Çin'de işçi hakları ihlali

Çoğumuz mağazadan aldığımız oyuncak, spor ayakkabı ve kıyafetlerin hangi şartlar altında, nasıl üretildiğini pek düşünmeyiz. Oysa çocukların iki gün oynayıp kenara bıraktığı bir oyuncak, başka bir çocuğun ağır ve sağlıksız şartlar altında harcadığı emeğin bir ürünü.

Çin’de çocuk yaştaki işçiler ailerini geride bırakarak, Çin’in kuzeyindeki fabrikalara çalışmaya gidiyor. En kötüsü Çin’de, izinsiz ve günde 14 – 16 saat çalışan bu işçileri koruyan yeterli yasalar bulunmaması. Yaklaşık 10 yıldır zam almayan bu işçiler buna itiraz edemiyor. İşsizlik oranı yüksek olduğu için işveren, işçileri baskı altında tutuyor. Gerçekten de Çin’de sadece geçtiğimiz yıl milyonlarca insan işsiz kaldı.

İlk bağımsız sendika

İşte tüm bu olumsuzlukları değiştirmek için Han Dongfang, 1989 yılında Çin’de ilk bağımsız sendikayı kurdu. Ama bu girişimi nedeniyle tutuklanarak üç yıl cezaevinde yattı. Dongfang, 12 yıldır ailesiyle birlikte Hong Kong’da sürgün hayatı yaşıyor. Burada ”China Labour” bültenini çıkaran Donfang, haftada üç kez de ”Radio Free Asia”da program yapıyor.

Radyo programında işçi haklarını savunan Dongfang’ı, ülkenin her yerinden işçiler ve çifçiler arayarak şikayetlerini dile getiriyor. Ortak şikayet: özelleştirme sonucu hiçbir gerekçe gösterilmeden tazminatsız işten çıkarmalar. Çin’in bazı bölgelerinde işsizlik oranı yüzde 30 ile 40’ı buluyor. Yıllar geçtikçe işçilerin grev ve protesto haklarını kullanmaya başladığını anlatan Dongfang, söyle devam ediyor:

”Yıllar önce işçiler protestoları girişimde kalıyordu, ama şimdi belediye memurları bile protestolara katılıyor. Hatta bazen radyoda bahsettiğim protesto gösterisinin hangisi olduğunu bile soruyorlar. Çünkü sadece bir bölgede kimya, çelik ve mobilya fabrikasında aynı anda grev ve protesto gösterileri oluyor."

Komünist Parti’ye destek azalmıyor

Çoğu zaman gösterilere polis engel oluyor ve liderler tutuklanıyor. Dongfang, bundan 15 yıl önce Komünist Partisi’nin varlığının uzun süre devam etmeyeceğine inandığını söylüyor.

Ancak bu görüşü, artan rüşvet ve hoşnutsuzluğa karşın halkın büyük bölümünün hala Komünist Parti’yi desteklediğini anlayınca değişmiş. Ancak Dongfang işçilere haklarını ararken yasal yollara başvurmalarını öneriyor.