02.09.2009 - Avrupa basınından özetler
2 Eylül 2009
Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşma süreci, Avrupa basınının da ilgisini çekmiş durumda. Hemen hemen tüm önemli gazetelerin birinci sayfadan duyurduğu bu gelişme, yorum sütunlarında da değişik boyutlarıyla işleniyor. Biz de bugünkü basın turumuzu Türkiye-Ermenistan eksenli yorumlara ayırdık.
Fransa'nın başkenti Paris'te yayımlanan Katolik La Croix gazetesi, iki ülkenin başlattığı uzlaşma sürecini "olumlu bir gelişme" olarak değerlendiriyor:
"Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşma, ABD Başkanı Barack Obama'nın etkin çabaları sayesinde mümkün olabilidi. Obama, müttefiki Türkiye ile ilişkilerini daha da sağlamlaştırmak istiyor, ancak bunun karşılığında daha fazla demokratik reform talep ediyor. Ankara'daki hükümet, bazı tavizler vermeye hazır görünüyor. Ancak Kıbrıs ve Kürt sorunlarının çözümünü engelleyen Türk Ordusu ve aşırı milliyetçi muhalefet de (bu süreçte) hesaba katılmak zorunda. Ermenistan açısındansa Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi, Dağlık Karabağ sorununun çözümü yolunda adımlar atmasını gerektirecek... İyimser bir bakış açısıyla değerlendirdiğimizde, iki ülkenin diplomatik ilişki kurması, Türk ve Ermeni halkları arasıdaki ticari ve insani ilişkilerin teşvik edilmesi başta olmak üzere, bölgede pek çok olumlu gelişmeyi de tetikleyecektir."
Sırada Avusturya basınından bir yorum var. Başkent Viyana'da çıkan Der Standart gazetesi, Türkiye-Ermenistan arasında oluşan havayı, Avrupa'daki diğer önemli tarihî olaylar bağlamında ele alıyor:
"Berlin Duvarı'nın yıkılması, İkinci Dünya Savaşı'nın başlaması... Önemli olayların yıldönümünü yaşadığımız bugünlerde Avrupa, geçmişle yüzleşiyor ve tarihin açtığı derin yaraları sarmaya çalışıyor. Ermenilere yönelik 'soykırımın' geçmişi, Almanların 70 yıl önce Polonya'ya saldırmasından bile daha eskilere dayanıyor. Şimdi Türkiye ve Ermenistan, sınırlarını karşılıklı olarak açma noktasına geldi... İlişkilerin 'normalleşmesinden' her iki taraf da çıkar sağalaycaktır. Ermenistan, hem ekonomik olarak izole olmaktan hem de Rusya'ya bağımlı kalmaktan kurtulacak. Türkiye ise bir yandan AB adaylık statüsünü güçlendirirken, diğer yandan da Güney Kafkasya'yı istikrara kavuşturup, daha büyük bir 'bölgesel güç' haline gelecektir."
Son olarak Alman basınından bir alıntı yapıyoruz. Neue Osnabrücker Zeitung'da "Sabır gerekiyor" başlığıyla verilen yorumda, Türkiye'nin Kürt açılımı ve Ermenistan politikası ayrıntılı bir şekilde inceleniyor. "Ankara'nın strateji değişikliği" olarak değerlendirilen bu iki gelişmeyle ilgili özetle şu görüşler savunuluyor:
"Her iki konuda da büyük beklentilere kapılmamak gerekir. Özellikle de Ankara ile Erivan arasındaki gergin ilişkiler, büyük sabır gerektiriyor. Bu yolda küçük adımlarla ilerlenmesi şart. 96 yıl öncesine dayanan 'soykırım' tartışmaları ve Ermenistan'la Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ sorunu öyle bir çırpıda çözülebilecek meseleler değil. Ararat'ta gerçekten de bir yakınlaşma sağlanabilirse, o zaman Kafkasya'da da daha istikrarlı ve barışçıl bir hava hâkim olacaktır. Türkiye, bu durumdan birkaç açıdan kârlı çıkabilir: Açık bir sınır kapısının getireceği ekonomik avantajların yanı sıra Ankara, AB üyeliğine daha da yaklaşacak ve güvenliğin tesisi konusunda daha inandırıcı (bir ortak) haline gelecektir."
Derleyen: Murat Çelikkafa
Editör: Baha Güngör