Villa Massimo w Rzymie – oaza niemieckich twórców

Przez osiem miesięcy w Villi Massimo było dość spokojnie: była w remoncie. Lecz teraz znów to wyjątkowe miejsce zaludniają twórcy: kompozytorzy, pisarze, architekci, artyści.

Obok wspaniałej willi do obiektu tego należy bowiem 10 obszernych pracowni, w których mogą mieszkać i pracować stypendyści niemieckiego rządu.

- Każdy rocznik naszych stypendystów to eksperyment - wyjaśnia Joachim Blüher, dyrektor Villi Massimo. – To szczególna sytuacja, że ściana w ścianę mieszkają obok siebie najwięksi indywidualiści. Umożliwia to kontakty, do których normalnie może by nie doszło: muzyk może służyć radą twórcy filmów wideo. Na tym właśnie polega sens i urok tego miejsca i jest to tylko możliwe, kiedy ma się takie miejsce jak Villa Massimo - podkreśla Blüher.

Odwieczna tęsknota

Przez osiem miesięcy zabytkowy obiekt poddawany był gruntownemu remontowi. Teraz mogą znów na rok zagościć tu renomowani twórcy z Niemiec, by pracować w warunkach pełnej swobody.

- To miejsce jest darem nie tylko dla tych, którym jest dane tu mieszkać, ale też dla wielu gości, którzy przychodzą na koncerty, wystawy i festyny. Szefowa niemieckiego resortu kultury Monika Grueters, która tu regularnie bywa, jest dumna, że Niemcy mają takie miejsce w Rzymie.

- Niemiecka tęsknota za Włochami jest odwieczna i tu czuje się, skąd ona się bierze. To jest twórcza wyspa. Owocują tu kontakty twórców różnych dziedzin i jestem bardzo szczęśliwa i wdzięczna, że jako niemiecka instytucja możemy dać im tę artystyczną wolność we Włoszech.

Kultura może więcej niż polityka i dyplomacja

Villa Massimo była własnością Niemiec już przed pierwszą wojną światową. Mieszkało tu i pracowało wielu artystów. Powstało tu wiele ważnych dzieł. Pisarz Navid Kermani, kompozytor Vito Žuraj czy twórca wideo Christoph Brech stali się wizytówkami niemieckiej sztuki. A ponieważ pozostawiają oni swoje ślady także we Włoszech, w przekonaniu minister Grueter, miejsca takie jak Villa Massimo mają fundamentalne znaczenie dla koegzystencji w Europie.

- Mówi się, że kultura buduje tam pomosty między społeczeństwami, mentalnościami, tradycjami, doświadczeniami i odbiorem aktualnej sytuacji, gdzie polityka i dyplomacja dochodzą do granic swoich możliwości.

Dlatego w przekonaniu szefowej resortu kultury wymiana artystyczna ma ogromne znaczenie, bo „tworzy fundament naszej współpracy”.

Rzym już zawsze był oknem wystawowym dla sztuki o znaczeniu międzynarodowym i jej twórców. 18 państw ma w Rzymie swoje akademie sztuki, które ze sobą konkurują. W ostatnich latach Villa Massimo stała się ulubionym miejscem młodej publiczności, która chętnie przychodzi na imprezy, spodziewając się poznania najlepszych twórców z Niemiec.

Dyrektor Blüher wyjaśnia, że właśnie tu spotyka się artystów będących wizytówką Niemiec.

- Zależy nam na tym, żeby ci ludzie nie tylko stworzyli coś pięknego, ale żeby dzięki nim można było dowiedzieć się czegoś o naszym kraju.

Jury wybiera najlepszych

Villa Massimo zaprasza co roku 10 stypendystów, którzy mogą tu przez rok mieszkać i tworzyć. Artyści typowani są przez niemieckie kraje związkowe i wybierani przez narodowe jury. Typowani twórcy mają zazwyczaj około 40 lat i należą do niemieckiej elity artystycznej.

Posiadłość Villa Massimo (36 tys. metrów kw.) w roku 1910 zakupił pruski przedsiębiorca Eduard Arnhold. Reprezentacyjna willa została do roku 1913 powiększona o 10 mieszkań. Cały obiekt wraz z kapitałem fundacji podarował on pruskiemu państwu. W roku 1913 po raz pierwszy zamieszkali tam artyści wybrani przez Berlińską Akademię Sztuk, która rozpisała „Konkurs Rzymski” dla niemieckich artystów.

W ostatnich latach program stypendialny poszerzono o dział praktycznych staży. Na dwa miesiące mogą zamieszkać tu twórcy i realizować praktyczne prace: w tym roku to reżyser, tancerka i piosenkarka. Z gościnności willi skorzystali już nawet piekarz i wyplatacz koszyków.

ARD / Małgorzata Matzke