1 trilyon dolarlık paket borsayı coşturdu

Dow Jones endeksi, Kasım ayından itibaren ilk kez yüzde 6,84 oranında ya da 500 puan artış göstererek kapanışta 7,775 puana ulaştı ve yatırımcıları sevindirdi. S&P 500 endeksi de, yüzde 7.1 ya da 54 puan yükselerek 823 puandan kapanırken, Nasdaq endeksindeki teknoloji hisseleri 99 puan ya da yüzde 6.8 oranında artarak günü 1,556 puandan kapattı.

Plan neleri içeriyor?

“Devlet-Özel Yatırım Programı” adlı plana göre, Amerikan Hazinesi, kredi krizinin temelinde yatan batık varlıkların satın alınmasında özel yatırımcılarla birlikte hareket edecek.

Hazine, plana 75 ila 100 milyar dolarlık mali kaynak ayırırken; bu, Hazine’nin Sorunlu Varlıkları Kurtarma Programı (TARP) bütçesinden sağlanacak ve özel yatırımcıları zehirli varlıkları satın almaya teşvik etmek için, Federal Merkez Bankası (Fed) ve Federal Tasarruf Sigorta Fonu aracılığıyla düşük faizli kredi ve garantiler şeklinde özel finansman imkânları sunacak.

Hazine’den yapılan açıklamada, bu planın, “bankaların tedricen batık varlıkları bilançolarından silmeyi ummak ya da hükümetin bu varlıkları doğrudan satın alması şeklindeki alternatiflerden çok daha üstün” olduğu belirtildi. Açıklamada, diğer alternatiflerde mali krizin daha da uzaması riskinin ortaya çıktığına dikkat çekildi.

Bankaların bilanço defterlerinde değerini kaybetmiş ya da zehirli olarak nitelendirilen pek çok varlığa sahip olması, kredi vermelerini zorlaştırıyor; bu da mali sistemin donmasına yol açıyor ve ekonomiyi daha fazla durgunluğa itiyor.

Başkan Barack Obama, bankaları kurtarma planını “ileriye doğru atılmış yaşamsal bir adım” olarak nitelerken, “iyi olan haber şu ki, toparlanmamız için kritik önemde bir unsura daha kavuştuk. Ancak önümüzde hala gidilecek uzun bir yol var” dedi.

Geithner'a doping

Bankaları kurtarma planına ilişkin açıklama, ABD Hazine Bakanı Timothy Geithner tarafından yapıldı ve piyasaların gösterdiği olumlu tepki, Geithner’a kişisel olarak çok ihtiyaç duyduğu bir destek sağladı.

Her ne kadar başkan Obama, son günlerde Geithner’ın Hazine Bakanlığı görevinin güvencede olduğunu sık sık açıklamışsa da, Geithner, son haftalarda yeni görevinde oldukça sıkıntılı anlar yaşıyordu. Geithner, dün ayrıntılarını açıkladığı bankaları kurtarma planının ana çerçevesini altı hafta önce açıklamış, ancak bunun yeteri kadar ayrıntı içermediği eleştirileriyle karşı karşıya kalmıştı ve borsaların tepkisi de olumsuz olmuştu. Bu da mali piyasalarda itibar ve Washington’da ağırlık kazanmaya çalışan Geithner için kötü bir puan olmuştu.

Geithner ayrıca, vergi mükelleflerinin yardımıyla kurtarılan AIG şirketinin, yöneticilerine milyonlarca dolarlık ikramiye vermesini engellemek için zamanında devreye girmemekle suçlanmıştı. Bu skandal, Geithner’ın, mali kurtarma planının başarısı için ihtiyaç duyduğu özel yatırımcıların da korkup devletten uzaklaşması tehlikesi yaratmıştı.

Şimdi Geithner’ın açıkladığı bankaları kurtarma planının başarısı da, büyük ölçüde uygulamaya bağlı olacak ve bu konudaki kaygılar tümüyle kaybolmuş değil. Ama Hazine bakanının dün açıkladığı plana piyasalar ve yatırımcıları gösterdiği olumlu tepki, kendisinin şu aşamada çok ihtiyaç duyduğu önemli bir destek anlamına geldi.