26.04.2004 - Alman basınından özetler...
26 Nisan 2004Alman basınında ağırlıklı olarak bugün Kıbrıs’ta yapılan referandum sonuçlarıyla ilgili değerlendirmeler yer alıyor. Basından seçtiğimiz yorumlara Frankfurter Rundschau gazetesiyle başlıyoruz. Gerd Höhler imzasıyla çıkan yorumda, Kıbrıs’ın Rum kesimindeki politikacılar ve halkın korkuları yüzünden birleşemediği belirtiliyor. Yorum özetle şöyle devam ediyor:
"Kıbrıs Rum kesiminde 'hayır' kampanyası yürütülürken kullanılan yöntemler, 1 Mayıs’ta AB’ye girecek bir ülkenin imajından çok, totaliter rejimin hakim oluğu bir ülkeye uyuyordu. Okuldaki tüm sınıflarda öğrenciler plana 'hayır' denilmesi ve sokaklarda propaganda kampanyaları yürütmeleri için harekete geçirildi. Eğitim Bakanı öğrenci ve öğretmenlerden Devlet Başkanı Papadopulos’a güvenmeleri ve onun Kıbrıs için en iyi olduğuna inandığı kararı desteklemelerini istedi. Tutucu Ortadodoks psikoposlar Annan Planı’nı onaylayanların cehenneme gideceğini söyledi. Böyle bir korku atmosferinin hakim olduğu bir ortamda seçimlerin adil biçimde yapıldığını söylemek mümkün değil.”
Hannover’de yayımlanan Neue Presse Zeitung’da ise referandumda ‘hayır’ diyen Rum seçmen mercek altına alınıyor:
”Seçmen yeni Avrupa’nın çıkarları için değil, kendi çıkarları için oy kullandı. Rumlar Müslüman azınlığa karşı derin kinini yenemedi. Kıbrıs çıkartmasından 30 yıl sonra Türkler’in adada asker bulundurma hakkına sahip olmasını istemedi. Rum halkı Kuzey’in ekonomik olarak ihtiyaçlarını giderme hevesinde de değildi.”
Der Tagesspiegel’da uzlaşmaya hazır Türkler’in Rum kesiminin verdiği ”hayır” yanıtı yüzünden cezalandırılmaması isteniyor:
”Türk tarafı ekonomik yardımı hakediyor. Ancak Kuzey Kıbrıs’ın resmi olarak tanınması için bir neden yok. İki Almanya’nın birleşmesi öncesinde Doğu Almanya’ya olduğu gibi Türk tarafına da şimdiden resmi olmayan, yarı üye statüsü tanınabilir.”
Kıbrıs konusuna tam sayfa ayıran Süddeutsche Zeitung’da yeralan yorumda, referandumun AB’nde yolaçacağı sonuçlara değiniliyor. Yorum kısaca şöyle:
”Kıbrıs artık AB’nin sorunu. Brüksel’in Kıbrıs’la ilgili girişiminin başarılı olması, yeni bir Annan insiyatifinin başarıya ulaşmasıyla aynı koşullara bağlı. Bunun koşulu müzakere partnerine güven duyulması. Rum lider Papadopulos ile Türk lider Rauf Denktaş’ın uzlaşmayı engelleyen davranışları yüzünden ne Brüksel ne de New York’a güven duyulmayacak. Ancak yeni kuşak işbaşına geldiğinde Kıbrıs’ta değişiklik yaşanabilir.”
Die Welt Gazetesi Annan Planı’na ”hayır” diyen Rum halkının anlaşılması gerektiğini savunduğu yorumunda ”Halkların duyguları ciddiye alınmadan onların sağduyusuna seslenmek bir yarar getirmiyor. Türk askerinin adadan çekilmesi, en inatçı Rum’u bile farklı düşünmeye itebilirdi” diyor.
Nürnberger Zeitung, ”Referandum sonucundan Kuzey Kıbrıs halkının karlı çıkacağını belirterek, ”Rumların hayırına karşı uluslararası devletler topluluğu Türklere 'evet' diyecek” derken, Weser Kurier, ”Kıbrıslı üç Türkten ikisi AB’ne katılmak için yüksek bir bedel ödemeye hazır. Bu tutumun ödüllendirilmesi, Kuzey Kıbrıs’a AB üyeliği perspektifinin verilmesi gerekir” diyor.