1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

له آلمان څخه د افغان کډوال د اخراجیدو په اړه معلومات

۱۳۹۵ مهر ۱۴, چهارشنبه

په افغانستان کي امنیتي حالت ښه نه دی. دغه حالت د افغان مهاجرو پر اخراج باندې څه اغیزه کوي؟ د دې او نورو مهمو پوښتنو ځوابونه په دې مضمون کې ولولئ.

https://p.dw.com/p/2QtVy
Deutschland Stempel Abgeschoben Symbolbild
انځور: Reuters/M. Dalder

آلمان ته په وروستیو وختونو کي څومره افغان کډوال راغلي دي؟

د دې پوښتني په کامل جواب هیڅوک نه پوهیږي. په ایالتونو کي د ثبتولو د لمړنیو مرکزونو د احصاییو پر اساس د ۲۰۱۵م کال له جنوري میاشتي څخه بیا د ۲۰۱۶م کال تر اگست پوري ۱۹۷۰۰۰ افغان نارینه، ښځي او کوچنیان ثبت سوي دي. خو تر اوسه پورې د هغو څخه یوازې ۹۰۰۰۰ کسانو د پناه غوښتنه ورکړې ده. د مهاجرينو د مسایلو کارپوهان وايي چي د دومره ډیر توپیر دلایل دوه دي: لومړی دا چي په دغو مرکزونو کي څو وارې یو تن ثبت سوی دی. خو مهم او دویم دلیل یې دا دی چي ډیر افغان مهاجر مخکي تر دې چي د پناه غوښتني عریضه ورکړي، خپلي لومړی انټرویو ته منتظر وي. هغه ته باید اکثره افغانان ډیر انتظار وباسي. د رسمي ارقامو پر اساس تر سوريایانو وروسته افغانان په دویمه لویه کټه گوري کي راځي چي آلمان ته رغلي دي. او آلمان بیا د بل هر اروپايي هیواد په مقایسه ډیر افغانان قبول کړي هم دي.

ایا ټول افغان کډوال د اخراجیدو له خطر سره مخامخ دي؟

د کورنيو چارو له وزارت څخه ویل شوي دي چي د پناه غوښتني روان بهیر د قانون مطابق په منظم ډول په مخ وړل کیږي. خو د ۹۰۰۰۰ افغانانو تر نیمايي زیاتو د پناه غوښتنه همدا اوس لا رد سوې ده. د آلمان حکومت په دې عقیده دی چي د آلماني پوځ ماموریت په افغانستان کي د ډیر ثبات او امنیت سبب سوی دی. سربیره پر دې له افغانستان سره ډیرې پرمختیايي مرستې هم سوې دي. د کورنيو چارو وزير توماس دېميز، وايي چي په همدې خاطر سړی د دې انتظار هم لري چي خلک په افغانستان کي پاته سي. تر ټولو دمخه بیا د متوسطي طبقې کسانو راتگ نه ځغمل کيږي. د مهاجرو پلوي سازمان پرو ازییول (Pro Asyl) د اټکلونو پر اساس په ځانګړې توګه هغه افغانان ډیر چانس نه لري چي په دې وروستیو وختونو کي یې آلمان ته پناه راوړې وي.

د کورنيو چارو د وزارت د ارقامو پر اساس په ۲۰۱۵م کال کي ۱۱۰۰۰۰ مهاجر اخراج سوي دي. په مجموع کي اروپايي ټولني هم د لس هاوو زرو رد سویو افغانانو د اخراجیدلو پروسه چټکه کړې ده.

ایا امنیتي وضعې ته په کتو سره د افغانانو اجراجیدل نه ځنډول کیږي؟

تر ۲۰۰۵ کال پوري په تقریبأ ټولو ایالتونو کي افغانان نه اخراجیدل. تر هغه وروسته افغان مهاجرو د چارواکو لخوا د «ځغم» په نوم یوه موقتي ویزه تر لاسه کوله چي ډیر اعتبار یې نه درلود. خو له ۲۰۱۴م کال وروسته د آلمان حکومت له افغانانو سره بل ډول چلن کوي. دا په دې معنی چي د افغانستان د حکومت په تفاهم باید د افغانانو اخراجیدل هم عملي بڼه خپله کړي.

ایا د پناه غوښتني په قوانینو کي تغیر راغلی دی؟

اوس هم د آلمان د پناهندگۍ حقوق او د ژنیو د پناه غوښتني کنوانسیون اعتبار لري. خو د مهاجرو پلوي سازمان پرو ازییول څخه برند میسویچ، وايي چي د انټرویو اخیستلو په پروسه کي یو شمیر تغیرات راغلي دي او هغه دا چي د پناه غوښتني پروسه چټکه سوې ده. خو میسویچ د داسي چټکي پروسې او د مهاجرو او کډوالو د ادارې د تصامیمو پر سموالي باندي شک لري. د ده په خبره د آلمان له پاره اوس د خلکو د بیرولو موضوع مطرح ده تر څو لږ کسان آلمان ته پناه راوړي.

د افغانستان حکومت له اخراج سوو افغانانو سره څه ډول چلندکوي؟

د کډوالو او ستنیدونکو چارو وزیر سید حسین عالمي بلخي، د آلمان د حکومت د اخراجیدو له پلانونو سره سخت مخالفت کړی دی. د «ګارډین» د معلوماتو پر اساس آن بلخي د دې سره مخالفت کړی دی چي د افغانستان او جرمني د حکومتونو تر منځ نوی تړون لاسلیک کړي. له دویچه ویله سره په مرکه کي بلخي آن د دې غوښتنه کړې ده چي جرمني دې د افغانستان څخه ډیر مهاجر ومني.

پرو ازییول گمان کوي چي د افغانستان مالي وضعیت دومره خراب دی چي دغه هیواد به تر هغه ډیرو مرستو ته ضرورت پیدا کړي چي اوس په بروکسل کي ورباندي معامله کیږي. په حقیقت کي د آلمان او افغانستان تر منځ د تیري یکشنبې په ورځ د افغانانو د اخراجیدو په هکله یو تړون لاسلیک سو. په تړون کي راغلي دي چي هغوی ته باید ژر پاسپورټونه ورکړل سي، د سفر مصارف پر غاړه واخیستل او په  افغاني هوايی ډګرونو کي دط مخصوص ترمینلونه په اختیار کي ورکړل سي. [ورته تړون له اروپايي ټولنې سره هم لاسلیک سوی دی.]

په افغانستان کي امنیتي حالت څه ډول دی؟

د اروپا محافظه کاره سیاست وال لکه د اروپايي ټولني وکیل میشاييل گالر، په دې عقیده دي چي اخراج سوي افغانانو سره په افغانستان کي غیر انساني چلن نه کیږي او د اعدام له جزأ سره خو هیڅ نه مخامخ کیږي. هغه د مثال په ډول پنجشیر، بامیان او مزار شریف د ډادمنو ولایتونو په توگه یادوي. خو د آلمان حکومت په دې هکله تر اوسه پورې څه نه دي ویلي. د ملگرو ملتو ارقام بیا برعکس بیانوي چي افغانستان د ملکي خلکو له پاره په مخ پر ډیریدونکي ډول خطرناکه ځای دی. که څه هم د افغانستان دوه پر دریمه برخه د افغان حکومت تر اغیزي لاندي ده، خو په عین حال کي بیا طالبان دومره ډیري سیمي په خپل اختیار کي لري چي د ۲۰۰۱م کال راهیسي ساری نه لري. د طالبانو وروستي عملیاتو د دې خبري ښه بیلګه ده.

که څه هم په غیر رسمي ډول دا خبره کیږي چي د افغانستان امنیت سم دی خو بیا هم د ټولو افغانانو له پاره امنیت نه سته. د مثال په ډول د پښتنو له پاره ستونزي ډیري دي. د دې تر څنگ د زرغون گوند د خارجي سیاست د ویاند «امید نوري پور» په خبره د ستنیدونکو افغانانو له پاره کورونه او کار نه سته، په ملکي برخه کي ډیر لږ کاروبار سته او یوازي نظامي اقتصاد قوي دی.

د مهاجر پلوه سازمان پرو ازییول څخه برند میسویچ، د دې شک هم لري چي د اروپا څخه د افغانانو اخراجیدل به د انساني کرامت او بشري حقونو د مراعتولو پر بنا تر سره سي.

ایا تر اوسه پوري په خپله خوښه افغانان وتلي دي؟

د جرمني د مهاجرو او پناه غوښتني د ادارې د معلوماتو پر اساس د ۲۰۱۶م کال د جنوري څخه تر اگست میاشتي پوري ۲۸۲۹ افغانان په خپله خوښه تللي دي او د حکومت څخه یې مالي مرستي تر لاسه کړي دي.