Çinli'nin marifeti, ustasından öğrendiğinin daha iyisini yapmak.

Çin yönetiminin ekonomik krizi önlemek için hazırladığı konjonktür paketindeki paranın büyük bölümlü, başta tren yolları olmak üzere büyük inşaat projelerine aktı. Çin’in demiryolu şebekesine önümüzdeki on yılda 16 bin kilometre uzunluğunda hızlı tren hattı eklenecek. Saatte 350 km. sürat yapabilen modern hızlı trenler artık uçakla rekabet edecek. Bu ülkede çalışan Alman işadamları, Çin’in en kısa zamanda modern hızlı trenleri kendi teknolojisiyle üretebilecek duruma geleceğini belirtiyorlar.

21. yüzyılın hızlı tren teknolojisi Çin'de

Çin demiryolu ve modern tren teknolojisindeki yarışta atağa kalktı. Aralık sonunda Wuhan ile Guangzu arasındaki tren yolculuğu on saatten üç saate inecek. Bin km. uzunluğundaki hatta işleyen trenler saatte ortalama 350 km. süratle yol alacak. Dünyanın başka hiçbir ülkesinde aynı mesafeyi daha hızlı kat edebilen tren yok. Süper hızlı trenler Çin teknolojisi sayesinde yakın zamanda uçakla da rekabet edebilecek. Şanghay Tongyi Üniversitesi’nden ulaştırma uzmanı Sun Zang bu vizyonun gerçekdışı olmadığını söylüyor ve, 'Çin hep bunun hayalini kurdu. Hükümet ülkeye yenilikçilik altyapısı kazandırmaktan söz ediyor. Şimdiye kadar geri kalmış olan, ithal eden hep bizdik. Amacımız yabancı teknolojiyi Çin’e çekmek, ortaklıklar kurmak ve Çin markaları yaratmak. Teknoloji sınır tanımaz. Çin dünyanın en büyük demiryolu pazarıdır. Çin ile işbirliği yapması, Almanya’nın da geleceğini kurtarır',diyor.

Siemens Çin'de tutunmaya çalışıyor

Ama Wuhan – Guangzu hızlı tren hattının inşasında Alman şirketlerine küçük bir pay düştü. Hızlı trenlerin bazı parçalarını Siemens yaptı. Pekin – Şanghay hattında çalışacak olan 100 hızlı trenin motor aksamı ve şasi düzeneği ihalesini de bu Alman şirketi kazandı. Bu hat dört yıla kadar tamamlanmış olacak. Çin’deki hızlı trenlerin tamamen Almanya’da imal edildiği günler ise geçmişte kaldı. Siemens yönetim kurulu başkanı Peter Löscher bu ileri teknoloji branşında Çin’in çoktan rekabet başlattığını ve Siemens'in bu önemli pazarda küçümsenemeyecek bir paya sahip olduğunu, söylüyor.

Tundrada hızlı tren hattı

Ama Çin rakiplerini geride bırakmakta azimli. Las Vegas hızlı tren projesini Çin devlet tröstü ile Kanada şirketi Bombardier’in ortaklaşa yüklenmeleri mümkün. Çin şirketleri İngiltere’den de büyük ihale almayı umuyor. Profesör Sun Zang, Alman ve Japon rakiplerinden %20 oranında düşük bedel verdiklerini söylüyor. Profesör Zang'a göre dünyanın en geniş yüzölçümüne sahip olan Rusya da Çin hızlı trenlerine ilgi duyuyor. Bunun bir nedeni de tundra toprağında buzun on iki ay boyunca çözülmemesi. Tibet demiryolu hattını inşa ederken buzlu zemine uygun teknolojiler uygulayan Çin malı hızlı trenin avantajı, en iyi yabancı tekniklerin bir karışımı olması. Çin bütün teknik çözümleri kıyaslayıp kendi teknolojisini üretiyor.

Teknolojik şirket sırlarını gizlemek yok

Çin’de faaliyet gösteren Alman şirketleri bu ülkedeki şartnamelerden şikâyetçi. Öncelikle demiryolu projelerinde iş ortakları ve Çin resmi makamları bütün teknolojik sırların en ince ayrıntısına kadar açıklanmasını istiyor. Şanghay’daki Alman ticaret odasının yönetim kurulu üyesi Thomas Dorn Çin’deki ortaklık anlayışının farklı olduğunu söylüyor ve ekliyor: 'Çin usulü yaklaşım göstermek lâzım. ‘Bütün sırlarınızı bize açın’, dediklerinde bir yolunu bulup, ‘bizde üretip kendi ülkenize götürün’, formülüyle uzlaşma ararsınız. Ortak, bana yaradığı müddetçe, ortaktır. En küçük sırlarını açık etmen için sistematik zorlamla yapıldığını, söyleyemem.'

Çin'de iş yapmanın bedeli 'teknolojik açılım'

Vagonlar arasındaki koridorları üreten Kassel’deki Hübner şirketi, yerli bir ortak bulmadan Çin’de imalat yapamıyor. Şirketin Şanghay temsilcisi Marcus Malatitsch, bu durumda Alman teknolojisinin Çin’in eline geçmesinin önlenemeyeceği görüşünde. Malatitsch, hızlı tren branşında Çin'in sadece Batı’yı taklit etmekle kalmayıp saatte 380 km. hız yapacak yeni nesil hızlı trenlerin de Çin’de geliştirildiğini ve bu projeye yabancı teknolojiyle tedarikçi yabancı şirketlerin de katıldığını ancak Siemens gibi şirketlerle artık eskisi gibi resmen işbirliği yapılmadığını söylüyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Astrid Freyeisen/ Çeviri: Ahmet Günaltay

Editör: Murat Çelikkafa