25.06.2009 - Avrupa basınından özetler

İtalyan La Repubblica gazetesi, Batı’nın tutumunu ele alıyor yorumunda.

“Pek çok İranlı, karmaşa nasıl sona ererse ersin İran’ın artık eskisi gibi olmayacağı görüşünde. Bir Arap siyasi gözlemcinin ifadeleriyle aktarmak gerekirse: Şahinler iktidarda kalsalar bile, kendi ideolojilerini paylaşmayan toplumun geniş kesimlerini göz ardı edemeyecekler. Eğer durum buysa, değişimi desteklemek, Batı’nın çıkarınadır. Ancak bu, diplomatların ‘yapıcı angajman’ dedikleri, beklemek ve bu arada taviz vermekle olmaz. Ticarete bak, gerisi beni ilgilendirmez! Bu içeriksiz, ama sık sık başvurulan tutum, sanayileşmiş ülkelerin Sekizler Grubu toplantısında da hakim olursa, yazık.”

Stockholm’de yayımlanan Dagens Nyheter adlı İsveç gazetesi, İran konusunda tarafsızlığın mümkün olmadığı yorumunda bulunuyor:

“İran’daki Cumhurbaşkanlığı seçimlerine tepkiler başlangıçta yumuşak, hatta kayıtsızdı. Ancak son günlerde söylem iyice sertleşti. ABD Başkanı Obama’nın eleştirisi çok geç geldi. Göstericiler, devletin yönlendirdiği bir şiddetle karşı karşıya kalıyorsa, Obama’nın yaptığı gibi devletlerin egemenliğinden bahsetmekten yersizdir. Hiçbir ülke, düşüncenin barışçıl ifadesi nedeniyle insanlara kötü muamele yapma ya da öldürme hakkına sahip değildir. Tam tersine bir devlet, vatandaşına şiddet uyguladığında buna tepki göstermek herkesin görevidir. Tarafsız kalmak mümkün değil. Düşüncenin özgürce ifade edilmesi konusunda hiçbir taviz verilemez.”

İngiliz The Times gazetesi ise İran milli futbol takımından sporcuların protesto eylemleri ve istifa tehditlerini konu alıyor yorumunda.

“İran’ın baskıcı mollaları, sporun anlamını doğru kavrayamıyor. Futbol, İran halkı için, 120 bin koltuklu milli stadyumda ibadet edilen adeta ikinci bir din gibi. İran yönetiminin futbola karşı hantal tutumu, iktidara karşı ayaklanmayı tetikleyecek bir etken haline gelebilir.”

Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de yayımlanan Nepszabadsag, İran'daki protestoların dinmesi ile ilgili şu yorumda bulunuyor:

“Batılı ülkelerin hükümetleri, sessizce de olsa rahat bir nefes almıştır herhalde. İran’daki güç dengesi onlar için içinden çıkılamayacak kadar karmaşıklaşmıştı. Bir iç savaş ya da kaos durumunda petrol fiyatları fırlayacaktı. Hem şu anki sistemle yaşamayı öğrenmişlerdi. İki taraf da birbirinin üslup ve yöntemlerini iyi tanıyor. Batı’nın insan hakları konusundaki dürüst öfkesi de İran’daki okudukları lanetler de ilişkileri koparmıyor. Tahran sokaklarında vurularak öldürülen, genç güzel Nida'ya herkes üzülüyor. Olan ona oldu!”


Derleyen: Beklan Kulaksızoğlu

Editör: Murat Çelikkafa