Şeytan, ziyaretçileri bu müzeye çekiyor

Lucifer, şeytan, iblis… Nasıl anılırsa anılsın herkesin aklına gelen tek bir figür var. Dünyadaki insanlara yüzlerce yıldır korku saran bir varlık...

Kutsal kitaplarda Şeytanın yılan kılığına girerek, Hz. Âdem ile Havva’yı yasak elmayı yemeleri için kandırdığı rivayet edilir. İnsanoğlu da Tevrat, İncil ve Kur'an-ı Kerim'deki ifadelerden yola çıkarak şeytanın nasıl göründüğünü öteden beri tasavvur etmeye çalışır. Şeytan denince akla gelen ilk şey genelde boynuz ve kuyruk oluyor. Litvanya’nın Kaunas kentinde ise şeytan daha farklı bir üne sahip. Burada kurulan Şeytan Müzesi'nde dünyanın onlarca ülkesinden gelen binlerce şeytan figür ve heykeli bulunuyor. Müzeyi her yıl 30 bine yakın kişi ziyaret ediyor.

Yüz yıl öncesine uzanan hikâye

Her şey 1906 yılında Litvanyalı ressam ve profesör Antanas Zmuidzinavicius’a sıra dışı bir hediye verilmesiyle başladı. Ateist olan ve koleksiyon yapmayı çok seven profesöre bir arkadaşı birgün bir aziz ve şeytan heykeli verir. Ancak bu çok büyük bir heykeldir. Profesör, aziz heykelini kesip şeytan olan bölümü beraberinde getirir.

O günden sonra, şeytan ile ilgili figürler konusunda saplantılı bir hale gelir. Ve geçen 60 yıl boyunca, dünyada şeytana dair en büyük koleksiyona sahip olur. Profesörün koleksiyonuyla Litvanya'da kurulan ve sonra bir hayli genişleyen Şeytan Müzesi'nin direktörü Jurgita Rimkute,

“Profesör, şeytanla ilgili koleksiyonuna başladı ve yaşadığı sürece bu koleksiyon çok hızlı bir şekilde gelişti ancak hiçbirini satın almadı. Tüm şeytan heykelleri ona hediye olarak verildi. Onun böyle bir koleksiyon yaptığını bilenler, seyahatleri sırasında profesör için küçük ya da büyük şeytan figürleri getirdiler" diyor.

3 bin şeytan heykeli

1966 yılında hayatını kaybettiğinde, yaklaşık 300 parçaya sahipti. Koleksiyon şimdilerde 3 bin parçadan oluşuyor. Çoğu bağış olarak geldi ve arşivde saklanıyor. Şeytanla ilgili 400 kadar parça ise cam kutularda, karanlık bir atmosfer içinde sergileniyor. Ziyaretçiler yaklaşık 2 euro ödeyerek, Zmuidinavicius' un evine bağlanan üç katlı binada kendilerinden geçerek müzeyi dolaşabiliyorlar.

Jurgita Rimkute, “Anılarında sadece bu koleksiyondan bahsediyor ve şeytanla bağlantısının onun uzun ve güzel bir yaşam sürmesini sağladığını söylüyor" şeklinde konuşuyor.

Şeytan tanrı gibi görülüyordu

Şeytan, Litvanya’nın kültür ve din tarihinde enteresan bir role sahip. Her zaman korkulan ve nefret edilen bir figür olmadı. Litvanya’da 14’üncü yüzyılda, Katolikliğin kabul edilmesinden önce şeytan bir tanrı gibi görülüyordu. Dünyayı kontrol ettiğine ve bereket kaynağı olduğuna inanılıyordu. Rimkute,“Dolayısıyla ilk sergide gördüğünüz üzere şeytan kötü bir şey gibi değil; âdeta bir kral gibi. İyi bir varlık olarak kabul ediliyor" diyor.

Müzedeki çok sayıda şeytan figürü, Litvanya’nın yanı sıra Polonya, Ukrayna ve Estonya'dan geliyor. Zamanla Küba, Bolivya ve Hindistan da dâhil 48 ülkeden parçalar gönderilmiş. Çoğunun boynuzu ve kuyruğu var. Yüzlerindeki ifadeler de birbirine benziyor. Duvarlarda 18’inci yüzyıla uzanan maskeler var. Bir Alman maskesi de müzenin favorileri arasında. Oldukça acımasız bir bakışa sahip ve altı boynuzu var.

Rimkute, “Evet, bu korkunç görünüşlü bir şeytan ve çocuklar bu şeytandan çok korkuyorlar" ifadelerini kullanıyor. Ancak annesiyle birlikte müzeyi ziyaret eden bu çocuk farklı görüşte: “Şeytanı çizen ressamı görüyorum. Resim yapmayı severim. Şeytan çok da korkutucu görünmüyor. Onlar sadece korkutucu değil ama aynı zamanda güzeller bence.”

© Deutsche Welle Türkçe

Karen Percy / Çeviri: Başak Sezen

Editör: Murat Çelikkafa