AB ülkelerinde borçlanma sıkıntısı

İstikrar Paktı’nın gevşetilmesi ilk olarak İtalya’nın işine yaradı. Yüksek borçlarıyla İstikrar Paktı kriterlerini ihlal eden İtalya’ya borçlarını azaltması için iki yıl süre verildi. İtalya bunun karşılığında yapısal reformlar gerçekleştirme sözü verdi. Euro bölgesinin üçüncü büyük ekonomisi olan İtalya 2001, 2003 ve 2004 yıllarında İstikrar Paktı kriterlerini ihlal etmişti. Avrupa Komisyonu, ekonomik durgunluk nedeniyle İtalya’nın yeni borçlanma oranının 2005’te yüzde 3.6, 2006 yılında yüzde 4.6 olacağını tahmin ediyor.

Avrupa’nın borçlanma rekortmeni Portekiz ise ikinci kez dava açılma tehlikesiyle karşı karşıya. Avrupa Komisyonu, borç oranı bu yıl yüzde 6.2’yi bulması beklenen Portekiz ile ilgili tavsiye kararını 20 Temmuz’da açıklayacak. Ancak İstikrar Paktı’nın gevşetilmesi yönünde 27 Temmuz’da yürürlüğe girecek olan reform sayesinde üye ülkelere hemen dava açmak yerine İtalya örneğinde yaşandığı gibi, borçlarını azaltması için süre tanınabiliyor.

Almanya’nın durumu kritik

Ancak İstikrar Paktı’ndaki bu reforma rağmen Almanya’nın durumu ise iyi görünmüyor. Almanya, yüzde üç sınırını önümüzdeki yıl beşinci kez aşmış olacak. Avrupa Komisyonu’nun para işlerinden sorumlu üyesi Joaquin Almunia bu durumun gerekli önlemlerin alınmamasından kaynaklandığı ortaya çıkarsa, Almanya’ya karşı tutumun sertleştirilmesi gerekeceğini söyledi.

Almanya’ya karşı dava süreci durdurulmuş, karşılığında Almanya Maliye Bakanı Hans Eichel, borçlanma oranını bu yıl sonuna kadar yüzde 3’ün altına çekme sözü vermişti. Eichel, bu hedefin gerçekleşmemesine neden olarak, ekonomik büyümenin beklenenin altında kaydedilmesini ve muhalefetin, alınması planlanan önlemleri mecliste bloke etmesini gösterdi.

Almanya’da Eylül ayında yapılması planlanan erken seçimlerin ardından Avrupa Komisyonu’nun dondurulan davayı yeniden başlatıp başlatmayacağı Almunia’nın vereceği karara bağlı olacak. Maliye Bakanı Eichel’ın tahminlerine göre Almanya’da devlet borçları oranı bu yıl yüzde 3.7, önümüzdeki yıl yüzde 3.4 olarak kaydedilecek.

Euro bölgesinde sıkıntı

Bu arada AB Maliye Bakanları toplantısında Euro bölgesinde ekonomik büyüme konusunda da karamsarlık hakimdi. Lüksemburg Başbakanı Jean Claude Juncker euro bölgesinde bu yıl sadece yüzde 1.3’lük büyüme beklendiğini belirtti. Büyüme beklentisi daha önce yüzde 2’den yüzde 1.6’ya düşürülmüştü.

İngiltere Maliye Bakanı Gordon Brown, Asya ve ABD’nin rekabeti karşısında geride kalmaması için Avrupa’nın kapsamlı reformlara ihtiyacı olduğunu söyledi. AB maliye bakanları ekonomik reformların gerekliliği konusunda mutabık kalırken, ulusal reform programları ve liberalleştirmede takvim belirlenmesi için düşünme kararı aldılar.

Kriterler gevşetilmişti

Avrupa ortak para birimi Euro’nun istikrarını güvence altına almak için belirlenen Maastricht kriterleri, kamu bütçe açığının GSMH’ya oranının yüzde 3’ü aşmamasını öngörüyor. Aksi takdirde Avrupa Komisyonu üye ülkeye karşı dava açıp cezai yaptırımlar uygulayabiliyor. Ancak Avrupa’nın en büyük iki ülkesi Almanya ve Fransa’nın girişimiyle İstikrar Paktı gevşetilmiş, üye ülkelere hemen dava açmak yerine borçlarını azaltmaları için süre tanınması imkanı doğmuştu.