2009 yıldızların yılı oldu

“Evrende yaşıyorsun, onu keşfet” sloganıyla Astronomi Yılı’nın açılışı, geçen hafta UNESCO’nun merkezi Paris'te yapıldı. Uluslararası Astronomi Birliği Başkanı Catherine Cesarsky, açılışta "Uluslararası Astronomi Yılı ile insanların uzaya ilgi ve hayranlık duymasını sağlamak istiyoruz" diye konuştu.

Cesarsky, “İçinde yaşadığımız uzaydaki bütün bu harika şeyleri yeni yeni keşfediyoruz. Bunu kendimize saklamamalı, başkalarıyla paylaşmalıyız” dedi.

“Bilmediğimiz çok şey var”

Galileo Galilei'n, teleskopu gökyüzüne doğru yöneltmesinin üzerinden 400 yıl geçti. İtalyan fizikçi, böylece evrenin araştırılması için ilk ateşi yakmıştı. Bugün, uzay araştırmaları, araştırmaların ışık ya da toz nedeniyle sekteye uğramaması için dağlara ya da çöllere kurulan devasa boyutlardaki teleskoplarla yapılıyor.

Alman Max-Planck Enstitüsü'nün Garching'deki Fizik Bölümü Başkanı Reinhard Ganzel, “Ölçümler geçtiğimiz yıllarda büyük netlik kazandı, ancak yine de olan biten pek çok hakkında bilgi sahibi değiliz” diyor. Reinhard şunları söylüyor: “Madde var, enerji de var. Ancak yıldızlarda gördüğümüz bundan çok daha büyük, ancak ışın saçmıyor. Bu da evrendeki maddenin bizim bildiğimizden farklı bir vasıfta olduğu şeklinde yorumlandı. Ancak henüz bu sırrı çözmeyi başaramadık.”

Karanlık maddeler

Bu tür maddelere, karanlık maddeler deniyor. Genzel, kara delikler konusunda uzman bir bilim adamı. Astronomi yılının Almanya'daki faaliyetlerini üstlenen fizikçi Reinhard Genzel, bilim adamlarının bir tez üzerinde durduğunu söylüyor: Kara delikler yayılıyor, üstelik tahmin edilenden çok daha büyük bir hızla. Peki, kara enerji sayesinde mi?

Genzel, bu soruyu şöyle yanıtlıyor: “Bir patlama olduğunda, kütlenin parçaları dağılıyor ve kütlenin içindeki yer çekimi patlamanın enerjisini azaltıyor, ancak bu varsayımın doğru olduğu kuşku götürür. Şu anda bu olgu ‘hava boşluğunda büyük ölçekteki bir enerji olduğu’ şeklinde yorumlanıyor. Ancak bu teorinin doğru olup olmadığını şimdilik bilmiyoruz, bu da konuyu daha heyecanlı hale getiriyor."

Samanyolu’nda durum nasıl?

Peki yerkürenin de bulunduğu Samanyolu’nda durum nasıl? Uzayda hayat var mı, varsa insanlar bunu keşfedebilecek mi? Bilim adamı Reinhard Genzel, bu sorular karşısında güneş sistemi dışında 300 gezegen daha olduğunun kanıtlandığını söylüyor. Bilim adamı, "Ancak bu gezegenlerde hayat olup olmadığını bilebilmek için en az bir insan hayatı kadar daha zamana ihtiyacımız var" diyor.

Genzel'e göre, Astronomi Yılı’nın amacı ise gençleri bilimle ilgilenmeye teşvik etmek. Genzel, “Artık, gençlerin bizim arkamızdan geldiğini düşünemeyiz. Bence fiziğin bütün öğrencilerin kaçtığı, sıkıcı, kuru bir bilim dalı olmadığını açıklamak hiç de fena olmaz. Gençlere fiziğin astronomi gibi, hemen herkesin ilgisini çeken tarafları olduğunu anlatmak çok önemli” diyor.

Astronomi Yılı boyunca pek çok etkinlik yapılacak. Öğretmenlere Galileo seminerleri, öğrencilere teleskopla yıldızları inceleme araştırma yapma olanağı tanıyan internet oyunları bunlardan yalnızca birkaçı. Uluslararası Astronomi Birliği, Astronomi Yılı dolayısıyla bir internet sitesi de hazırladı.