انځورونه: په نړۍ کې د اعتیاد د پریښودو حیرانوونکي مرکزونه

په تایلینډ کې پر نشه یې توکو روږدې کسان په «تاماکارابوک» معبد کې له بودایې راهبانو سره یوځای ژوند کوي. دوی کوښښ کوي هغه ځانگړي میتودونه یاد کړي چې په وسیله یې ځان د دغه زهرجنو موادو له ناوړه اغیزو څخه وژغوري.

هغه معتادین چې دې مرکز ته د درملنې له پاره ورغلي وي که وې کولای شول لس ورځې پرله پسې په دې مرکز کې پاتی شي، نو بیا ډیر وخت هم تیرولې شي. هر سحر وختي باید روږدې کس د طبیعي بوټو څخه جوړ شوې مخلوط وڅښي. دغه مخلوط کانگې او زړه بدوالې پيدا کوي. بودایې راهبان دا میتود زورونکي، خو اغیزمن بولي. له دې مرکز څخه تر وتلو وروسته باید روږدې کس قسم وکړي چې نور نو له نشه یې توکه څخه استفاده نه کوي.

د پیرو په هیواد کې په سلهاو معتادین د«آیاهوسکا» د درملنې مرکز ته ورځي څو د طبیعي میتودونو څخه په استفادې سره ځان له اعتیاد څخه خلاص کړي. په دغه هیواد کې د قبایلي سیمو اصلي اوسیدونکي قسم خوري چې د «آیاهوسکا» میتود رواني او فیزیکي ناروغیو ته شفا ورکوي او معنويت ایجادوي. لویدیځوال ډاکټران وایې چې دغه میتود کیدای شي د ویرې، زړه بدوالي، نس ناستي، خولې او حتی د انسان د مړینې سبب وگرځي.

د برازیل په ریو دی جینیرو ښار کې د درملنې دا میتود یو معنوي لار تعقیبوي. په دې انځور کې لیدل کیږي چې پخواني معتادان د نشه یې توکو د پریښودو مرکز مخې ته راټول شوې دي او خپل سحرنې عبادت کوي. دوی فریاد کوي او وایې «خدای پاک دی». دوی ټولو ته د کلیسا تر څنگ د اوسیدو له پاره ځایونه ورکړل شوې دي.

په دې انځور کې پر نشه یې توکو روږدې کس لیدل کیږي چې په زنځیرونو تړل شوې دی. په افغانستان کې یو شمیر خلک فکر کوي چې د مخدره توکو استعمال یو ډول رواني ناروغي ده چې په دم او دعا او زیارتونو سره یې هم علاج کیدای شي. په دې میتود کې روږدې کس د ۴۰ ورځو له پاره په یو زیارت کې په زنځیر تړل کیږي او تور مرچ، وچه ډوډۍ او اوبه ورکول کیږي.

په جلال اباد کې د میاعلي صیب زیات ته هم یو شمیر روږدې کسان وړل کیږي. دوی فکر کوي چې گوندې دغه زیارت به ورسره د له نشو څخه د خلاصون په برخه کې مرسته وکړي. دا ډول عقیده نه یوازې په افغانستان نه بلکې د نړۍ په یو شمیر نورو هیوادونو کې هم موجوده ده.

که یو څوک په چین کې پر نشه یې توکو روږدی وي د دولت له خوا نیول کیږی او د درملنې مرکز ته استول کیږي. ټول هغه کسان چې د کوکائنو، هیروئنو او چرسو څخه استفاده کوي باید د درملنې مرکزونو ته چې په حقیقت کې د اجباري کار کمپونه دي ولاړ شي. د چین هیواد د گانسوې په ایالت کې دغه معتادین د نشه یې موادو د پریښودو اجباري تمرینونه ترسره کوي. د ملگرو ملتونو سازمان د چین دغه چلن غندلې دی.

دقیق تر ټولو خطرناک میتود د کوما حالت ته د ته تلو میتود دی. دا میتود د قرغستان د یو ډاکټر له خوا رامنځته شوې دی. په دې میتود کې روږدې کس ته یوه پيچکاري کیږي او په ساعتونو ساعتونو د کوما حالت ته ورځي. په دې میتود کې که روږدی کس بیرته را ویښ هم شي نو همداسې معتاده پاتی کیږي. ډیر شمیر کارپوهانو دغه میتود غندلی دی. دا میتود د یو ډیر کمزوري څیړنۍ په نتیجه کې رامنځته شوې دی.

یو شمیر نور بیا د شانداره او رنگینیو ډکې فضاء په رامنځته کولو سره کوښښ کوي پر نشه يي توکو د روږدو کسانو درملنه وکړي. د بتی فورد کلینیک په نامه همداسې یو مرکز په امریکا کې ده چې له ورته میتود څخه استفاده کوي. د پته دورتي (په انځور کی) په شان ډیر شمیر هنرمندان په دې کلینیک کې بستر شوې دي.

په نړیواله کچه ډیر شمیر معتادان د نشه یې موادو پریښودلو امکاناتو ته لاسرسۍ نه لري. د"ان ای دی یو اچ" سازمان چې په دې برخه کې یې یوه څیړنه کړې، په خبره په امریکا متحده ایالاتو کې یوازې ۱۰،۴ میلیونه هغه کسان چې د نشه یې موادو پریښودو امکاناتو ته اړتیا لري، یوازې د لنډې مودې له پاره تر درملنې لاندی نیول شوې دي. د نړۍ په ډیر شمیر فقیرو هیوادونو کې خوعادي امکاناتو ته هم لاسرسۍ مشکل کار دی.