1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ
تلویزیون په ژوندۍ بڼه
ټول ویډیويي راپورونه
مهمي موضوعګاني
په افغانستان کې د ښځو حقونهپښتونخوا

«اساسي قانون تعديل د افغان ښځو په زيان دی»

اسماعيل شاکر/ کابل۱۳۹۲ فروردین ۲۲, پنجشنبه

د افغانستان د ښځو شبکه وايي، که چیري د سولي په برخه کې د طالبانو د اساسي قانون د تعدیل شرط ومنل شي نو تر ټول زیات زیان به یې افغان مېرمنو ته ورسیږي.

https://p.dw.com/p/18ECO
Afghan women line up to receive winter supplies at a UNHCR distribution centre for needy refugees at the Women's Garden in Kabul on January 2, 2013. Hundreds of families living in makeshift shelters around the Afghan capital Kabul collected blankets, charcoal and other supplies on January 2 as authorities struggle to avoid last year's deadly winter toll. With temperatures dropping to -10 Celsius (14 Fahrenheit) at night in the city, the 35,000 refugees who live in the snow-covered camps face a battle to survive dire conditions protected only by plastic sheeting. Despite Afghanistan receiving billions of dollars of aid since 2001, more than 100 children died last year during the harshest winter in two decades, and the UN refugee agency has co-ordinated efforts to avoid repeat fatalities. AFP PHOTO/ SHAH Marai (Photo credit should read SHAH MARAI/AFP/Getty Images)
Afghanistan Diskriminierung von Frauen in der afghanischen Gesellschaftانځور: AFP/Getty Images

دې شبکې د پنجشنبې په ورځ (۲۰۱۳کال د اپریل ۱۱) په افغانستان کې د سولې د کړنلاري په اړه د مدنې ټولني، سولي عالي شورا او د حکومتي استازو ګډه غونډه رابللې وه.

څه موده دمخه په پاریس غونډه کې د وسله والو طالبانو یو شرط دا وو، چې د افغانستان په اساسي قانون کې دې بدلون راشي.
طالبانو ویلي چې د اساسي قانون لومړی، دویمي، دریمې او څلورمې مادې پرته نوري ټولي مادې د تعدیل وړ دي.

د افغان د ښځو شبکې غړي لیلما انورې وايي د اوسني اساسي قانون په تعدیل سره به د ښځو د زده کړو او کار پر وړاندي ستر خنډونه رامنځته شي.

"کله چي طالبانو د سولي د عالي شورا له استازو سره د افغانستان په اساسي قانون کې د بدلون غوښتنه کړې او د سولې عالي شورا هم د سولې یوه کړنلاره وړاندي کړې ده نو دا شورا ولې په دې برخه کې یو واضح دریځ نه اعلانوي."

د آغلې انورې په وینا د هېواد اساسي قانون ۲۲مه ماده د افغانستان ښځې او نارینه د قانون پر وړاندې په یو ډول حقونو مکلف ګرځولي دي، چې په تعدیل سره به یې له افغان ښځو دا حقونه واخېستل شي.

د اساسي قانون دغه ماده وايي: چې ﺩ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎﻥ ﺩ اتباﻋﻮ ﺗﺮمنځ ﻫﺮ ﺭﺍﺯ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺍﻭ ﺍﻣﺘﻴﺎﺯ ﻣﻨﻊ ﺩﻯ. ﺩ ﺍﻓﻐﺎﻧستان وگړي ښځینه ﺍﻭ ﻧﺎﺭﻳنه ﺩ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﭘﻪ ﻭړﺍندي ﻣﺴﺎﻭﻱ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﻭ ﻭﺟﺎﻳﺐ ﻟﺮﻱ.

خو د سولې عالي شورا مرستیال عبدالحکیم مجاهد چې په پاریس غونډه کې یې هم ګډون کړی وو، وايي چې د ښځو د تعلیم او کار په برخو کې د طالبانو دریځ بدلون موندلی:

"په پاریس کنفرانس کې د طالبانو رسمي او خصوصي نماینده ګانو ګډون درلود د ښځو په ارتباط باندي هغوی وویل چې موږ مطلق د ښځو د تعلیم ملاتړ کوو، دوی حق لري چې تعلیم ترلاسه کړي، دوی حق لري چې کار وکړي."

خو د ولسمشر حقوقي سلاکار نصرالله ستانکزی وايي په اوسنیو شرایطو کې د اساسي قانون تعدیل ته اړتیا نشته، د هغه په خبره دغه قانون د هېواد ټولي دیني او ټولنیزې اړتیاوې پوره کړي دي.

ښاغلی ستانکزی زیاتوي چې په افغانستان کې د نظامونو د ناکامیدو یو لامل هم د قوانینو ژر ژر تعدیل دی:

"په افغانستان کې د نظامونو د بې ثباتۍ یو دلیل هم د قانون بیا بیا بدلون دی، موږ له خپلواکۍ تراوسه ۸ اساسي قانونونه تجربه کړي دي او داسې وخت هم راغی چې هیڅ اساسي قانون مو نه درلود، څه اړتیا ده چې په دې وخت کې د اساسي قانون د بدلون خبره مطرح کوو؟"

په همدې حال کې د افغانستان د ښځو شبکه د سولې په عالي شورا کې د زیاتې ونډې غوښتونکې ده. دا شبکه وايي که چیري د سولې په بهیر کې افغان مېرمنو ته زیاته ونډه ورنه کړل شي نو ښايي د تیرو ۱۱ کلونو لاسته راوړنې له لاسه ووځي. اوسمهال د سولې عالي شورا ۸۰ غړي لري چې له دې ډلې۱۰تنې یې مېرمني دي.