Во всем виновата политика?
В директиве сообщается — История Беларуси в 9 – 10 классах русскоязычных школ будет преподаваться на русском языке.
Эксперт Андрей Бастунец уверен:
«Беларуская мова выцесняецца ў нейкую рэзервацыю. Раней яна запаўняла дзяржаўнае радыё і тэлебачанне. Шыльды былі па-беларуску. Гэта паступова выцесняецца ў нейкую рэзервацыю. І тое, што зараз дайшда чарга да беларускай гісторыі, гэта проста паслядоўная і сыстэмная дзейнасць уладаў».
Владимир Колас, руководитель закрытого властями Белорусского лицея, считает, что во всем виновата политика:
«Усё ідзе ў рэчышчы палітыкі, якая праводзіцца цяперашнімі ўладамі і кіруецца, напэўна, яна не з Менску. Палітыка, якая вядомая нам яшчэ па савецкіх часах — перапісванне гісторыі, вынішчэнне нацыянальных моваў. Гэта палітыка мае свё імя — імперская. І гэтыя ўлады з’яўляюцца праваднікамі імперскай палітыкі, і атрымліваюць за тое эканамічную падтрымку. І за гэтую эканамічную падтрымку робяць тое, што яны робяць»…
Наворотили за эти годы немало. С 1995 по 2005 год 453 белорусские школы были переведены на русский язык обучения. Закрыт единственный в стране Белорусский лицей. Сегодня лишь чуть более 22 % школьников получают образование на белорусском языке. В стране нет ни одного университета, преподавание в котором велось бы на языке титульной нации. Эксперты сходятся в одном. Человеком, который не знает родного языка, своей культуры, своей истории, — легко манипулировать. Белорусский президент не раз заявлял, что он — не белорус, он — советский человек. Андрей Бастунец замечает:
«У нас, наогул, не было беларускай гісторыі. І тое, што зараз яна пачынае агучвацца менавіта ў старэйшых класах на расейскай мове, гэта паказальнік да звароту той канцэпцыі, калі гісторыя Беларусі асобна быццам бы не існавала, а існавала гісторыя Савецкага Саюзу, ці тых дзяржаваў, якія раней існавалі поруч на тэрыторыі гэтай імперыі».
Владимир Колас уверен:
«Безумоўна, гэта ўсё па-за мараллю знаходзіцца. Вельмі сумна, што гэтая палітыка не сустракае належнай рэакцыі ў тых, каму зараз давераныя лёсы нашых дзяцей, лёсы новага маладога пакалення. Безумоўна іх роля ў гісторыі будзе належным чынам ацэненая. Наш дырэктарскі корпус, настаўніцкі корпус у грамадзянскім плане не могуць з’яўляцца прыкладам для маладога пакалення. Гэта самае сумнае».
Писатель и историк Владимир Орлов, автор книги «Дзесяць вякоў беларускай гісторыі», популярной энциклопедии «Краина Беларусь» утверждает:
«Мы маем яшчэ адное сведчанне таго, што Лукашэнка абсалютна не зацікаўлены ў будаўніцтве суверэннай дзяржавы, заснаванай на дэмакртатычных, нацыянальных каштоўнасцях, сярод якіх гісторыя і мова знаходзяцца на першым месцы. Лукашэнка не развітаўся са сваімі планамі згуляць на расейскім палітычным полі, таму яму трэба дэнацыяналізаваны плацдарм, з якога б ён паспрабаваў здзейсніць свае амбіцыёзныя пляны».
В толковом словаре Владимира Даля понятие нация определяется, как «однородцы, говорящие одним языком». Сможем ли мы остаться однородцами или нас опять превратят в сообщество не помнящих родства?