Hrvati ne izumiru

Iako je popis iz 2001. godine pobrojao gotovo 150.000 stanovnika više, direktor Zavoda Ivan Kovač tvrdi da se crne prognoze o drastičnom izumiranju Hrvata nisu obistinile. Naime, ta dva popisa, zbog različitih metodologija, ne mogu da se upoređuju, poručuju državni statističari i tvrde da je broj stanovnika približno jednak onom od pre deset godina. „Kada bi se na popis iz 2001. primenila ovogodišnja metodologija, broj stanovnika bio bi gotovo na istom nivou“, kaže Kovač.

Metoda je ista, popisivanje preciznije

S iznesenom interpretacijom ne slaže se šef Katedre za demografiju zagrebačkog Ekonomskog fakulteta prof. dr Jakov Gelo. On za Dojče vele objašnjava da je i 2001. i 2011. godine korišćena ista metodologija prema preporuci Ujedinjenih nacija, Evropske komisije i Eurostata. „Istina, 2001. godine se metodologija nije u celini poštovala, a ovoga puta, verovatno, jeste. Mogu da kažem samo verovatno. Gubitak u vitalnoj statistici je oko 100.000, što je razlika između broja rođenih i umrlih“, kaže Gelo.

On dodaje da preostalih 50.000 razlike treba potražiti u činjenici da je 2001. godine popisano više od 200.000 hrvatskih državljana koji su boravili duže od godinu dana u inostranstvu. Deo njih se verovatno vratio, a deo je ostao napolju pa je za pretpostaviti da je ove godine popis ipak bio daleko precizniji.

Stanovi i kuće kao fetiš

Preliminarni rezultati pokazuju i da glavni grad Zagreb ima 792.875 stanovnika, u Splitu ih je 178.192, u Rijeci 128.735, dok Osijek broji 107.784 stanovnika.

Uočljiv je i porast broja domaćinstava kojih sada ima više od 1,5 miliona. Broj stanova je u poslednjoj deceniji porastao za 376.648 pa ih sada ima 2.257.515. Od toga 1.923.522 stambene jedinice služe za stalno stanovanje. Taj podatak je naizgled u kontradikciji s opšteprihvaćenim mišljenjem da mladi Hrvati sve duže žive u zajednici s roditeljima i da sve teže dolaze do sopstvenog stana.

Gelo objašnjava da dolazi do prestrojavanja unutar stanovništva i osnivanja mladih domaćinstava. Taj trend je, kaže, pravilo i u drugim evropskim zemljama, pa čak i kada broj stanovnika opada. Uz to, Hrvatska u svim popisima stanovništva, pogotovo posle 1961. godine, ima veći broj stambenih jedinica nego domaćinstava.

Činjenica je da mladi sve duže žive s roditeljima, ali Hrvati su među prvih pet naroda u Evropi koji žive u svom vlasništvu, svom sopstvenom stanu ili kući. „Razvijeni zapad ima vrlo razvijen princip najma stambenog prostora po prihvatljivim cenama pa građani ne žele da ulažu u mrtve kapitale. U Hrvatskoj postoji gotovo fetiš da morate imati svoje. Najmovi stana su dominantno ilegalni, a ljudi nerado plaćaju najam nekretnine koja nikada neće postati njihova“, tvrdi profesor Gelo i dodaje da u broj stambenih jedinica ulaze i turistički apartmani, vile, ali i vikendice u kojima se Hrvati rado odmaraju.

Stručnjaci ne očekuju promene u nacionalnoj i verskoj strukturi

Državni zavod za statistiku ipak nije objavio podatke koje javnost nestrpljivo očekuje, a to su verska, etnička i obrazovna struktura stanovništva. Oni će na red doći u prvoj polovini iduće godine, dok bi potpuna demografska slika države trebalo da bude poznata do kraja 2012. godine. Podsetimo, prema popisu iz 2001. godine, u Hrvatskoj je živelo čak 88 odsto katolika i 4,5 procenata pravoslavaca.

Naš sagovornik ne očekuje značajnije promene u nacionalnoj i verskoj strukturi, s obzirom na to da u poslednjoj deceniji na njih nije bilo značajnijeg uticaja. „Mogao bi da bude nešto veći broj Srba, zbog povratnika, ali kod ostalih nacionalnih manjina ne vidim razlog za promene. Verovatno će to biti relativno preslikana nacionalna struktura iz 2001. godine“, zaključuje Gelo.

Autor: Siniša Bogdanić, Zagreb
Odgovorni urednik: Ivan Đerković