Quo vadis Turqi - shkallëzohet kriza në politikën e brendshme

Partia konservatore në pushtet AKP, ka dhënë ndërkohë urdhër për një valë të re arrestimesh kundër kritikëve të qeverisë dhe i akuzon ata se kanë planifikuar atentate dhe puç. Kjo e tensionon gjendjen skajshëm.

Me ankth e hedhin evropianët këto ditë vështrimin drejt Turqisë. Një zgjidhje e krizës së vazhdueshme midis qeverisë fetare-konservatore në pushtet AKP dhe laicistëve nuk duket në horizont. Asnjëra nga palët nuk lëviz as një hap nga pozicioni i saj.

Sfondi është ky: ndoshta brenda këtij muaji, gjykata kushtetuese e vendit do të vendosë nëse do të ndalohet AKP-ja. Dhe nëse do t'i ndalohet kryeministrit Rexhep Taip Erdogan dhe 40 politikanëve të tjerë që të merren edhe më tej me politikë. Argumentimi për vendimet mund të ishte se AKP-ja është kthyer në "qendër të aktiviteteve fondamentaliste kundër rendit bazë laicist të republikës". Me këtë argumentim janë ndaluar tashmë katër parti islamiste- të gjitha nën kryesinë e frymëzuesit të Erdoganit, ish-kryeministrit dhe drejtuesit islamist, Nexhmedin Erbakan.

Qeveria ka nisur ndërkohë arrestimin e disa dyzinave personash, të dyshuar si anëtarë të një organizate ilegale me emrin "Ergenekon". Ky emër përshkruan atdheun e parë mitik të popujve turq, në të cilin, sipas legjendës, ata u tërhoqën si një grup i vogël pas humbjeve të rënda kundër armiqve të tyre. Atje ata u shtuan pastaj brez pas brezi derisa, nën drejtimin e një ujku gri, e gjetën rrugën për në botën e madhe.

Simbolika flet vetë. Kritikët e regjimit dhe nxitësit e një ndarjeje të rreptë midis shtetit dhe politikës, sic e kuptonte atë themeluesi i republikës, Atatürk, pas zgjedhjeve të vitit të kaluar janë margjinalizuar politikisht. AKP-ja, me një shumicë të rehatshme në parlament mund të bëjë që atëherë ç'të dojë. Atë mund ta pengojë vetëm Gjykata Kushtetuese, së cilës opozita dhe besnikët ndaj Ataturkut i janë drejtuar disa herë me shumë sukses.

Me erërat e mbara nga Evropa, Erdogani bëri gabimin që filloi ta konsiderojë të pagabueshëm veten. Premtime bujare në fushatën elektorale, si lejimi i shamisë së kokës për gratë në universitete dhe në burokraci, e shoqëruar me hapa të islamizimit të mëtejshëm të vendit duheshin realizuar, për të qetësuar bazën. Këtë Erdogani e bëri pa u druajtur për humbje dhe u përpoq t'i arrinte synimet e tij pjesërisht me metoda të forta. Ai nuk bëri kompromise dhe provokoi prova force me kundërshtarët e tij politikë.

Para fundit të luftës për pushtet nuk pritet të marrë fund kriza e brendshme politike. Pala fitimtare do të jetë përgjegjëse për ta nxjerrë Turqinë sërish në shinat në drejtim të Evropës. Perëndimit nuk do t'i duhet as një republikë turke e orientuar me teprim në vlerat islamike, as një republikë e orientuar në vlera të kapërcyera nacionaliste.