Çek Cumhuriyeti'nde ırkçı öfke

Çek Cumhuriyeti’nde bulunan Litvinov iki hafta önce 600 aşırı sağcı ile polis arasındaki çatışmalara sahne oldu. Silahlı ve öfkeli bir grup romanların yaşadığı bölgeye girmeye teşebbüs edince polis müdahale etti. Olayı daha endişe verici hale getiren ise o bölgede yaşayan ve roman olmayan Çekler’in de neonazilere destek vermesiydi. Bölge halkı çingenelere antipati beslediğini gizlemiyor. Olayların aşırı sağcı İşçi Partisi tarafından yönlendirildiği tahmin ediliyor.

Helena Vidlickova, ak saçlı minyon tipli bir kadın. 59 yaşında. Geçen hafta yaşadıkları yüzünden sanki biraz daha yaşlanmış gibi görünüyor. Geçen hafta neonazilerin yürüyüşe geçtiği Litvinov’da yaşayan Helena da Roman.

Helena, "Bizi hayvanmışız gibi kovaladılar. Çocuklarımızı okula göndermeye dahi korkuyoruz. Bütün hayatımız boyunca Çekler için çalıştık. Hiçbir zaman başka bir yerde yaşamak istemedim. Burası benim vatanım, ben burada yaşlandım. Ben ya da çocuklarım nereye gideriz? Niçin gidelim?“ diye konuştu.

Çekler, aşırı sağcıları destekliyor

Yaklaşık iki hafta önce 600 Neonazi çingenelerin yaşadığı Janov bölgesine girmeye yeltendi. Cop, yanıcı madde ve hatta ateşli silahlar taşıyorlardı. Aşırı sağcı İşçi Partisi'nin bu güruhu teşvik ettiği belirtildi. Katliam duyguları içinde yürüyüşe geçenleri bin polis güçlükle durdurdu.

Janov’un altı binlik nüfusunun yarısı Roman. Bu olaydan sonra da romanlara karşı benzer eylemler devam etti. Kendilerini “beyazlar“ olarak adlandıran Çekler, romanlara karşı bir hayli tepkili. İşte Çekliler'in düşünceleri: "Burada düzen sağlanmalı , bunu radikaller yapabilir. Onları göndermeliler, çingenelerle yaşanmaz. Düzensizlik yaratıyorlar ve çok gürültücüler. Radikallere katılıyorum, tekrar gelsinler.“

"Onlara beş kuruş para vermem, nereden geldiyseler oraya gitsinler. Burada yaşayan herkes, hepimiz İşçi Partisi'nin yanındayız.“

Eğitim olanakları az

Janov'da uzun süredir romanlarla roman olmayanlar yanyana yaşıyor ancak bu birlikte yaşadıkları anlamına gelmiyor. İskan politikasındaki hatalar yüzünden binlerce roman daha, geçen yıllarda bu bölgeye sürüldü. Bu durum sosyal çatışmaları tırmandırdı. Romanlar arasındaki bazı bozguncular bütün romanlara karşı güvensizlik oluşmasına yol açtı. Ve çoğu işsiz olan Çeklerde, sosyal yardımlarla geçinen romanlara karşı kıskançlık duygusu gelişti. Litvinov'daki romanlara yardım eden Caritas adlı kuruluştan Kristian Drapak Romanları'ın çalışma hayatına kazandırılamadığnı söylüyor. Drapak, "Romanların durumu iyi değil çünkü iş bulma şansları yok. Ayrıca dil problemleri var. Eğitim yerleri yok, olanlar da çoktan dolmuş. Bütün bunlar bazı romanlarda kin duygusuna yol açıyor, kayıtsızlaşıyor ve artık iş aramıyorlar“ diyor.

Gözler 17 Aralık'ta

Caritas, belediyeden destek alıyor. Öte yandan, sorumlu bakan da daha önce sık sık bölgeye gelmiş ancak somut adımlar atılmamıştı. Roman aleyhtarlarının 17 Aralık’da da yürüyüş yapmaya hazırlandıkları haber veriliyor. Janovlu roman Helena, şimdiden korkmaya başladığını anlatıyor. Helena, korkularını "Bize kimse yardım etmiyor. Büyük korku içindeyiz. Meslek okulunun ikinci sınıfında okuyan iki torunumuz var. Şimdi onları okula göndermeye korkuyoruz. Onların eğitim almasını istiyorum fakat onlar için burada, Çek Cumhuriyeti’nde hiçbir gelecek göremiyorum“ sözleriyle dile getiriyor.