30.06.2009 - Avrupa basınından özetler

Avrupa gazetelerinden derlediğimiz basın özetlerine Basler Zeitung adlı İsviçre gazetesinin, Amerikan birliklerinin Irak kentlerinden çekilmesini konu alan yorumuyla başlıyoruz:

“Amerikan ordusunun yerini alıp güvenliği sağlayacak olan Irak silahlı kuvvetleri bu görevin altından kalkabilecek mi? Asilerle başa çıkması zor. Irak, Amerikan askerlerinin kent ve köyleri boşaltmasını zafer günü ilan etti. Irak hükümeti başından beri işgalci gözüyle bakılan ABD’den uzaklaşmaya önem veriyor. Ama Başkan Obama ile Başbakan Nuri El Maliki, aynı kaderi paylaşıyorlar. Obama’nın arzusu, kazasız belasız ve zamanında Irak serüvenini sona erdirmek. Maliki’nin ise siyasi bakımdan hayatta kalabilmek için istikrara ihtiyacı var. Bu bakımdan siyasi ve askeri işbirliğini sürdürmek zorunda kalacaklar.”

Viyana’da yayımlanan Kurier adlı Avusturya gazetesi, Irak’ın iç güvenliğine sahip çıkma adımlarını şöyle yorumluyor:

“Barack Obama’nın Irak’tan topyekun çekilme sözü çoğu Amerikalının yüreğine su serpmiş olabilir. Lakin bu son derece basit ve tehlikeli bir plandır. Altı yıllık Amerikan işgali, daha önce Saddam’ın kanlı dikta yönetimiyle parçalanması önlenen bu ülkedeki güç dengelerini tamamen değiştirdi. Amerikalılar terörü kontrol altına alabilmek için yerel derebeyleri ve dinci milislerle ittifaklar kurdu. Güçler arasındaki bu yeni dengenin nasıl gelişeceğini kestirmek imkansız. Irak ekonomisinin Amerikan tröstlerinin nüfuzuna terk edilmiş olması da Irak’ın gerçekten bağımsız bir şekilde gelişmesi önünde engel teşkil ediyor. Irak’ın bağımsızlığını istemek ne kadar haklı olursa olsun, ABD bu ülkeyi bundan böyle de kontrol altında tutmak zorunda kalacaktır.”

Politiken adlı Danimarka gazetesi yorumunda Irak’ı geleceği olmayan bir ülke olarak tanımlıyor:

“Irak, şimdilik devlet ve toplum olarak geleceği olmayan bir ülke. Iraklıların büyük çoğunluğunun yabancı birliklerin ülkeyi terk etmesini arzuladığı söylenebilir. Ancak, çok derin yara almış ve bölünmüş Irak toplumunun geleceği de tehlikede. Irak’ın, savaş yanlılarının beklentilerini içinde bulunduğu zor ve karmaşık durum nedeniyle yerine getirebilecek durumda olmadığını ve bunun bilincimizden silindiği gerçeğini teslim etmeliyiz. Ama bu gerçek, yeni Başkanı’nın Irak’ı Iraklılara devretmeye hazırlandığı ABD'nin eleştirmesine gerekçe olarak da kullanılamaz.”

Fransız Le Monde gazetesinden aktaracağımız yorumun konusu ise İran’daki gelişmeler:

“İran’da terör kol geziyor. Meşruiyeti giderek tartışılır duruma gelen rejim tutuklatıyor, işkence ettiriyor, öldürtüyor. Ahmedinejad yanlıları, muhalifleri açıkça ‘idamla’ tehdit ediyor. İran hapishanelerinde dayak ve işkenceler sürüyor. Tutuklananlardan bazıları kaybolup gidiyor. İran halkı bir kez daha rejimin emrindeki milislerin keyfiyet ve şiddetine maruz bırakılıyor. Bütün bunlar halkın gözünü korkutmlak için yapılıyor.”

Yine Fransız gazetelerinden Dernieres Nouvelles d’Alsace’den aldığımız ve Çek Cumhuriyeti’nin AB Konsey dönem başkanlığının sona ermesinin konu edildiği yorumla basın özetlerini kapatıyoruz:

“Ehliyetsizlik ve kötü niyetleri bir yana, başarısızlığa uğrayan son 'dönem başkanlığı' akla şu soruyu da getiriyor: ‘AB’nin dizginleri, Avrupa’ya inanmayanlara nasıl teslim edilir? Ekonomik çıkarları için AB’ye katılan, ama Birliğin en basit siyasi boyutunu bile inkâr edenlere?’ Bu sadece Çek Cumhuriyeti için geçerli değil. Orta ve Doğu Avrupa ile Baltık Cumhuriyetleri’nin, kıtanın geleceğiyle ilgili vizyonları son derece karışık. Başkentlerde sadece, pahalıya mâlolan bağımsızlığı, Rus tehditlerinden koruması beklenen NATO’dan söz ediliyor. Ama acı geçmişleri, bu ülkelere Avrupa’yı frenleme hakkını vermez.”


Derleyen: Ahmet Günaltay

Editör: Murat Çelikkafa