1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

AB ülkeleri anayasa üzerinde anlaşamadı

Bernd Riegert / Brüksel1 Aralık 2003
https://p.dw.com/p/Aa7T

AB’nin dışişleri bakanları Cuma ve Cumartesi günleri dönem başkanı İtalya’nın Napoli şehrinde biraraya gelerek, Avrupa Anayasası taslağı üzerinde görüş ayrılıklarını gidermeye çalıştılar. Geleceğin Avrupası’na yepyeni bir siyasi çehre vermesi beklenen en önemli konularda bu kez de mutabakat sağlanamadı. Napoli buluşmasını izleyen DW temsilcisi Bernd Riegert dışişleri bakanları toplantısının sonuçlarını şöyle değerlendirdi:

"AB devlet ve hükümet başkanlarının anlaşma metnini onaylamayı hedefledikleri ay ortasındaki anayasa zirvesinin geriye sayımı devam ediyor. Anlaşma zemini yaratılamayan konuların sayısını Napoli’deki dışişleri bakanları buluşmasında da azaltmak mümkün olmadı. Bakanlar hiç olmazsa küçük görüş ayrılıklarını tatlıya bağlayabildiler.

Kuvvet ve nüfuz dağılımının kaderini belirleyecek zor kararlar devlet başkanları buluşmasına kaldı. Almanya Dışişleri Bakanı Joschka Fischer’in buluşmadan önce sergilediği iyimserlik, Napoli’den ayrılırken yerini endişeye bırakmıştı. Birlik Avrupası’nın bu yıl içinde anayasaya kavuşması ihtimali %50’yi aşmıyor.

İngiltere ve İspanya dışişleri bakanları buluşma boyunca, bir adım dahi öteye geçmeyecekleri kırmızı hattın nerede başlayıp nerede bittiğini anlattılar.

Polonya ile İngiltere arasındaki dayanışma da dikkat çekti. Bu iki ülkenin, hükümetlerarası konferansın güçlü Fransız-Alman eksenine karşı güç oluşturmaya çalıştıkları anlaşılıyor. İngiltere öncelikle dış, adalet ve vergi politikalarında oy çoğunluğuyla karar alınmasını istemiyor. Polonya ve İspanya da Nice’de benimsenen ancak adil olmamakla eleştirilen karar mekanizmasının muhafaza edilmesinden yana çıkıyorlar.

Bakanlar buluşmasında mütevazi görünmeye çalışan Almanya, anayasa taslağının fazla değiştirilmemesine ve ek talepler öne sürülmemesine gayret etti. Euro İstikrar Paktı‘nın Fransa ve Almanya tarafından askıya alınması zaten havayı bozmuştu. Almanya Dışişleri Bakanı‘nın İstikrar Paktı anlaşmazlığının olumsuz etkisini inkar etmesine rağmen, küçük üyelerin aralık ayındaki anayasa zirvesinde konuyu gündeme aldırmaları bekleniyor.

Anayasa anlaşmazlığının çekirdeğini oluşturan oylama sistemi ve üyelerin birlik içindeki ağırlığı gibi konuların ertelenmesini isteyen ülkeler de var. Teorik olarak anayasaya son şeklinin verilmesi için, yürürlüğe gireceği 2009 yılına kadar zaman var. Ancak erteleme ve çürük uzlaşma prensibini AB üyeleri üç yıl önce Nice’te yapılan efsanevi zirve maratonunda tecrübe etmişlerdi.

Nice’te kerhen varılan uzlaşmanın acısı şimdi çıkıyor. Bu hatanın Avrupa Anayasası‘nda da tekrarlanması vahim soruçlar doğurabilir. Aralık zirvesine kadar mutabakat sağlanmadığı takdirde en iyisi anayasa sürecini uzatmak olur. Geç olması, güç olmasından ehvendir.

Dışişleri bakanları Napoli buluşmasında hiç olmazsa bir konuya açıklık getirdiler. ABD ve NATO ile sürdürülen uzun tartışmalardan sonra Avrupa ortak savunma politikasının temel ilkeleri üzerinde prensip anlaşmasına varıldı. Gücü yeten ve arzulu olan ülkeler bundan böyle AB komutasındaki askeri operasyonlara katılabilecekler.

NATO’yu gücendirmemek için komuta ve planlama yapısından taviz verilen ortak savunmma politikası pratikte etkisiz kalacak. Çünkü bütün kriz durumlarında ve barış harekatlarında devreye önce ABD önderliğindeki NATO girecek. NATO yapamadığı ya da yapmak istemediği takdirde operasyonu AB üstlenecek. Bu alanda azimli planlar hazırlayan Almanya ve Fransa sonunda Amerikan ve İngiliz taleplerine boyun eğdiler."