Siedem grzechów głównych. Wystawa w Dalheim

Historia grzechu jest tak długa jak historia ludzkości. Według katolickiej teologii, grzech to zakłócenie relacji z Bogiem. Niektórzy ludzie uważają siebie samych za miarę rzeczy i są przekonani, że nie potrzebują Boga. Więcej: sami się za niego uważają. To zaprogramowana droga do grzechu.

Kościół katolicki jako grzechy główne określa szczególnie ciężkie grzechy, które powodują inne grzechy i wady. W klasycznej teologii było to siedem złych cech charakteru: pycha, chciwość, pożądliwość, zawiść, obżarstwo, gniew i lenistwo. Ten obraz powstały ok. 1900 r. ilustruje grzechy główne skupione pod trupią czaszką.

Moralną koncepcję siedmiu grzechów głównych stworzyli w IV-V w. mnisi-pustelnicy. Grzeszne pokusy przypisywali określonym demonom i ujęli je w katalogu ludzkich ułomności. Na glinianej tarczy z VI-VII w. opisano kilka ludzkich występków. Jest to najstarszy eksponat na wystawie w Dalheim.

Ta szpiczasta ciżemka z XV w. symbolizuje pychę. Im dłuższe czubki miały buty, tym bardziej próżny i wyniosły był ich posiadacz. W roku 1353 w Żytawie za noszenie takich butów groziło obcięcie czubków butów i grzywna. Doktorat polityka CSU zu Guttenberga jest także jednym z eksponatów. Jego dystertacja była plagiatem. Chęć imponowania innym i pyszałkowatość to zachowania jak najbardziej aktualne.

Skąpstwo często idzie w parze z chciwością. Reklamowy slogan "Żer dla skner" bliski jest afirmacji grzechu. Jeszcze gorzej, kiedy chciwość tak opanowuje człowieka, że jego życiem kieruje wyłącznie żądza posiadania. Reklama chce rozbudzać w ludziach tę żądze, ale oznaczałoby to, że propaguje najcięższe grzechy tylko po to, by zaspokoić wszystkie pragnienia.

Zwiedzających wystawę w klasztornym muzeum zadziwia jeden eksponat: szklane dildo z XVI w., które było w posiadaniu przeoryszy. Obiekt ten mógł być stosowany także jako naczynie do napojów, ale wszyscy są przekonani o jego uniwersalności.

U podłoża rewolucji seksualnej lat 60. i 70. XX w. leżało wynalezienie tabletki antykoncepcyjnej. Wyzwolenie seksualne zdjęło z pożądliwości odium grzechu. Wszechobecność seksualnych bodźców w publicznej przestrzeni i popularność pornografii jest oznaką zmienionego podejścia do seksu. Kiedy seks jest grzechem? Gdy brak w nim miłości i chodzi tylko o zaspokojenie żądzy i przyjemność?

Gniew i zaciśnięte pięści były znakiem rewolty młodego pokolenia w 1968 r. Przywódca tego ruchu w Niemczech Rudi Dutschke (jednym z eksponatów jest jego skórzana kurtka) planował akcje protestacyjne, które miały prowokować skostniałe struktury społeczne. Gniew ludzi jest w dalszym ciągu siłą napędową, gdy przebiera się jakaś miarka. Często idzie z nim w parze żądza zemsty.

Niemcy jeszcze nie zapomnieli, jak cierpieli głód po wojnie a już okazało się, że zaczęli jeść za dużo. Strach przed głodem ustąpił chęci dogadzania sobie, jak pokazuje ta reklama z lat 50. z kobiecego czasopisma. Dobrze odżywiona rodzina była synonimem dobrobytu i szczęścia. W biblii obżarstwo jest uznawane za brak umiaru i egoizm.

Mówi się, że już 3-letnie dzieci potrafią odczuwać zawiść. Dla rodziców to nie lada zadanie, by wszystkie ich dzieci czuły się sprawiedliwie traktowane i by nie dochodziło do kłótni. Ubranie, samochody, domy - obiektów, których można innym zazdrościć jest wiele. Rzadko kiedy są to rzeczy niematerialne. Czy ktoś zazdrości innym inteligencji albo poczucia humoru?

Lenistwo to nie tylko niechęć do wysiłku, ale i do pomagania innym. Wystawa wiąże ten grzech z obojętnością Niemców na prześladowania ludzi w okresie hitlerowskim. Był to także grzech, abstrahując od bestalstwa nazistów. Dla unaocznienia pychy i chciwości hitlerowców na wystawie jednym z eksponatów jest globus, który należał do Adolfa Hitlera. Hitlerowski reżim chciał opanować cały świat.

Wystawa "Siedem grzechów głównych" obejmuje okres 1700 lat w europejskiej historii kultury. Ukazuje ona, jak kanon tego, co uważało się za grzech podlegał duchowi czasów i pozostał aktualny do dziś. Wystawa nie chce dokonywać jednak żadnych moralnych ocen. Krajowe muzeum kultury klasztornej w Lichtenau-Dalheim (powiat Paderborn) prezentuje wystawę obejmującą 300 eksponatów do 1.11.2015.