Çin’den panda diplomasisi

Ayı, ama bildiğimiz ayıların soyundan gelmiyor. Pandanın soyu aslında rakun familyasından. Tipi ayıya benzediği için panda ayısı olarak da biliniyor. Dünyada toplasanız 2 bin adet bile yoklar. Bin 500 kadarı doğal yaşamda yaşarken, 300 kadarı insan gözetiminde besleniyor, üretiliyor.

Çocukların en çok sevdiği hayvan

Bilimciler, her hangi bir yüz karakterinde burnun ve iki gözün birbirine yakın olmasının, insanlara çok sıcak geldiğini söylüyorlar. Pandanın yüz şekli böyle olması bir yana, beyazlar içinde gözleri ve burnundaki siyahlıkla daha da belirgin oluyor. O nedenle de çocukların en çok sevdiği hayvan. Gerçekten görünümlerinin sevimli olması bir yana sadece bambu kamışları yiyerek de etyemezlerin simgesi oldular. Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın logosu olacak kadar da dünyaca ünlü bir hayvan.

Siyasetin ince ayarı

Pandaların Çin hükümeti için anlamı büyük. Dünyanın büyük imparatorluklarına imza atmış ve devlet geleneği sağlam olan Çin’de bu pandalar, siyasetin ince bir ayarı olarak kullanılıyor. Çinliler siyaset diline “panda diplomasisi”ni yerleştirmiş durumdalar. Kısaca, Çin iki ülke ilişkilerinde pandayı o ülkeye hediye ederek önemli bir jest yapmış oluyor.

Ancak Çin’in Tayvan’a “panda diplomasisi” oldukça sekteye uğradı. Düşman kardeşler yani Tayvan ile Tayvan’ı bağımsız bir ülke olarak kabul etmeyen Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler zamanla gelişti ve serpildi. İlk ve en büyük adım, 2005 yılında Tayvan’da muhalefete düşen yılların eskitemediği Kuomingtang liderinin Çin Halk Cumhuriyeti’ni ziyaretiyle başlamıştı. Çin Cumhurbaşkanı ile değil ama Çin Komünist Partisi Başkanı sıfatıyla Hu Cintao ile görüşen Kuomingtang liderinin Çin ana karası tarafına yaptığı bu ziyaret, tarihî bir ziyaretti.

Pekin’in ilk Panda jesti

O zaman Pekin hükümeti de bir jest olarak iki çift pandayı Tayvan’a hediye edeceğini açıkladı. Ancak, karşı taraftan teklif gelmeden yapılan bu jest, o zamanki Tayvan hükümetinden “pandaları doğada bırakın, onlar orada daha mutlu olur” yanıtını aldı.

Bu yanıt verilmeden önce Çin tarafında Tayvan’a gidecek pandalar için seçim, ad verme gibi kampanyalar yapıldı. Daha o zamanlar Tayvan’ın pandaları kabul etmeyeceği belliydi ama işte ok yaydan çıkmıştı.

Aradan üç yıldan fazla bir süre geçti ve köprünün altından çok sular aktı. Bağımsızlık yanlısı Tayvan Başbakanı rüşvetten içeriye girdi. Şimdiki hükümetle Çin’in arasında deyim yerindeyse su sızmıyor. Son haftalardaki adımlar ise pek hızlı; 10 gün kadar önce 59 yıl aradan sonra iki taraf arasında uçaklar uçmaya, posta ulakları gidip gelmeye, gemiler işlemeye başladı.

Turizm patlaması yaşanıyor

Her iki tarafta turizm patlaması oldu ve şimdi nihayet pandalar Tayvan’a uçtu. Karikatürize mi olur bilemiyorum, ancak Kuomingdang liderinin Çin’e gelmesi bile bu kadar ses getirmemişti. Çin medyası günlerdir pandayı baş köşeye yerleştirdi ve son günlerde heyecan doruğa çıktı. Uçağın havalanması da dahil her şeyi televizyonlardan canlı izledik. Canlı yayınlar Çin’de bitmedi, Tayvan’da da hem de birkaç kamerayla pandaların uçaktan indirilmeleri canlı yayınlandı.

Pandalar bir ay kadar sonra Tayvanlıların karşısına çıkacak. Kısaca Çin’in panda diplomasisi işledi. Onlar erdi muradına, acaba Amerika Birleşik Devletleri çıkacak mı kerevetine. “Amerika’nın yedinci filosu Tayvan adasının güneyinde daha ne kadar dolaşacak?” sorusuysa henüz sorulmuş değil.