Kako žive hrišćani u Persijskom zalivu

Petkom i subotom su crkve u malim arapskim zalivskim državama dupke pune. U kompleksu zgrada Nacionalne evengelističke crkve u Kuvajtu održavaju se istovremeno božje službe. U crkvi svete Trojice se peva i moli na engleskom, dok u prostorijama pored, Indijci pevaju na malajskom, a Filipinci na jeziku tagalog. I u katoličkoj crkvi u Kataru, zbog velike navale ljudi, mise na različitim jezicima održavaju se svakog sata. I u Bahreinu, Ujedinjenim Arapskim Emiratima i Omanu, crkve su pune. Za razliku od velikog suseda, Saudijske Arabije, male zalivske monarhije dozvoljavaju gradnju crkava i dolazak duhovnika. Ipak, religijska tolerancija je ograničena.

U Egiptu, Libanu ili Siriji, hrišćani žive već dve hiljade godina. Ali velike crkvene opštine u zalivskim državama su relativno nove. Naftni bum doveo je milione radnika-migranata u taj region. Među njima su i stotine hiljada hrišćana iz Šri Lanke, sa Filipina ili iz Južne Indije. „Nema domaćih hrišćana“, kaže Paul Hinder, katolički biskup za Emirate i Oman.

Stalna promena članova

Opštine su poznate i zbog toga što se članovi stalno menjaju. Posluga, graditelji, tehničari ili medicinari mogu da ostanu u Zalivu samo dve ili tri godine. Oni su gastarbajteri, koji se neprestano zamenjuju drugima. Time je starosni prosek u crkvama znatno niži nego u prestarim opštinama u Evropi. To primećuje i sveštenik Jens Heler. Do 2011. je bio na čelu nemačko-evangelističke opštine u Emiratima, koja u nedostatku sopstvene zgrade iznajmljuje prostor od Anglikanaca. Procenjuje se da više od 10.000 Nemaca živi samo u Emiratima. „Ljudi su posebno cenili liturgiju na nemačkom jeziku, ali tu nije neizostavno konfesija bila odlučujuća“, kaže Heler. Većina hrišćana su katolici ili pravoslavci. Pored toga ima dosta protestanskih crkava. Prema procenama Katoličke misije u Ahenu, hrišćani čine oko devet odsto stanovništva u Emiratima i od 10 do 12 odsto u Kuvajtu. Prema procenama drugih organizacija, procenat hrišćana u Bahreinu je na sličnom nivou, dok je u Kataru i Omanu ispod toga. Ipak preciznih statistika nema.

Hrišćani moraju da ostanu među svojima

Heler naglašava da u radu crkvenih opština postoje jasne granice. „Božja služba mora da se održava u crkvenim prostorijama i može da se slavi samo sa hrišćanima.“ Prilikom sklapanja braka, na primer, mora se utvrditi da nijedan član porodice nije musliman. Intenzivno promovisanje hrišćanske vere je strogo zabranjeno i kažnjava se zatvorskom kaznom.

Religiozno razdvajanje je često vidljivo u prostorijama za molitvu. Registrovane zajednice mogu u ograničenom broju da grade crkve, pa čak i katedrale. U tu svrhu često dobijaju plac od kralja, sultana, ili emira određene zemlje. Uprkos tome, moraju da ostanu „nevidljivi“. Na krovovima često nedostaju krstovi. Mnoge crkve su na obodima grada. Novoizgrađene crkve nailaze na otpor u islamskim državama. Kada je kralj Bahreina 2012. dodelio zemljište za gradnju najveće crkve arapskog poluostrva, sunitski učeni ljudi su protestovali oštrom kritikom.

Slabo kontakata između hrišćana i muslimana

Kontakti između crkvenih zajednica i džamija su retki. Dijalog na istoj visini o osobenostima date vere ne postoji, kaže Heler: „Ono što postoji jesu lični odnosi sveštenika sa domaćim prinčevima“. Budućnost hrišćanskih opština zavisi od privrednog i političkog razvoja u Persijskom zalivu. Biskup Hinder kaže da sve zalivske monarhije pokušavaju da smanje svoju zavisnost od nafte okrećući se novim privrednim aktivnostima. „I to proširenje će zahtevati novu radnu snagu“, uveren je Hinder. Ali ukoliko bi neka država odlučila da smanji broj Filipinaca, to bi imalo velik uticaj na zajednice. Time bi se znatno smanjile.

Autori: Andreas Gorcevski / Ivana Ivanović
Odgovorni urednik: Ivan Đerković