Ugrožene vrste u Srbiji

Načelnik Odeljenja za biodiverzitet Zavoda za zaštitu prirode Srbije Nenad Sekulić izjavio je agenciji Beta da su među ugroženim životinjama 273 vrste ptica kao i 66 vrsti sisara. Zaštićena je i 41 vrsta beskičmenjaka, 34 vrste insekata i 15 vrsta riba. Među zaštićenim životinjama su pojedine vrste pelikana, roda, beloglavi sup, rečni rak, bubamara, žabe, belouške, šarke.

Zaštićene biljke

Zaštićene biljke su Pančićeva omorika, molika, beli i žuti lokvanj, banatski i kosovski božur, đerdapska i šarplaninska lala, iđirot i mnoge vrste orhideja. Prema rečima Sekulovića, za te vrste postoji zabrana korišćenja, uništavanja i preduzimanja drugih aktivnosti kojima bi se mogle ugroziti one same ili njihova staništa.

"To podrazumeva zabranu branja, sakupljanja, sečenja ili čupanja iz korena, zatim hvatanje, zarobljavanje, ubijanje ili ozleđivanje životinja, uništavanje ili sakupljanje njihovih jaja, prikazivanje u komercijalne svrhe i slično". Sekulović je dodao da bi te vrste, bez posebnih mera zaštite, zbog ugroženog opstanka u prirodnim staništima ubrzo iščezle i precizirao da su one zaštićene Uredbom o zaštiti prirodnih retkosti koja je doneta 1993. godine.

Prema njegovim rečima, određene vrste gljiva, biljaka i životinja, koje su manje ugrožene, obuhvaćene su Uredbom o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune sa ciljem da im se smanji stepen ugroženosti ili da se spreči mogućnost da postanu ugrožene.

Crvena knjiga

Sekulović je rekao da se ta Uredba iz 2008. godine odnosi na 94 vrste biljaka, tri vrste lišajeva i 15 vrsta gljiva, jednu vrstu riba, kornjača i zmija, tri vrste žaba, tri vrste puževa i jednu vrsta pijavica. Na godišnjem nivou određuju se dozvoljene količine i vreme kada se mogu određene vrste biljaka i životinja sakupljati i područja na kojima se to može činiti.

Na teritoriji Srbije kao nestale vrste smatraju se crni lešinar, bela kanja, mala droplja, orao bradan, tetreb ruževac. Sekulović je naglasio da država zaštitom delova teritorije čuva svoja najvrednija područja. Sakupljanje podataka o ugroženim i iščezlim vrstama važno je za izradu specijalizovanih naučno-stručnih publikacija - crvenih lista, na osnovu kojih se potom donose zakoni i uredbe u toj oblasti.

Prvu Crvenu knjigu Srbija je dobila 1999. godine i ona se odnosi na iščezle i krajnje ugrožene biljne vrste. U njoj su, pored ostalog, navedene četiri vrste i podvrste koje su nepovratno izgubljene iz svetskog genofonda, a živele su samo u Srbiji. Druga Crvena knjiga je doneta 2003. godine i odnosi se na dnevne leptire.