Правы чалавека ў Беларусі: агляд падзеяў тыдня

Афіцыйны Мінск прыняў рашэнне запрасіць крыміналістаў з краінаў-удзельніц АБСЕ для расследвання смерці апазіцыйнага журналіста Алега Бябеніна, над затрыманымі актывістамі кампаніі "Гавары праўду!" здзекваліся ў міліцэйскім пастарунку, пасля вызвалення з ізалятара часовага ўтрымання анархісты зноў апынуліся ў вязніцы.

Улады запрасілі замежных крыміналістаў

Афіцыйны Мінск вырашыў запрасіць экспертаў-крыміналістаў з краінаў-удзельніц АБСЕ для вывучэння абставінаў смерці заснавальніка і кіраўніка апазіцыйнага сайту "Хартыя-97" Алега Бябеніна, якога знайшлі павешаным на ўласным лецішчы ўвечары 3 верасня.

Паводле словаў прэсавага сакратара беларускага Міністэрства замежных справаў Андрэя Савіных, гэта "беспрэцэдэнтны захад у юрыдычнай прыктыцы не толькі ў Беларусі, але і ў Еўропе". Як адзначыў Савіных, такія крокі з боку Беларусі выкліканыя "здзіўленнем і заклапочанасцю" афіцыйнага беларускага боку "рознымі выказваннямі, якія з’явіліся ў выступах не толькі СМІ, але і асобных прадстаўнікоў розных міжнародных структураў".

Супрацоўнікі праваахоўных і следчых органаў яшчэ да заканчэння судова-медыцынскай экспертызы заяўлялі, што апазіцыйны журналіст дабраахвотна засіліўся, але калегі і сябры Алега Бябеніна катэгарычна не прымаюць афіцыйную версію, паколькі, з іх меркавання, у абставінах гібелі журналіста маецца шэраг нестыковак.

"Папулісцкі трук"

Старшыня юрыдычнай камісіі Беларускага Хельсінскага камітэту (БХК) Гары Паганяйла лічыць, што запрашэнне экспертаў АБСЕ праз столькі дзён пасля трагедыі не мае сэнсу. На думку юрыста, гэта "чыста папулісцкі трук, і на яго наўрад ці купяцца заходнія эксперты, бо яны разумеюць, з чым гэта звязана".

Па словах былога суддзі і адваката, ніводзін эксперт-крыміналіст, ніводзін судмедэксперт не будзе займацца паўторнай экспертызаю, калі ім не далі магчымасці ўдзельнічаць у першапачатковых дзеяннях, аглядзець месца здарэння, даследваць іншыя абставіны, якія маглі б даць хоць нейкую зачэпку для вылучэння іншай версіі. "Таму гэта непатрэбна", - упэўнены Гары Паганяйла.

Здзекі ў пастарунку

Вечарам 9 верасня ў Мінску былі затрыманыя 12 актывістаў грамадзянскай кампаніі "Гавары праўду!", якія прыйшлі на матч Кантынентальнай хакейнай лігі паміж камандамі "Дынама" (Мінск) і "Тарпеда" (Ніжні Ноўгарад). Маладзёны былі апранутыя ў майкі з лагатыпамі згаданае кампаніі. Усіх затрыманых адвезлі ў РУУС Цэнтральнага раёну Мінску.

Па словах прэсавага сакратара кампаніі "Гавары праўду!" Юліі Рымашэўскай, паводзіны супрацоўнікаў міліцыі ў дачыненні да актывістаў былі вельмі жорсткімі: людзей прымушалі зняць майкі, а з тых, хто адмаўляўся гэта зрабіць, іх папросту зрывалі. У маладзёнаў узялі адбіткі пальцаў і адзнялі затрыманых на відэа.

Апроч таго, як адзначыла Юлія Рымашэўская, у дачыненні да актывістаў у пастарунку выкарыстоўваліся фізічныя здзекі. Напрыклад, як юнакоў, гэтак і дзяўчат ставілі на так званую расцяжку, рабілі ім "ластаўку". У выніку міліцыянты не склалі ніводнага пратаколу, і факты фізічных здзекаў нідзе не зарэгістраваныя. Гэтым часам усе, хто быў затрыманы 9 верасня, рыхтуюцца падаць скаргі на супрацоўнікаў Цэнтральнага РУУС беларускае сталіцы.

Затрымалі за бойку падушкамі

А днём раней у Мінску супрацоўнікі праваахоўных органаў затрымалі каля 50 чалавек. Яны ўдзельнічалі ў бойцы падушкамі, прымеркаванай да Дня беларускай вайсковай славы, які традыцыйна адзначаецца беларускай дэмакратычнай супольнасцю 8 верасня.

Затрыманні адбыліся ў раёне Бульвара Мулявіна ў цэнтры сталіцы. Удзельнікаў несанкцыянаванага мерепрыемства даставілі ў розныя раённыя ўпраўленні ўнутраных справаў. Пратрымаўшы маладзёнаў у пастарунках некалькі гадзінаў, іх адпусцілі без складання пратаколаў.

Анархісты зноў у вязніцы

9 верасня на волю мусілі выйсці сямёра анархістаў, супраць якіх 3 верасня была ўзбуджаная крымінальная справа па факце нападу на амбасаду Расійскай Федэрацыі, які адбыўся позна ўвечары 30 жніўня. У чацвер тэрмін іх затрымання скончыўся, але на волю маладыя людзі так і не выйшлі.

9 верасня іх вызвалілі з ізалятару часовага ўтрымання, што знаходзіцца на вуліцы Акрэсціна ў Мінску, але адразу ж адвезлі ў РУУС Ленінскага раёну беларускае сталіцы. Прычына такіх дзеянняў праваахоўных органаў пакуль невядомая.

Аўтар: Артур Смірноў, Вільня
Рэдактар: Вікторыя Заранка