Ziemia. Planeta starców

Lepsze odżywianie się, antybiotyki, zastąpienie pracy fizycznej wysoko wyspecjalizowanymi technologiami. Wszystko to wpłynęło na znaczne wydłużenie się życia. W ciągu następnych 35 lat liczba osób po sześćdziesiątce w skali globu wzrośnie niemal o sto procent, z dotychczasowych 12 na niemal 22 procent. Co ciekawe, populacja osób „60 plus” będzie większa niż liczba dzieci do lat pięciu. Już wkrótce 80 procent starszych osób, a więc większość, stanowić będą mieszkańcy państw o niskich płacach i zaledwie średnich dochodach.

Wg szacunków Swiatowej Organizacji Zdrowia liczba sześćdziesięciolatków i osób „60 plus“ na świecie wzrośnie do 2050 roku do dwóch miliardów, czyli ponad dwa razy więcej niż obecnie (900 milionów).

Już dziś na świecie żyje 125 milionów osiemdziesięciolatków i starszych osób. Wg raportu WHO w samych tylko Chinach do 2050 roku będzie żyło przynajmniej tylu obywateli w tak podeszłym wieku.

Nie jestem jeszcze stary, to mnie nie dotyczy

Ewolucja piramidy demograficznej następuje szybciej niż kiedykolwiek. Wg WHO „upewnienie się, że systemy zdrowotne i społeczne są odpowiednio przygotowane na tak ogromne zmiany, będzie wielkim wyzwaniem dla wszystkich krajów”. Zdaniem organizacji poprawa systemu opieki zdrowotnej i infrastruktury społecznej pochłonie masę środków. To szczególnie prawdopodobne w odniesieniu do krajów rozwiniętych, gdzie struktura rodziny radykalnie zmieniła się w ostatnich latach.

Typowy staruszek to mit. Jak WHO definiuje starość?

W odniesieniu do osób starszych, często myślimy o osobach w podeszłym wieku, które nie są już w pełni sprawne intelektualnie. Jednak to nie do końca odpowiada faktycznemu stanowi rzeczy. Wiek to kategoria względna, zwłaszcza w krajach o średnim i wysokim dochodzie, gdzie siedemdziesięciolatkowie są już często bardziej sprawni niż niektórzy dwudziestolatkowie. Wiele osób starszych i w bardzo podeszłym wieku w krajach uprzemysłowionych chodzi regularnie na siłownię, ogólnie będąc bardzo aktywnymi fizycznie.

Co to jest starość?

Z biologicznego punktu widzenia starzenie się jest wynikiem molekularnych i komórkowych uszkodzeń, które występują w ciągu całego życia. Uszkodzenia te zwiększają ryzyko rozwoju chorób i ostatecznie prowadzą do śmierci.

Starzenie może być także związane z różnymi etapami życia. Dotyczy to na przykład odchodzenia na emeryturę lub znaczących wydarzeń. Ciężka choroba lub śmierć członków rodziny albo przyjaciół może prowadzić do problemów na tle psychicznym a w rezultacie dolegliwości fizycznych. Do najczęstszych chorób w podeszłym wieku należą utrata słuchu, wzroku, bóle kręgosłupa oraz zapalenie kości i stawów. Ponadto ciężkie choroby płuc, cukrzyca, depresje starcze i demencja.

Co trzeba zrobić?

WHO proponuje tzw. plan pięciu kroków:

1. Promowanie zdrowego starzenia się oraz wzmocnienie potencjału osób starszych

2. Opracowanie systemów o opieki zdrowotnej dostosowanych do potrzeb osób starszych

3. Opracowanie systemów, które umożliwiają opiekę długoterminą

4. Budowanie infrastruktury miejskiej przyjaznej seniorom

5. Lepszy system oceniania, monitorowania i zrozumienie procesu starzenia się

Nie należy zapominać, że dłuższe życie to również nowe możliwości nie tylko dla osób starszych i ich rodzin, ale dla całego społeczeństwa.

Gudrun Heise, Agnieszka Rycicka