacji wyspy.

- W planach jest stworzenie centralnego rządu federalnego oraz dwóch rządów krajowych i natychmiastowe przyjęcie euro jako wspólnej waluty - poinformował Anastasiades w parlamencie.

Republika Cypryjska po greckim puczu i tureckiej interwencji wojskowej jest podzielona od 1974 r. Od 2004 Cypr jest członkiem UE. Prawo unijne obowiązuje jednak tylko w południowej części wyspy, która kontrolowana jest przez uznaną przez inne państwa Republikę Cypryjską. Północna część wyspy jest okupowana przez tureckie wojsko i uznawana jest tylko przez Turcję.

dpa / Małgorzata Matzke