Pełne prawo opiekuńcze dla ojców nieślubnych dzieci
3 sierpnia 2010
Według dotychczas obowiązującego prawa ojcowie nieślubnych dzieci mają wspólnie z matką prawo do opieki nad dzieckiem tylko wtedy, kiedy zgodę wyrazi na to kobieta. Federalny Trybunał Konstytucyjny wydał opublikowane 3 sierpnia 2010 orzeczenie, że regulacja taka jest sprzeczna z konstytucyjnie gwarantowanym ojcom prawem rodzicielskim, czyli jest niezgodna z Ustawą Zasadniczą. Sędziowie domagają się nowego prawnego uregulowania tej kwestii.
"Ustawodawca generalnie przedkłada w niestosownej mierze prawo opiekuńcze matki nad prawo ojca, pomimo, że nie nakazuje tego dobro dziecka" - stwierdza Trybunał. W jego ocenie niewłaściwy jest punkt wyjścia ustawodawcy, nie dający rodzicom możliwości korzystania ze wspólnego prawa do opieki nad dzieckiem. Tylko nieco ponad połowa rodziców dzieci z nieformalnych związków korzysta z takiej możliwości.
Zwyczajowe prawo
Na podstawie sondaży przeprowadzonych przez instytucje i ekspertów można wyjść z założenia, że "stosunkowo duża część matek wychowujących swe nieślubne dzieci tylko dlatego odmawia ojcom prawa do wspólnej opieki, ponieważ nie chcą dzielić się z ojcem tym zwyczajowo przysługującym im prawem" - stwierdza Trybunał.
Orzeczenie wydane zostało na wniosek mężczyzny z Nadrenii Płn.-Westfalii, będącego ojcem chłopca urodzonego w 1998 roku w nieformalnym związku. Matka odmawiała mu wspólnego prawa do opieki nad dzieckiem. Sprawa wniesiona przez niego do Sądu Grodzkiego w Bad Oeynhausen, i dalej przekazana do Sądu Krajowego w Hamm, została oddalona ze wskazaniem na obowiązujące prawo.
Więcej praw dla ojców
O prawa ojców nieślubnych dzieci w Niemczech upomniał się w grudniu 2009 roku także Europejski Trybunał Praw Człowieka.
Obecne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego może dotyczyć prawie 1,5 mln podobnych przypadków - szacuje organizacja "Vaeteraufbruch fuer Kinder".
Jak wynika z danych Federalnego Urzędu Statystycznego we wschodnich Niemczech 58 proc. matek w momencie urodzenia dzieci żyje w nieformalnym związku. Na zachodzie Niemiec było to w roku 2008 26 proc. Spory o wspólne prawo do opieki nad dzieckiem wynikają najczęściej w momencie rozpadnięcia się związku lub rozwodu. W roku 2009 w Niemczech 8,2 mln rodzin miało nieletnie dzieci. W co piątej rodzinie dzieci wychowywały samotne matki lub samotni ojcowie.
ddp / dpa / Małgorzata Matzke
red.odp.: Bartosz Dudek