Ҫfarё fshihet pas pengmarrjes nё Bamako?
21 Nëntor 2015
Tё premten (20.11) nё mёngjes depёrtuan tё shtёna automatiku nga kati i shtatёi hotelit Radisson Blu nё kryeqytetin e Malit Bamako: islamistёt hapёn zjarr dhe morёn170 vetёpeng, ndёr ta klientёdhe punonjёs tё hotelit. Shumё shtetas tё huaj ndodheshin nё ndёrtesё, e mes tyre edhe gjermanё.
Pas ndёrhyrjes sё forcave tё sigurisё nё hotel, sipas tё dhёnave tё fundit 27 vetё kishin vdekur. Edhe tre sulmues ishin vrarёose kishin hedhur veten nё erё, tha njё pёrfaqёsues ushtarak.
Pёr sulmin e mori pёrgjegjёsinё ndёrkohё nё twitter grupi i afёrt me Al-Kaidan "Al-Murabitoun" ("rojet"). "Edhe pese ende nuk ёshtё vёrtetuar zyrtarisht, ne e konsiderojmё kёtё letёr tё pranimit tё dorasve si realiste“, thotё Katja Müller, drejtuese e fondacionit Friedrich-Ebert nё Bamako. Grupi ёshtёi njohur nё Mali, edhe pёr ulmet e tij tёfundit. Objektiv kanёqenёbari "La Terrasse" nё Bamako nё mars 2015 dhe hoteli "Byblos" nёSévaré gushtin e kaluar. "Ndёr anёtarёt e grupit xhihadist bёjnё pjesёk ryesisht tuaregё dhe arabёnga veriu i Malit nga rajonet Timbuktu, Gao dhe Kidal." Al-Murabitoun ka njё rrjet tё fortё rajonal dhe rekruton shumё anёtarё nga Algjeria dhe Tunizia.
Intensifikim i sulmeve terroriste ndaj tё huajve
Eshtёky sulmi i tretё brenda kёtij viti ndaj civilёve tё huaj: nё gusht pati njёp engmarrje nёSévaré, rreth 600 km larg Bamakos. Terroristёt sulmuan hotelin Byblos tёfrekuentuar kryesisht nga tё huaj dhe punonjёs tёOKB-sё. Gjatё aksionit ushtarak qёp asoi ushtarёt francezёdhe malezёliruan katёr pengje. Dymbёdhjetё vetё gjetёn vdekjen, ndёr ta pesёushtarё, katёr ekstremistёdhe tre klientё tё hotelit, qё vinin nga Rusia, Afrika e Jugut dhe Ukraina.
Nёmars terroristё tё armatosur sulmuan restorantin e preferuar prej turistёve "La Terrase" nё Bamako dhe vranё pesё vetё. Ndёr viktimat ishin njё fracez dhe njё belg. Qysh atёherё gjendja nёB amako a qenё relativisht e qetё, thotёJan Fahlbusch. Ai ёshtё drejtues i zyrёs sё fondacionit Friedrich-Ebert nё Bamako dhe e ndjek intensivisht gjendjen e sigurisё nё Mali. "Nёnjёsfond tё tillё ky sulm sot ёshtё mjaft befasues, sepse preku njё hotel tё mbikqyrur mirё."
Radisson Blu ёshtё njё hotel i nivelit tё lartё, qё ndodhet nё qendёr tё Bamakos. Deri tani ai gёzonte reputacionin si hoteli mё i sigurtё i qytetit, ndaj ishte njё pikё e preferuar nga delegacionet ndёrkombёtare, diplomatёt dhe biznesmenёt, thotё Jan Henrik Fahlbusch. "Mbrojtja mё e mirё pёr ne ishte nё fakt mungesa e profesionalitetit tё terroristёve ", thotё Fahlbusch nё bisedё pёr DW. "Sulmet sot nё mёngjes nga ana tjetёr dёshmojnё edhe pёr njё veprim mjaft profesional." Atentatorёt kishin pёrdorur njё makinёme targa diplomatike, pёr tё mundёsuar hyrjen nё hotelin e siguruar mirё. Jan Fahlbusch mendon, se tani ёshtё e sigurtё, qё sulmi do tё ndikojё ndaj gjendjes sё paqendrueshme tёs igurisё nёv endin afrikano perёndimor.
A ishte ky aksion hakmarjeje?
Katja Müller nga FES mendon, se pas sulmit mund tё fshihet njё „kundёrstrategji“.Nё maj ushtria franceze vrau udhёheqёsin e grupit terrorist islamik. "Mund tё ndodhё, qё kёto sulme, qё drejtohen edhe ndaj Perёndimit, ёshtё njё reagim ndaj faktit, se misionet ndёrkombёtare kanё asgjёsuar kokat drejtuese tё tyre."
Grupe tёndryshme kanёinters, qёky vend tё jetёi destabilizuar. Grupet terroriste pёrfitojnё nga situata e pasigurtё nё vend, pёr vazhdimin e bizneseve tё tyre ilegale. – si drogё e kontrabandёme njerёz. Kёto misione kombёtare dhe ndёrkombёtare janёsi halёnёsy pёr grupet e armatosura. "Terroristёt i shohin kёto misione si armiq dhe pёr kёtёarsye ato janёvazhdimisht objekt i sulmeve", thotёv ёzhguesi Fahlbusch. Kjo ёshtё arsye pёrse shpesh ka sulme nёvende ku qendrojnё tёh uaj perendimorё. Mёnyra se si ёshtё vepruar nёs ulmin ndaj hotelit Radisson synon edhe destabilizimin e jugut dhe „pёr ta shtrirёterrorin edhe nё kryeqytetin relativisht tё qetё Bamako."
Gjendja nёMali ёshtёjashtёkontrollit. Gruppe tёndryshme xhihadiste janёaktive: ndёr to 'Al-Kaida nёMagreb' (AQIM), Mujao apo organizta rebele me rrёnjёnёrajon Asnar Dine. Ministri i jashtёm malez kishte shprehur mёparёdyshimin, se Ansar Dine mund tёqendrojёpas sulmeve nё Paris, sepse grupi para pak kohёsh kishte bёrёthirrje pёrmes njёkomunikimi me audio pёr „xhihad“ kundёr Francёs. Ansar Dine me interpretimin e ashpёr tёShahrisёnёtёkaluarёn ka krijuar shumёarmiq edhe ndёr myslimanёt e moderuar nёveri tёMalit.
Nё pёrgjithёsi lidhja mes kёtyre grupeve tёd nryshme ёshtёj o transparente, por ato ndjekin qёllime tё pёrbashkёta, thotёFahlbusch. Wiliam Assanvo, ekspert i sigurisёpёr Afrikёn perёndimore hulumton nё Institutin pёr Studimet e Sigurisё nё Dakar. Ai nuk mendon, se ka lidhje mes sulmeve nё Paris. "Kёrcёnimi terrorist nё Mali ka dinamikёn dhe agjendёn e vet.“