Migrationshintergrund Lehrer

Almanya’nın Köln kentinde, Porz Lisesi'ndeyiz. Bodrum katında yer alan karanlık bir sınıfa giren öğretmen Cahit Başar, öğrenciler tarafından selamlanıyor. Kirli sarı boyalı duvarlarında haritalar ve posterler asılı olan sınıfta, 12'inci sınıf öğrencileri sosyal bilgiler dersi görüyor.

Cahit Başar, Türk kökenli bir Alman vatandaşı. Büyük bir enerjiyle, sıraların arasında gezinerek ders anlatan Cahit öğretmen, modernizm, özgürlük ve farklı yaşam tarzları üzerine konuşuyor. Bunun üzerine Afgan kökenli bir kız öğrenci, zorla evlendirmelerle ilgili bir soru yöneltiyor.

Öğrencilerin hemen hepsi göçmen çocuğu

Başar'ın dersine katılan öğrencilerin neredeyse hepsi göçmen ailelerden geliyor. Bu ailelerin de kökleri Türkiye, Polonya, Kazakistan ya da Kosova'ya dayanıyor.

Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti'nde öğrenim gören öğrencilerin yüzde otuzu göçmen kökenli. Ancak öğretmenlere gelindiğinde bu oran sadece yüzde birde kalıyor. Cahit Başar da bu nadir insanlardan biri. Köln Porz Lisesi'nde ise tek. Başar siyaset, tarih ve sosyal bilgiler derslerine giriyor. Bir öğrencisi Başar hakkında şunları söylüyor: "Göçmen kökenli bir öğretmen olarak buraya kadar ulaşmış olması nedeniyle bize bir örnek oluşturuyor. Kişisel bir sorunumuz olduğunda bunu daha iyi anladığını düşünüyorum. Hayat hikâyesini dinlediğiniz zaman şöyle düşünüyorsunuz: Bunu ben de başarabilirim, çünkü o başarmış."

Başka bir öğrenciyse şunları kaydediyor: "Bir istisna olduğu için, öncelikle çok heyecan verici. Bunun dışında alanında da kesinlikle uzman."

Eğitimi zorluklarla dolu geçmiş

Cahit Başar, Duisburg doğumlu. Genellikle göçmen çocuklarının okul sıralarındaki başarıları küçümsendiği için, eğitimi zorluklarla dolu bir şekilde geçmiş. Başar bu nedenle öğrencilerinin sıkıntılarını çok iyi anladığını söylüyor: "Öğrencilik yıllarımda hep benimle aynı sosyal şartlara sahip olan ve sorunlarımla ilgilenecek birini düşledim. Kültürel farklılıkları anlayan, yanlış anlamalara takılmayacak birisi. İlişkimize empatiyle yaklaşacak ve bundan çekinmeyecek, aksine altında yatan potansiyeli fark edecek ve destekleyecek biri."

Göç araştırmacıları, Almanya gibi yoğun bir şekilde göç alan bir ülkede göçmen kökenli öğretmenlerin olmasının kaçınılmaz bir durum olduğunu belirtiyor.

Cahit öğretmene göre uyumun anahtarı eğitim. Öğretmenlik mesleğini de bu nedenle seçmiş.

Öğretmenlik burslar yoluyla destekleniyor

Almanya'da son 6 ila 8 yıldan beri göçmen kökenli öğretmenlere rastlanıyor. Yani bu aslında oldukça yeni bir durum... 2007 Kasım'ından bu yana Kuzey Ren Vestfalya Eyaleti'nde göçmen kökenli öğretmenlerin bir de grubu var. 130 üyesi olan grup, burslar ve eğitim yardımları yoluyla göçmen gençler için öğretmenlik mesleğini daha cazip bir hale getirmeye çalışıyor. Başar uygulamayla ilgili şu açıklamayı yapıyor: "Bu eğitim yardımları sayesinde, daha fazla göçmen kökenli öğrenciye eğitim olanağı ve daha başarılı olma imkânı tanınacağı için; bunun birkaç yıl içinde öğretmen sayısında büyük bir etki yaratacağına inanıyorum."

Almanya'daki göçmen kökenli öğretmenlerin sayısı yavaş da olsa giderek artıyor. Cahit Başar'ın öğrencilerinden bazıları da "İleride ne olacaksınız?" sorusuna hiç düşünmeden "Öğretmen!" yanıtını veriyor.

Luise Weigert / Çeviri: Banu Ertek

Editör: Murat Çelikkafa