1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

Ünlü Alman filozofu Kant'ın ölüm yıldönümü

Helle Jeppesen12 Şubat 2004

Alman Aydınlanma Felselefesi'nin büyük düşünürü İmmanuel Kant, ölümünün 200. yıldönümünde çeşitli etkinliklerle anılıyor.

https://p.dw.com/p/Aan4
Kant'ın Kaliningrad'daki mezarı son günlerde ziyaretçilerin ilgi odağı haline geldi
Kant'ın Kaliningrad'daki mezarı son günlerde ziyaretçilerin ilgi odağı haline geldiFotoğraf: Transit-Archiv

Ünlü filozofun Kaliningrad’daki mezarını ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer, bir zamanlar Doğu Prusya topraklarında yer alan ve eski adı ”Königsberg” olan Kaliningrad’da, tüm kitaplarını okuduğu Kant’ın felsefe dünyasındaki önemini anlatırken, onun çağımızda da güncelliğini koruduğunu vurguladı.

Kant’ın en büyük filizoflardan biri olduğunu söyleyen Joschka Fischer, onun günümüzde politik düşünceyi hala etkilediğini, ”Sonsuz Barış Üzerine” adlı eserinden günümüzde sık sık alıntı yapılmasının rastlantı olmadığını belirtti. Fischer Kant’ın felsefi fikirlerinin, kategorik buyruk ile savunduğu etik anlayışının ve ”Salt Aklın Eleştirisi” gibi eserlerinin, batılı düşünce tarzı için büyük önem taşıdığını söyledi.

'Kategorik buyruk' teorisi

1724 yılında dünyaya gelen İmmanuel Kant, doğduğu Königsberg kentinden hiç ayrılmadı. Ancak Kant’ın düşünce dünyası, ömrünü geçirdiği kenti çok aşarak, evrensel bir boyut kazandı. İmmanuel kant, ”kategorik buyruk” teorisiyle ünlü oldu. Kant bu teori ile, insan iradesi ve "doğru davranış" arasında sürüp giden çelişmeyi çözmek için bu ikisini birleştirmeyi denedi. Onun Kategorik buyruğu, her insanın bir özgür irade ve doğuştan gelen bir davranış yasasına sahip olduğunu varsayar. Bu davranış yasasını ise ”Kategorik buyruk” olarak adlandırır. Bu doğuştan gelen yasa, ahlaksal açıdan doğru davranışın yegane ölçütü idi ve bu yasayı gerçekleştirmek, onu dış dünyanın etkilerinden korumak için, kişinin kendi içinde, her davranışa bir "sorumluluk bilinci" damgası basan demir gibi bir iradeye sahip olması gerekiyordu.

Bilgi öğretisini temel aldı

Kant, gelmiş geçmiş tüm düşünürlerin ortaya koydukları metafizik, etik ve estetik soruların her birine aynı yöntemi kullanarak yaklaşmış ve sistemini oluşturdu . Sistemini oluştururken öncelikle bilgi öğretisini ele alan Kant, bu bilgi öğretisini temel alarak diğer sorunları irdeledi ve kendisinden sonra gelen filozoflar için önemli bir çıkış noktası oldu. Kant için felsefe, bir araştırmadır. Ve ancak akılla yapılır. Bu araştırma da eleştiriyi zorunlu kılar. Bunun için de bir yöntem gereklidir. İmmanuel Kant’ın başlıca eserleri, ”Saf Aklın Eleştirisi”, ”Pratik Aklın Eleştirisi” ve ”Yargı Gücü’nün Eleştirisi”dir. Özellikle ”Saf Aklın Eleştirisi” 18. yüzyıl Aydınlanması'nın, giderek de bütün Yeni Çağ'ın en önemli felsefe kitabı sayılır.

Sakıncalı yazar ilan edildi

1971 yılında yayımlanan, sadece 750 adet basılmaya değer görülen kitap, Kant’ın ölümüne kadar, yine az sayıda olmak üzere, 3 baskı daha yaptı. Bu büyük eser, Kant’ın ölümüyle, uzun bir süre unutuldu. Çünkü, ”Cumhuriyetçilik” ve ”dinsizlik”le suçlanan Kant, sakıncalı bir yazar olmuştu.