220611 Wüste Klima China

Çin’in kuzey batısında bulunan Ningxia özerk bölgesindeki Shapotou dünyada çölleşmeye karşı mücadelenin önde gelen örneklerinden biri. Bölge halkının çabaları sayesinde, çöl kumları birer metrekare büyüklüğündeki samandan hasırlarla sabitlenerek, bu hasır zemin üzerinde bir bitki örtüsü oluşturulmuş. Yerel yönetimden Yong Xu Cheng, bu yöntemin işe yaradığını, ancak yapılabileceklerin de sınırlı olduğunu söylüyor: “Büyük bir alanda kumu durdurmak oldukça zor. Çölün çevresinde, tren yolunun etrafında, sokak kenarlarında, köylerin şehirlerin çevresinde çalışabiliriz sadece. Başka bir seçeneğimiz yok. İnsanların hayatta kalabilmesini sağlamak için kumu kontrol altına almak zorundayız.”

Özel yöntemle çölde vaha

Shapotou'da bu yöntemle meyve tarlaları ve üzüm bağları yaratılmış. Ancak eyaletin diğer bölgelerinde kumla mücadele o kadar başarılı olmuyor. Örneğin Ma Dengpeng, yeni bir yerleşim alanında çobanlık yapıyor. Fakat Dengpeng kendi isteğiyle burada değil. Çölden kaçan Dengpeng ve ailesi, hükümetin talimatıyla bu bölgeye yerleştirilmiş. Dengpeng yaşadıklarını, “Kum siyah bir kasırga gibi gözüküyordu. Bu durum katlanılacak gibi değil. Eve kapandık ve bir daha dışarı çıkamadık" sözleriyle anlatıyor.

"Aşırı otlatmanın sonucu"

Oysa Çin'in kuzeyi bir zamanlar yeşil bir bitki örtüsü ile kaplı verimli topraklardı. Tarım iktisatçısı Lester Brown, çölleşmenin nedenlerinden birinin iklim değişikliği olduğunu söylerken, bir diğer nedenin de suyun israf edilmesi olduğuna dikkat çekiyor. Uzman, çölleşmede toprakların tarıma açılmasının da etkili olduğunu vurguluyor:

“70’li yılların sonundaki tarım reformundan sonra, kolektifleştirmeye son verildi ve hükümet besi hayvanları üzerindeki kontrolünü kaybetti. Her aile koyun ve keçi sayısını artırmak istedi, ancak bu sürecin sonunda nelere yol açabileceği ile kimse ilgilenmedi. Bitki örtüsü aşırı otlatma sonucu yok olduğunda, rüzgârın verdiği zararı önlemek mümkün olmuyor.”

Çin hükümeti yıllardır bu süreci tersine çevirmeye çalışıyor. Çin’in kuzeyindeki yerel yönetim çölleşmeyi önlemek için koyunların dışarıda otlatılmasını yasaklamak, çeşitli projeler çerçevesinde ağaç ve bitki ekimini teşvik etmek gibi önlemler de alıyor. Bu önlemler ilk meyvelerini vermeye başladı ve yeşil alanlar genişledi; ancak resmi hesaplamalara göre Çin, bu çabalarla çöllük alanların yalnızca beşte birini yeşertmeyi başarabilecek. Bunun da en az 300 yıl sürebileceği belirtiliyor.

© Deutsche Welle Türkçe


Ruth Kirchner / Çeviri: Başak Özay

Editör: Ahmet Günaltay