Ekonomia dominon fushatën elektorale në Serbi

Asnjëri nga kandidatët për president nuk e ka tematizuar integrimin e Serbisë në BE gjatë fushatës elektorale. „Fryma në popull, i cili interesohet vetëm për temat ekonomike, ka qenë deçizive në përzgjedhjen e temave të fushatës", thotë Aleksandra Joksimovic, kryetare e Qendrës Serbe për Politikën e Jashtme. Qëkurse Serbisë iu premtua në mars statusi i vendit kandidat, kjo temë është konsumuar dhe nuk ka qenë interesante në luftën elektorale."

Orientimi strategjik i Serbisë nuk vihet në pikëpyetje nga asnjëri prej kandidatëve me shanset më të mira për president: Si presidenti Boris Tadiç i Partisë Demokratike, ashtu edhe sfidanti i tij më i fortë Tomislav Nikoliç i Partisë Përparimtare të Serbisë duan ta drejtojnë Serbinë për në Bashkimin Evropian. Partitë e tyre me gjasë do të jenë forcat më të mëdha politike edhe në parlamentin e ardhshëm serb.

Vetëm pak parti përpiqen, të dallojnë nga të tjerat duke e kundërshtuar anëtarësimin e aspiruar në BE. Kjo vlen ndër të tjera edhe për Partinë Demokratike të Serbisë nën ish-kryeministrin Vojislav Kostunica. Në zgjedhjet presidenciale Koshtunica pothuajse nuk ka shanse - sondazhet flasin për një garë mes Tadiçit dhe Nikoliçit.

Konflikti me Kosovën nuk përmendet

Boris Tadiç është me orientim pro-evropian dhe Partia Demokratike e tij konsiderohet edhe sot qysh nga koha e partisë së kryetarit dhe ish-kryeministrit të vrarë Zoran Xhinxhiç (2001-2003) si parti social-liberale dhe moderne. Rivali më i fortë i Tadiçit Tomislav Nikoliç themeloi Partinë Përparimtare në vitin 2008, duke u shkëputur nga Partia Radikale serbe e ultranacionalistëve për shkak të Vojislav Sheshelit të akuzuar për krime lufte. Sot ai konsiderohet si nacionalist i moderuar me orientim pro-evropian.

Jo vetëm kursi i BE-së, por edhe të tjera tema qendrore politike në Serbi thuajse nuk janë përmendur në fushatën elektorale: grindja lidhur me Kosovën. Serbia vazhdon të refuzojë pranimin e pavarësisë së Kosovës. Lidhur me këtë çështje partitë janë në një linjë. Vetëm partia liberal-demokrate, e cila sipas sondazheve do ta arrijë pragun e 5% të votave për përfaqësimin parlamentar, angazhohet për njohjen e Kosovës së pavarur.

Serbët e Kosovës, të cilët kanë pasaportë serbe, lejohen të marrin pjesë në zgjedhjet presidenciale dhe parlamentare. Votimi do të realizohet nga OSBE-ja - kjo marrëveshje u pranua edhe nga qeveria e Prishtinës. Analisti politik nga Beogradi Dushan Janjiç thekson, se qeveria serbe në këtë mënyrë përshtjellohet në qëndrime kontradiktore: "Si qeveria kosovare edhe opozita serbe e konsiderojnë këtë si një njohje të plotë të pavarësisë së Kosovës dhe konsiderim të bashkësisë serbe atje si diasporë."

Ushtarë shtesë në Veri të Kosovës

Si shqetësues konsiderohet vendimi i serbëve të Kosovës, për organizimin e mëvetësishëm të zgjedhjeve lokale sikur ato të vazhdojnë të jenë qytetarë të një krahine serbe. Qeveria në Beograd është shprehur kundër këtyre zgjedhjeve. Por Prishtina zgjedhjet lokale i konsideron si një provokim të papranueshëm. Në sfondin e tensioneve që priten Gjermania dhe Austria kanë dërguar ushtarë shtesë në Veriun e Kosovës të banuar nga serbët.

Pavarësisht këtyre tensioneve politike temat thelbësore të luftës elektorale mbeten papunësia, varfëria ekonomike dhe korrupsioni. Gati 25% e serbëve janë të papunë, kuota e inflacionit në dymbëdhjetë muajt e fundit arriti në 11%. Papunësia dhe inflacioni janë rritur ndjeshëm pas zgjedhjeve të fundit, gjë që bën që premtimet e reja elektorale të tingëllojnë të rëndomta dhe boshe për qytetarët. Përveç kësaj premtimet e partive të ndryshme nuk kanë asnjë dallim.

Ka mundësi që pikërisht zgjedhësit e rinj të velur nga politika të mos marrin pjesë në votime. Prej kësaj mund të përfitojë Tomislav Nikoliç i partisë nacionaliste serbe të Përparimit, i cili sipas sondazheve aktuale ka një avantazh të vogël. Megjithatë duket se do të ketë një balotazh mes Nikoliçit dhe presidentit aktual Tadiç.

BE-ja shpreson që të ketë zgjedhje korrekte dhe të ndershme. "Ne shpresojmë, që rezultati i zgjedhjeve të jetë një udhëheqje e re politike, e cila të jetë e hapur për bashkëpunim rajonal dhe për perspektivat evropiane", thotë Komisioneri i BE-së për Zgjerimin Stefan Füle.

Autor: Sasa Bojic / Vilma Filaj - Ballvora

Redaktoi: Angjelina Verbica