Koliko vredi porodični porculan?

Plemićka loza Vetin jedna je od najstarijih u Evropi, a njeni pripadnici su preko 800 godina vladali Saksonijom i okolinom. Najpoznatiji pripadnik loze, kralj August Drugi zvani Jaki, bio je ujedno i kralj Poljske. Apsolutističkom vladaru Avgustu Drugom treba zahvaliti i to što je glavni grad Saksonije Drezden postao jedna od evropskih prestonica baroka sa građevinama poput svetski poznatog Cvingera. U tom periodu, na prelazu iz 17. u 18. vek, svetsku slavu stekli su i proizvodi od porculana iz obližnjeg Majsena.

Milioni za porodični porculan

Porodični porculan loze Vetin, i to ne samo onaj iz Majsena nego i onaj kineski i to iz dinastije Ming, bio je ovih dana glavni predmet rasprave između Saksonije i naslednika Avgusta Drugog. Rasprava je završila isplatom 4,2 miliona evra lozi Vetin, što bi do daljeg moglo da reši materijalne probleme u kojima se, kako tvrdi predstavnik porodice, Albert Princ fon Zaksen, nalaze potomci saksonskih kraljeva.

Zbirka je otuđena kada su sovjetske trupe 1945. ušle u Nemačku, a porodična imovina, kako pokretna tako i nepokretna, završila je u državnim rukama dok se loza Vetin rasula po Zapadu. Ali Nemačke demokratske republike (NDR) više nema, a od 1994. na snazi je tzv. Zakon o odšteti kojim nova, ujedinjena Nemačka pokušava da ispravi nepravde učinjene nacionalizacijom privatnog vlasništva za vrijeme NDR-a.

Ipak, odlukom suda zadovoljna je i država. Time je naime rešena pravna sigurnost svetski poznate zbirke porculana Državne zbirke umetnina u Drezdenu. Tim činom poznata zbirka, kako kaže njen direktor Marin Rot, osigurava svoj status jedne od „najbogatijih i najvažnijih specijalizovanih zbirki na svetu“.

Porculan tek početak?

Isplata sume od 4,2 miliona evra moglo bi da bude samo početak novčanih transakcija koje bi, u godinama koje dolaze, iz državnih mogle da se sliju u blagajne loze Vetin. Naime, prema ugovoru koji je bivša kraljevska porodica još 1999. sklopila sa nemačkom pokrajinom Saksonijom, njima pripada preko 18.000 umetnina razasutih po svetski poznatim galerijama Drezdena i okoline. Tome treba pridodati i brojne nekretnine od kojih mnoge leže u samom centru glavnog grada Saksonije.

Pripadnici loze Vetin su vlastima predale listu sa preko 3000 nekretnina na koje, navodno, polažu pravo. Otežavajuća okolnost po Saksoniju: ugovor iz 1999. sadrži klauzulu koja otvara mogućnost obeštećenja za sve objekte za koje porodica Vetin u budućnosti uspe da dokaže da joj je pripadala između 1924. i 1945. Iako je šest decenija nakon proterivanja obitelji iz svoje postojbine teško dokazati nekadašnje vlasništvo, potomci Avgusta Jakog najavljuju dalju borbu za vraćanje porodičnog vlasništva.

Autor: N. Krajcer (agencije)

Odgovorni urednik: Ivan Đerković