„Muštarak“ kao prekretnica

Kao što se i očekivalo velika ofanziva saveznika u Avganistanu počela je ovog vikenda i talibani se gotovo nisu ni suprotstavili daleko nadmoćnijim snagama NATO i avganistanske armije. Do sada su poginula dva pripadnika NATO – jedan Amerikanac i jedan Britanac. Istovremeno se pominje dvadesetak mrtvih pobunjenika, što nije mnogo ako se ima u vidu da je prema procenama među 80 hiljada stanovnika grada oko hiljadu talibana.

Zajednička akcija

Komanda NATO veoma je zadovoljna početkom operacije Muštarak (Zajedno). U operaciji, naime, učestvuju vojnici iz SAD, Avganistana, Velike Britanije, Danske, Estonije i Kanade i oni bi trebalo u što kraćem roku da uspostave kontrolu nad gradom koji je poznat kao uporište talibana i centar proizvodnje opijuma.

Međutim, najveća razlika u odnosu na dosadašnje ofanzive jesu planovi za vreme nakon vojnog uspeha koji je u ovom slučaju nesumnjiv. Do sada, sve se odvijalo prema sledećem scenariju: jake savezničke snage uspostave kontrolu nad nekim područjem, talibani se – zbog njihove premoći – povuku ili sakriju među stanovnicima, savezničke snage se povlače, istog časa vraćaju se radikali i civilnom stanovništvu često je gore nego pre ofanzive.

Mardža kao prekretnica

Mardža bi trebalo da predstavlja prekretnicu. Talibani bi trebalo da budu definitivno proterani iz ovog grada u provinciji Helmand, gde je jedno od njihovih glavnih uporišta. Prema pisanju američke štampe spreman je veliki tim avganistanskih službenika koji bi odmah trebalo da preuzmu upravu u gradu. O bezbednosti će brinuti 1.900 avganistanskih policajaca uz podršku američkih vojnika.

I sama ofanziva je drugačija od ranijih – polovinu vojnih snaga čine Avganistanci. Osnovni cilj više nije ubiti što više pobunjenika, nego uspostaviti trajnu kontrolu nad gradom. Pri tom je Mardža samo početak. Naime, talibani su danas jači nego ikada od američkog dolaska i vlada predsednika Karzaija efikasno kontroliše samo Kabul sa okolinom. Avganistanska armija još nije u stanju samostalno da deluje. Veliki problem je i uspostavljanje civilnih struktura vlasti.

Kako je moguće da se posle gubitka Mardže talibani jednostavno povuku u neki drugi grad gde su snage NATO slabije, SAD nameravaju tokom sledećih meseci da osvoje niz drugih gradova i onemoguće talibane.

afp/ap/dpa/nb/ii