1. Idi na sadržaj
  2. Pređi na glavni meni
  3. Idi na ostale ponude DW
Novi video-prilozi
U fokusu
Srbija i regionRat u UkrajiniZapisi sa Ušća

28 godina borbe protiv AIDS-a

26. oktobar 2009.

Pre 28 godina je lekar Majkl Gotlib iz Los Anđelesa u stručnom magazinu „Morbidity and mortality Report“- „Izveštaj o smrtnosti“ prvi put izveštavao o novoj, čudnoj bolesti – o neobičnom slabljenju imuniteta.

https://p.dw.com/p/KFLt
Od 1988. godine 1. decembar se obeležava kao Svetski dan borbe protiv SideFoto: APTN

Posle prvih istraživanja, pretpostavljalo se da se bolest pojavljuje samo kod homoseksualaca. Godinu dana kasnije, 1982. otkriveni su prvi slučajevi inficiranih heteroseksualnih žena i hemofiličara. Simptomi su sažeti pod naslovom „Acquired Immune Deficiency Syndrome“ u prevodu Sindrom stečenog deficita imunog sistema, skraćeno AIDS.

U godinama koje su sledile, francuski virolog Lik Montanjije i američki mikrobiolog Robert Galo su, nezavisno jedan od drugog, otkrili virus HIV (Human Immunodeficiency Virus) u prevodu virus humane imunodeficijencije, izazivača Side. U telu čoveka, ovaj virus uništava važne ćelije, koje su nadležne za odbranu imuniteta - takozvane T ćelije. Za svoja otkrića Lik Montanjije je 2008. godine dobio Nobelovu nagradu za medicinu. Robert Galo je 1985 godine dobio američki patent za prvi test na antitela protiv HIV-a. Važno otkriće, pošto broj inficiranih Hivom u svetu i dalje raste. 1985. u Atlanti je održana prva konferencija o sidi.

20 Jahre AIDS
Dr Majkl GotlibFoto: AP

Smanjenje rizika

Prošlo je još dve godine, a onda je otkriven prvi lek protiv infekcije Hivom i dozvoljena prodaja substance azidotimid, skraćeno AZT. Doduše, taj lek može samo da uspori razvoj bolesti. On se i dalje koristi u terapiji, ali u kombinaciji sa ostalim lekovima. Godine 1988. Svetska zdravstvena organizacija proglasila je 1. decembar za Svetski dan borbe protiv Side. Tri godine kasnije, crvena vrpca postala je međunarodni simbol za borbu protiv te smrtonosne bolesti.

Rad na istraživanju se nastavlja i tu i tamo pristižu vesti o novim otkrićima - uz pomoć novih lekova, infekcija se može bolje kontrolisati, a oboleli od side imaju veće šanse da prežive. Ali, virus HIV je vrlo agresivan i stalno se pojavljuje u novim varijantama – verovatno je to virus sa najviše varijanti za koje zna nauka. Zato je pronalaženje vakcine vrlo komplikovano. Tračak nade pojavio se u septembru 2009, kada su naučnici, nakon istraživanja na 16.000 dobrovoljaca u Tajlandu, otkrili vakcinu protiv infekcije Sidom. Prema oceni naučnika, time se rizik od infekcije Hivom smanjuje za trećinu.

Autorke: Blagorodna Grigorova / Mirjana Kine-Veljković

Odgovorni urednik: Ivan Đerković