14.01.2005 - Avrupa basınından özetler...

Avrupa basınında bugün Irak’taki durum, Güney Asya felaketi ve Alman ekonomisinde büyümeye ilişkin haber ve yorumlar yer alıyor. Irak’ta 30 Ocak’ta yapılacak seçimler öncesi mevcut durumu Süddeutsche Zeitung şöyle yorumluyor:

„Bazı kaynaklar, Amerikan birlikleri Bağdat’a ayak bastığında Başkan George Bush’un ‚Irak artık Amerika Birleşik Devletleri toprağıdır’ sözünü kullandığını aktarıyor. Uluslararası hukuk açısından bir anlam taşımayan bu bakış açısı, geçtiğimiz aylar içinde büyük hatalara kaynaklık etti. Irak’ta yaşanan anarşi ve kaos ortamı, Amerikan yönetiminin art arda yaptığı hataların bir sonucudur. Mevcut devlet organizasyonu tahrip edildi, ordu dağıtıldı, şiddet odaklarının güçlenmesini sağlayacak uygulamalar hayata geçirildi ve Irak’ta hayatın normale dönebilmesi için uluslararası destek fırsatları bir bir kaçırıldı. Şimdi eşikte duran seçimlerden, yalnızca Iraklılar değil, bu ülkedeki gelişmeleri endişeyle takip eden Amerikan vatandaşları da beklenti içinde. Seçimlerin 30 Ocak’ta yapılmasında ısrar edilmesi, acı sonuçlar doğuracaktır. Sandıktan çıkacak yeni hükümet huzur ve istikrarı sağlayamayacak, Irak’ın birliği seçimlerle birlikte tehdit altına girecektir. İkinci kez göreve seçilen ABD Başkanı Bush Irak’ta bir iç savaş intimalini engelleme fırsatını kaçırmış değil; yapılması gereken, seçimlerin ertelenmesidir. Bush’un önünde duran ikinci görev, Irak’ı ancak iç savaş ve anarşi ihtimali tamamen ortadan kaldırıldıktan sonra terk etmektir. Çünkü Bağdat’a Amerikan birlikleri girerken söylediği söz hala geçerli: Irak henüz Amerika’ya ait.“

Irak konusuna sütunlarında yer veren bir başka gazete Frankfurter Rundschau. Irak’ta şimdiye kadar bin 300’den fazla Amerikan askerinin hayatını kaybettiğine dikkat çeken gazete, Irak savaşının gerekçesi olarak gösterilen Saddam’ın kitle imha silahlarından hala bir iz elde edilemediğine dikkat çekti. Yazıda, „önleyici savaş“ adı altında yürütülen Amerikan askeri müdahalesinin, uluslararası hukuka da büyük zarar verdiği kaydediliyor.

ABD Başkanı George Bush’un, „Saddam Hüseyin’in kitle imha silahları ortaya çıkarılamamış da olsa, Irak savaşı yerinde bir karardı“ ifadesini eleştiren Schwaebische Zeitung gazetesi, „Amerikalılar 2003 yılının Mart ayında İngilizler’le birlikte Irak’a girmeye hazırlanırken, Saddam Hüseyin’in, dünyanın bir kısmını zehirleme faaliyeti içinde olduğunu iddia ediyorlardı“ yorumunu yaptı. Maerkische Oderzeitung Irak konusuna dikkat çekiyor:

„Yanlış bir ifadeyi istediğiniz kadar tekrarlayın, yanlış yine yanlıştır. ABD Başkanı George Bush, Saddam’sız bir dünyanın daha güvenli olduğunu iddia ediyor. Oysa bir iç savaşın eşiğinde bulunan Irak, şu anda demokratikleşmenin de çok uzağında. Her siyasi renkten teröristin cirit attığı ülkede işlerin iyice çağırından çıkması, bütün Ortadoğu bölgesine olumsuz bir şekilde yansıyacaktır.“

Sırada, tsunami felaketine ilişkin basına yansıyan haber ve yorumlar var. Avusturya’nın Die Presse gazetesi, Endonezya hükümetinin Aceh bölgesinde yardım faaliyetlerinde görev alan yabancılara kısıtlamalar getirmesini eleştiriyor. Gazete, Sri Lanka hükümetinin de Tamil militanlarının faaliyet gösterdiği bölgelere yardım akışına müdahale ettiğine dikkat çekiyor ve „Merkezi hükümetler ve ayrılıkçılar arasında bir uzlaşma sağlanma umudu çabuk tükendi. Barışın sağlanabilmesi için acaba nasıl bir felaketin yaşanması gerekiyor“ sorusunu yöneltiyor.

Die Welt, Endonezya’nın uluslararası toplumun yardım çabaları karşısındaki tutumunu eleştiren gazetelerden. Gazetenin değerlendirmesi şöyle: „Anlaşılan tsunami mağdurlarına yapılan yardım da yanlış anlaşılabiliyor. Ancak yardım çalışmalarına yarım milyar euro tutarında katkıda bulunan bir ülkenin de bazı şeylere hakkı olduğunun bilinmesi gerekir: Öncelikle yardımın doğru ellere ulaştığını bilmek isteriz. İkincisi ise belli bir saygıyı hak ettiğimizi düşünüyoruz.“

Lausitzer Rundschau, Asya’daki felakete farklı bir açıdan yaklaşıyor. Gazete, Alman vatandaşlarının tsunami mağdurlarına bağışta bulunmak için birbirleriyle yarışmalarını överken, felaketleri baştan önleyebilmek için doğayı koruyucu tedbirler almanın da yardım anlamına geleceğini kaydediyor.

Alman basınında Almanya’da açıklanan büyüme rakamlarına da yer veriliyor. General Anzeiger gazetesi, Alman ekonomisinin 2004 yılında yüzde 1,7 büyümüş olmasının, geçtiğimiz yıllardaki gerileme düşünüldüğünde nisbeten sevindirici olduğunu, ancak diğer yandan, işsizlik oranına yeterince etkide bulunamadığından karamsarlığa neden olduğunu kaydediyor.