Aşırı sağ düşüşte

Siyasi ve ekonomik olarak hayli gergin bir dönemden geçen Ukrayna'da geçen yıl Yanukoviç yönetimi karşıtı protestolar sırasında, birçok kişinin yasa dışı yollardan silah elde ettiği tahmin ediliyor. Bu nedenle ülkedeki geçici yönetim, mart ayının ortasında yeni bir kampanya başlattı. Kampanya ile Ukrayna’ya silah yoluyla hizmet etmek isteyenlerin, ya güvenlik güçlerine ya da orduya katılması, geri kalanlarınsa ellerindeki silahları teslim etmesi isteniyor.

Kampanya, özelikle Ukrayna’daki aşırı sağcı oluşum ‘Sağ Sektör’ü hedef alıyor. Oluşumun bir üyesinin mart ayı sonunda bir silahlı çatışmada üç kişiyi yaralaması üzerine hükümet tüm illegal örgütlerin silahlandırılması çalışması başlattı. Sağ Sektör üyesi fail ise gözaltına alındı. 2013 yılı sonunda protestolarda boy gösteren milliyetçi muhafazakârlar ile Neonazilerden oluşan bu grubun üye sayısının yüzlerle ifade edilen rakamlardan, binlere çıktığına dikkat çekiliyor. Uzmanlar ani sıçramayı, grubun protestolarda ön saflarda yer almasına bağlıyor.

'Destek yüzde 1'in altında'

Sağ Sektör, diğer milliyetçi gruplarla birleşerek kısa bir süre önce bir de siyasi parti kurdu. Liderleri Dimitro Yaroş, 25 Mayıs’ta yapılacak devlet başkanlığı seçimlerine adaylığını koyacağını açıkladı. Kiev Üniversitesi’nden siyaset bilimci Andreas Umland şu değerlendirmeyi yapıyor: “Liderleri son kamuoyu yoklamalarında yüzde 1’in altında oy aldı. Yüzde 99’a karşı, yüzde 1! Bu tür girişimler olabilir, ancak Ukrayna’daki siyasetin bütününde büyük bir yere sahip değiller.” Uzmanlara göre, Ukraynalılar Sağ Sektör’ün ‘Avrupa karşıtı’ ideolojileri benimsediğini kavradı ve onlarla arasına mesafe koydu.

Ne var ki, geçici hükümetin silahsızlanma kampanyasına destek vermeyen Sağ Sektör, Ukrayna hükümetini oldukça zorluyor. Liderlerinden Aleksandr Muziçko'nun geçen hafta sokak ortasında öldürülmesinin ardından Sağ Sektör üyesi bin kadar aşırı sağcı Kiev’de gösteriler yaparak geçici yönetimin İçişleri Bakanı Arsen Avakov’un istifasını istemişti.

Svoboda barajın altında

Ancak ülkedeki tek aşırı sağcı siyasi oluşum Sağ Sektör değil. Örneğin sağ popülist Özgürlük Partisi de (Svoboda) parlamentoda temsil ediliyor. Kamuoyu yoklamalarına göre, şu anda oy oranı yüzde 3,5 dolayında olan partinin, seçimlerde yüzde 5 seçim barajını aşamayacağı tahmin ediliyor. Parti, 2012 yılındaki genel seçimlerde tarihinin en iyi seçim sonucunu elde etmiş ve yüzde 10 dolayında oy almıştı. Siyaset bilimci Umland, Sağ Sektör ile Özgürlük Partisi’nin aynı seçmen kitlesini hedef aldığını ve birbirinin oylarını elinden alacağı tahmininde bulunuyor.

© Deutsche Welle Türkçe

Roman Goncharenko / Başak Özay

Editör: Gezal Acer