Samit i suksesshëm me efekt afatgjatë - Pas takimit të G-20-ës në Uashington

Shpresat e varura tek samiti botëror i financave ishin mjaft të ndryshme. Disa prisnin bing bang-un, pra goditjen fillestare dhe një rizbulim të rendit global të financave. Të tjerë dëshironin pas apelit të G-20-ës, me kumbim të mirë, por përmbatje boshe, të kalonin sa më shpejt sërish në rendin e ditës.

Samiti i G-20-ës në Uashington i zhgënjeu të dyja palët që kishin pozicione ekstreme, e pikërisht për këtë arsye ky takim ishte një sukses. Presidenti i SHBA, Xhorxh Bush kishte të drejtë me deklarimin e tij para samitit, që kriza nuk u krijua brenda natës, e si rrjedhojë ajo as nuk mund të zgjidhet brenda një dite. Por evropianët, e në veçanti gjermanët, kishin të drejtë me insistimin e tyre, që sa më shpejt dhe sa më konkret të jetë e mundur të nisë puna për restaurimin e ndërtesës globale të financave.

Rezultati i raportit voluminoz përfundimtar është i dukshëm: Në këtë dokument të përbashkët është rënë dakord, jo vetëm për krijimin e organeve të reja globale të kontrollit, por edhe për një mbikqyrje më të mirë të agjencive të bonitetit dhe për rregullimin e fondeve Hedge me risk të lartë. Edhe rendi global i financave dhe i ekonomisë duhet të bëhet më transparent dhe më i kalkulueshëm. Institucionet ndërkombëtare duhet të reformohen.

Por le të flasim hapur: A e kish menduar ndokush deri para pak muajsh, se pikërisht SHBA do të aranxhonin një samit për të vendosur të tilla rregulla? Padyshim askush.

Fakti, që jo vetëm një plan i përbashkët aksioni, por që u ra dakord edhe për një direktivë të qartë kohore për zbatimin e këtij plani si dhe për një datë për samitin pasues, e bën më të mprehtë procesin. Krahas rezultateve konkrete samiti edhe për një tjetër arsye është një sukses i madh: Për herë të parë kryetarët e shteteve dhe të qeverive të vendeve më të rëndësishme të industrializuara u ulën në një tryezë për të zgjidhur një krizë globale me kolegët e tyre nga vendet me zhvillim të vrullshëm. Ky raund i G-20-ës nuk është një ngjarje e çastit, që do të harrohet, por ai do të shërbejë si një model për menaxhimin e krizave në të ardhmen.

Njëzëri të gjitha vendet - pra edhe shtetet e industrializuara perëndimore - mbështesin një rol më të madh për vendet me zhvillim të shpejtë si India, Kina dhe Brazili në institucionet ndërkombëtare. Pikërisht kjo është një fjali e dëgjuar shpesh në Uashington, që ssitemi financiar duhet t´u përshtatet realiteteve në shekullin e 21-të. Me samitin e G-20-ës zyrtarisht u sinjalizua një rend i ri i raportit të forcave globale. Kthimi në rendin e para krizës financiare pas këtij samiti është i pamundur.