1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Çöl enerji için umut oldu

14 Temmuz 2009

Çevre dostu güneş enerjisi için Sahra Çölü’ne 400 milyar euroluk yatırım yapılacak

https://p.dw.com/p/IoUy
Fotoğraf: AP

Kısa adı Desertec olan proje sayesinde 2050 yılına kadar Avrupa'nın enerji ihtiyacının yaklaşık yüzde 17'sinin Kuzey Afrika'dan sağlanması planlanıyor.

Desertec, çevreye en duyarlı girişim olması açısından büyük önem taşıyor. Aralarında Almanya’nın en büyük enerji ve finans kuruluşlarının da bulunduğu 15 şirket, Sahra Çölü'ne yerleştirmeyi planladığı güneş enerjisi panelleri için 400 milyar euroluk yatırım yapacak. Bu dev proje için önemli ülkelerden biri de enerji ihtiyacının neredeyse tamamını yurtdışından sağlayan Fas. Faslılar, projeyi ülkeleri için bir avantaj olarak görüyor.

Fas Enerji Birliği Başkanı Abdullah Elayi'nin Sahra Çölü'ne yerleştirilecek güneş panelleri projesinden bahsederken adeta gözleri ışıldıyor. Fas'ın enerji politikasında etkin isimlerden biri olan Elayi, proje ile ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor:

"2015 yılında Fas'taki ilk güneş enerjisi santraline sahip olacağımızı düşünüyorum. Buradan elde edilecek elektrik sadece Fas'ın ihtiyacını karşılamayacak, aynı zamanda yurtdışına da ihraç edilebilecek. Avrupa'nın kalkınmasına bizim katkımız da bu şekilde olacak."

Önce Fas sonra Avrupa

Proje, Avrupa'nın enerji ihtiyacını karşılamasına önemli oranda destek verecek. Ancak Faslılar açısından planın öncelikli hedefi, Fas'ın enerji ihtiyacını da karşılayacak olması. Güneşten elde edilecek enerjinin yurtdışına satılması ise planın ikinci ayağını oluşturuyor. Bu öncelik sıralamasının başlıca nedeni ise halen Fas'ın enerji ihtiyacının yüzde 97'sini yurtdışından karşılıyor olması.

Enerji ithalatı, geçtiğimiz yıl Fas'a yaklaşık 7 milyar euroya mal oldu ve bu rakam, kalkınmakta olan bir ülke için ağır bir yük. Öte yandan Fas'ta, artan nüfusla birlikte, giderek daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuluyor. Güneş ve Rüzgâr Enerjileri Derneği Başkanı Said Mavlin, yenilenebilir enerjinin bu anlamda çok iyi bir çıkış yolu olduğu görüşünde. Mavlin şöyle konuşuyor:

"Petrol ülkesi olmamak bizim şansımız. Onun yerine ülkemiz bol bol güneş ve rüzgâr alıyor. Yenilenebilir enerjilerle aynı anda istihdam oluşturabilir, çevreyi koruyabilir ve kazançlı bir şekilde çalışabiliriz. Almanya, bu alandaki deneyimleri sayesinde Fas'la birlikte ölçütler belirleyebilir. Bu da diğer ülkeler için örnek teşkil edecektir."

Fransa projeye karşı

Ancak Fas'ta çölde güneş enerjisi santrali kurulması fikrini desteklemeyenler de var. Enerji Bakanlığı'nda bu projenin “Fas'ın yeniden Almanya enerji firmaları tarafından bir sömürge haline getireceğinden endişe eden” çevreler bulunuyor.

Güneş enerjisi santrallerine karşı çıkar bir diğer ses de Fransa'dan geliyor. Fransız enerji firmaları, Fas'ta güneş enerjisi santralleri yerine nükleer santraller kurmak istiyor. Fas Enerji Birliği Başkanı Abdullah Elayi, üretimi ucuza mal olan nükleer enerji kullanımı ile ilgili çalışmaların da devam ettiğini söylüyor:

“2020 ve 2025 yıllarında iki nükleer reaktöre sahip olmayı planlıyoruz. Faslı ve yabancı uzmanlar şu anda bunun için nerelerin daha uygun olduğunu araştırıyorlar. Ve ayrıca gerçekten nükleer enerjiye ihtiyaç duyup duymadığımızı sorguluyorlar.”

İspanya’da nükleer endişe

Komşu ülke İspanya ise bu tartışmaları endişeyle izliyor. Zira, İspanya yakınında nükleer santral kurulması fikrine hiç de sıcak bakmıyor. Alman kalkınma yardımları organizasyonu GTZ'nin Fas'ta bulunan enerji uzmanı Dieter Uh, enerji lobisinin yenilenebilir enerjiye karşı nükleer enerjinin ağırlığını arttırmak için hazırlık içerisinde olduğunu belirtiyor. Dieter Uh şöyle konuşuyor:

"Elbette bir noktaya kadar böyle bir tartışma söz konusu. Bundan bahsetmeye bile gerek yok. Bunun tek nedeni yatırımcıların sadece bir kez maddi kaynak ayıracak olması da değil. Fas'ın 24 terawatt/saat enerji ihtiyacı var. Tek bir nükleer santralin üretimi 7 terawatt/saat. Dolayısıyla bir nükleer santral kurulursa, enerji ihtiyacı azalacak."

Bu, kalan ihtiyacın da yenilenebilir enerjilerden karşılanabileceği anlamına geliyor. Ancak Fas'da enerji alanında nasıl bir seyir izleneceğini şimdiden kestirmek güç görünüyor. Diğer yandan eski bir Fransız sömürgesi olan ülkede, Fransa'nın yoğun etkisini bugün bile görmek mümkün.

Marc Dugge / Çeviren: Banu Ertek

Editör: Hülya Köylü